grzyby.pl

grzyby dopuszczone do obrotu

Niektóre gatunki grzybów są dopuszczone w Polsce do obrotu na podstawie: „Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2011 r. (Dziennik Ustaw z 7 czerwca 2011 r. Nr 115 poz. 672) w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy”.

Odsyłacze do gatunków wymienionych w tym rozporządzeniu są pokazane na tej stronie. W nawiasie pod nazwą gatunkową jest nr pozycji w załączniku. Jeśli jest dodatkowo gwiazdka to obok znajduje się mój komentarza do danej pozycji.

Uwagi przy pozycjach rozporządzenia i mój komentarz:

(2) „prawdziwek wszystkie odmiany” — tj. w szerokim ujęciu, jego odmiany są często klasyfikowane w randze gatunków - borowik usiatkowany (Boletus reticulatus), borowik sosnowy (Boletus pinophilus) i bardzo rzadki w Polsce borowik ciemnobrązowy (Boletus aereus)

(6) „wszystkie odmiany” — w praktyce nie są odróżniane inne drobne gatunki szarych i brązowych koźlarzy o ±niezmiennym miąższu, jak np. koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor)

(8) w rozporządzeniu jest podany pod synonimem Leccinum pseudoscabrum>

(7) Leccinum rufum (Bull.) Gray koźlarz czerwony (wszystkie odmiany) — w praktyce mieści się tu kilka gatunków koźlarzy o czerwonym do czerwonobrązowego kapelusza i ciemniejącym miąższu, jak np. koźlarz pomarańczowożółty (Leccinum versipelle)

(23) — w ramach szeroko ujmowanego gatunku opieńki miodowej znajduje się kilka drobnych gatunków, wszystkie w stanie surowym są dość trujące, z nich opieńka miodowa właściwa (Armillaria mellea) może powodować zatrucia żołądkowe, u niektórych wrażliwych osób, nawet po przetworzeniu

(4) — wg badań z początku XXI w. gąska zielonka (Tricholoma equestre) zjadana w dużej ilości, przez kilka dni pod rząd, może powodować lżejsze lub ciężkie zatrucia, w skrajnych przypadkach śmiertelne

Pieczarki (26-31) „z wyjątkiem zbyt młodych egzemplarzy ze stanu naturalnego, których blaszki jeszcze nie poróżowiały”
na wykazie uprawiana pieczarka dwuzarodnikowa jest podana dwukrotnie, w pozycjach 26 i 28, pod synonimem pieczarki ogrodowej (Agaricus hortensis)

(10) — grzyb praktycznie niejadalny z uwagi na silny anyżowy zapach, na pewno nie występuje w obrocie towarowym

(5) — w praktyce nie są odróżniane inne gatunki z rodzaju kolczak (Hydnum)

(47) — grzyb uprawiany na Dalekim Wschodzie i sprzedawany u nas jako Grzyby Mun

borowik szlachetny (Boletus edulis)
•! 🛒
Boletus edulis
borowik szlachetny

(2)* „prawdziwek wszystkie odmiany”
koźlarz babka (Leccinum scabrum)
 🛒
Leccinum scabrum
koźlarz babka

(6)* „wszystkie odmiany”
łuszczak zmienny (Kuehneromyces mutabilis)
 🛒
Kuehneromy. mutabi.
łuszczak zmienny

(12) pochodzący wyłącznie z uprawy
objaśnienie skrótów

porównanie 2011r. a 2008r.

Aktualne rozporządzenie z 2011 r. w stosunku do wcześniejszego z 2008 r. nieco rozszerza listę gatunków dopuszczonych do obrotu o smardzowate: naparstniczka stożkowata (Verpa conica), smardz jadalny (Morchella esculenta) i smardz stożkowaty (Morchella conica).

Inne zmiany mają charakter porządkowy i są to:

· zmieniono kolejności gatunków na wykazie na układ alfabetyczny; szkoda, bo w mojej ocenie wcześniejszy (wg pokrewieństwa) był czytelniejszy dla osób zajmujących się grzybami

· wymieniono explicite dwa gatunki „niepodsosnowych rydzy”: mleczaj świerkowy (Lactarius deterrimus) i mleczaj jodłowy (Lactarius salmonicolor) (wcześniej zwłaszcza ten drugi nie był w praktyce odróżniany od właściwego, podsosnowego rydza tj. mleczaja rydza (Lactarius deliciosus)); ta zmiana wydłużyła listę z 42 do 44 pozycji

· dla opieńki miodowej (Armillaria mellea sensu lato) usunięto przypis „tylko młode owocniki”

