grzyby dopuszczone do obrotu lub przetwórstwa

Niektóre gatunki grzybów są dopuszczone w Polsce do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby" na podstawie: Dziennik (2022) — ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 3 listopada 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy. ^[216]

space

Odsyłacze do gatunków wymienionych w tym rozporządzeniu są pokazane na tej stronie. W nawiasie pod nazwą gatunkową jest nr pozycji w załączniku. Jeśli jest dodatkowo gwiazdka to na stronie znajduje się mój komentarza do danej pozycji.

•! 🛒

Boletus edulis
borowik szlachetny
/8/* „prawdziwek wszystkie odmiany”

•! 🛒

Boletus reticulatus
borowik usiatkowany
/8/*

•! 🛒 3

Boletus pinophilus
borowik sosnowy
/8/*

•! 🛒 E 7

Boletus aereus
borow. ciemnobrązo.
/8/*

•! 🛒

Imleria badia
podgrzyb brunatny
/50/

• 🛒 R 93

Gyroporus castaneus
piaskow. kasztanow.
/35/

• 🛒 R 111

Gyropor. cyanescen.
piaskowiec modrzak
/36/

• 🛒

Leccinum scabrum
koźlarz babka
/15/* „wszystkie odmiany”

• 36

Leccinum variicolor
koźlarz różnobarwny
/15/*

• 🛒

Leccine. pseudoscab.
koźlarek grabowy
/17/

• 🛒

Leccinu. aurantiacum
koźlarz czerwony
/16/* wszystkie odmiany

• 🛒

Leccinum versipelle
koźl. pomarańczowo.
/16/*

• 🛒

Suillus bovinus
maślak sitarz
/25/

•! 🛒

Suillus grevillei
maślak żółty
/28/

•! 🛒

Suillus granulatus
maślak ziarnisty
/26/

• 🛒

Suillus luteus
maślak zwyczajny
/27/

• 🛒

Suillus variegatus
maślak pstry
/24/

• 🛒

Xeroco. subtomento.
podgrzybek zajączek
/51/

• 🛒

Xerocome. chrysent.
suchogrzyb. złotopor.
/52/

•! 🛒

Macrolepiota procera
czubajka kania
/10/

• 🛒

Armill. mellea sensu l.
opień. miodowa (s.l..
/34/*

• 🛒 I 5

Tricholoma equestre
gąska zielonka
/11/* uwaga! patrz komentarz

•! 🛒

Lepista nuda
gąsówka fioletowawa
/12/ Clitocybe nuda

• 🛒

Calocybe indica
gęśnica indyjska
/13/

• 🛒 21

Agaricus bitorquis
pieczarka miejska
/42/* pieczarka szlachetna

• 🛒

Agaricus silvicola
pieczarka bulwiasta
/43/* pieczarka zaroślowa

• 🛒

Agaricus campestris
pieczarka łąkowa
/41/*

• 🛒 11

Agaricus bisporus
piecza. dwuzarodnik.
/38,40/*

• 🛒 1

Agaricus silvaticus
pieczarka leśna
/39/* pieczarka lśniąca

• 🛒 1

Agaric. subrufescen.
pieczarka brazylijska
/37/

•! 🛒

Pleurotus ostreatus
bocznia. ostrygowaty
/5/

• 🛒

Pleurot. citrinopileat.
boczniak cytrynowy
/1/

• 🛒

Pleurotus floridanus
boczniak florydzki
/2/*

• 🛒 V 88

Pleurot. pulmonariu.
boczniak łyżkowaty
/3/

• 🛒 §

Pleurotus eryngii
bocznia. mikołajkowy
/4/*

• 🛒

Pleurotus djamor
boczniak różowy
/6/

• 🛒 V 27

Hypsizygus ulmarius
bokownik wiązowy
/7/

• 🛒

Hypsizygu. tessulatu.
poblasz. Buna shime.
/49/

• 🛒

Hypsizyg. marmoreu.
poblasz. Buna shime.
/49/

• 🛒 § E

Cyclocyb. cylindrace.
polownic. południowa