· co ciekawe, nie poddano się panice w związku z możliwymi sporadycznymi zatruciami gąską zielonką (Tricholoma equestre) (patrz artykuł o zatruciach zielonką) wprowadzone jedynie zmianę nomenklatury, z Tricholoma flavovirens (Pers.) Lund ex Nannf na synonimiczną a sankcjonowaną przez polską czeklistę /Wojewoda W., 2003 [105]/ Tricholoma equestre (L.) P. Kumm. a przy polskiej nazwie „gąska zielonka” dodano w nawiasie „(zielona)”Aktualne rozporządzenie z 2011 r. w stosunku do wcześniejszego z 2008 r. nieco rozszerza listę gatunków dopuszczonych do obrotu o smardzowate: naparstniczka stożkowata (Verpa conica), smardz jadalny (Morchella esculenta) i smardz stożkowaty (Morchella conica).

space

· zmieniono kolejności gatunków na wykazie na układ alfabetyczny; szkoda, bo w mojej ocenie wcześniejszy (wg pokrewieństwa) był czytelniejszy dla osób zajmujących się grzybami

space

· dla opieńki miodowej (Armillaria mellea sensu lato) usunięto przypis „tylko młode owocniki”

space

porównanie 2008r. a 2003r.

Rozporządzenie z 13.11.2008 (Dz. U. z 9 grudnia 2008 r. Nr 218, poz. 1399) "w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy". W stosunku do rozporządzenia z 2003 r. pozostawiało praktycznie niezmienioną listę gatunków — usunięty został objęty w międzyczasie ochroną dwupierścieniak cesarski (Catathelasma imperiale) (w ostatnich dziesięcioleciach bardzo rzadko spotykany) i dopuszczono pochodzące z uprawy owocniki łuszczaka zmiennego (Kuehneromyces mutabilis).Rozporządzenie z 13.11.2008 (Dz. U. z 9 grudnia 2008 r. Nr 218, poz. 1399) "w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy". W stosunku do rozporządzenia z 2003 r. pozostawiało praktycznie niezmienioną listę gatunków — usunięty został objęty w międzyczasie ochroną dwupierścieniak cesarski (Catathelasma imperiale) (w ostatnich dziesięcioleciach bardzo rzadko spotykany) i dopuszczono pochodzące z uprawy owocniki łuszczaka zmiennego (Kuehneromyces mutabilis).

ogólne zasady

Aby grzyby mogły być wprowadzone do obrotu lub produkcji spożywczej muszą spełniać warunki określone w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia. W szczególności muszą należeć do jednego z gatunków wymienionych w rozporządzeniu i być zaopatrzone w stosowny atest wydany przez przeszkolonych i certyfikowanych rzeczoznawców zwanych klasyfikatorem grzybów lub grzyboznawcą. Klasyfikator grzybów może wydawać atesty na grzyby świeże. Aby zostać klasyfikatorem trzeba być pełnoletnim, ukończyć przynajmniej gimnazjum, przejść stosowny kurs i zdać egzamin w wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.

Grzyboznawca może dodatkowo wydawać atesty na grzyby suszone. Aby zostać grzyboznawcą stosowany jest wyższy cenzus wykształcenia (licencjat lub wykształcenie średnie plus praktyka), stosowny kurs i egzamin w poznańskiej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.

Do obrotu dopuszczono nieco ponad 40 gatunków grzybów. Większość z nich to powszechnie zbierane grzyby jadalne. Oczywiście można zbierać także inne gatunki grzybów jadalnych, nie wymienione w rozporządzeniu, np. gołąbki ale jedynie na własny użytek. Gatunki nie wymienione w rozporządzeniu nie mogą być wprowadzone do obrotu towarowego lub przetwórstwa.

Obok grzybów dziko rosnących rozporządzenie ujmuje grzyby uprawiane i importowane.Aby grzyby mogły być wprowadzone do obrotu lub produkcji spożywczej muszą spełniać warunki określone w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia. W szczególności muszą należeć do jednego z gatunków wymienionych w rozporządzeniu i być zaopatrzone w stosowny atest wydany przez przeszkolonych i certyfikowanych rzeczoznawców zwanych klasyfikatorem grzybów lub grzyboznawcą. Klasyfikator grzybów może wydawać atesty na grzyby świeże. Aby zostać klasyfikatorem trzeba być pełnoletnim, ukończyć przynajmniej gimnazjum, przejść stosowny kurs i zdać egzamin w wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.

space

Do obrotu dopuszczono nieco ponad 40 gatunków grzybów. Większość z nich to powszechnie zbierane grzyby jadalne. Oczywiście można zbierać także inne gatunki grzybów jadalnych, nie wymienione w rozporządzeniu, np. gołąbki ale jedynie na własny użytek. Gatunki nie wymienione w rozporządzeniu nie mogą być wprowadzone do obrotu towarowego lub przetwórstwa.

space