/53/ polówka wiązkowa

•! 🛒

Marasmius oreades
twardziosz. przydroż.
/66/

•• 🛒

Clitocybe odora
lejkówka zielonawa
/20/* lejkówka wonna

• 🛒

Flammulina velutipes
płomiennica zimowa
/47,69/

• 🛒

Kuehnerom. mutabi.
łuszczak zmienny
/22/* z uprawy lub importu

• 🛒

Lentinula edodes
twardnik japoński
/65/ Shiitake, z uprawy lub importu

• 🛒

Pholiota nameko
łuskwiak nameko
/21/ z uprawy lub importu

•• 🛒 55

Stroph. rugosoannul.
pierścieniak uprawny
/45/

• 🛒

Cortinariu. caperatus
płachetka zwyczajna
/46/

• 🛒 V 5

Volvariella volvacea
pochw. wielkopochw.
/48/ z uprawy lub importu

• 🛒

Coprinus comatus
czernidł. kołpakowat.
/9/

•! 🛒

Lactarius deliciosus
mleczaj rydz
/30/

• 🛒

Lactarius deterrimus
mleczaj świerkowy
/32/

•! 🛒

Lactari. salmonicolo.
mleczaj jodłowy
/29/ mleczaj późnojesienny

• 🛒

Lactarius volemus
mleczaj smaczny
/31/

•! 🛒

Cantharellus cibarius
pieprznik jadalny
/44/ kurka

• 🛒

Hydnum repandum
kolczak obłączasty
/14/*

• 🛒 § V 26

Polyporu. umbellatus
żagiew wielogłowa
/70/ z importu

• 🛒 § V 44

Grifola frondosa
żagwica listkowata
/71/ z uprawy lub importu

•• 🛒 1

Laetiporu. sulphureu.
żółciakie. siarkowym
/72/

•! 🛒 R 450

Sparassis crispa
siedzuń sosnowy
/54/

•! 🛒 1

Craterel. cornucopioi.
lejkowiec dęty
/19/

• 🛒 1

Auricula. auricula-ju.
uszak bzowy
/67/

• 🛒

Auricularia nigricans
uszak gęstowłosy
/68/ grzyby mun, z uprawy lub importu

• 🛒 § R 81

Ganoderma lucidum
lakownica żółtawa
/18/ z uprawy lub importu

• 🛒 § V 133

Hericium coralloides
soplówka bukowa
/55/ z uprawy lub importu

• 🛒 § E 28

Hericium erinaceus
soplówka jeżowata
/56/* z uprawy lub importu

• 🛒 Ex 2

Tuber aestivum
trufla letnia
/62/

• 🛒

Tuber brumale
trufla zimowa
/63/

• 🛒

Tuber melanosporum
truf. czarnozarodnik.
/61/

• 🛒

Tuber borchii
trufla biaława
/59/

• 🛒

Tuber indicum
trufla chińska
/60/

• 🛒

Tremella fuciformis
trzę. morszczynowa.
/64/

• 🛒 § V 137

Verpa bohemica
naparstniczka czeska
/33/ pochodząca spoza Polski

•! 🛒 § R 103

Morchella esculenta
smardz jadalny
/57/* spoza terenów leśnych lub z importu

•! 🛒 § R 176

Morchella conica
smardz stożkowaty
/58/* spoza terenów leśnych lub z importu

 🛒 R 48

Cordyceps militaris
maczużnik bojowy
/23/

objaśnienie skrótów

Uwagi przy pozycjach rozporządzenia (ujęte w "") i/lub mój komentarz:

space

/4/ boczniak mikołajkowy (Pleurotus eryngii) - "pochodzący wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej", "pozyskanie z dzikich populacji spoza terytorium RP wymaga uzyskanie specjalnego zezwolenia"

space

/11/ wg badań z początku XXIw. gąska zielonka (Tricholoma equestre) zjadana w dużej ilości, przez kilka dni pod rząd, może powodować lżejsze lub ciężkie zatrucia, w skrajnych przypadkach śmiertelne

space

/15/ koźlarz babka (Leccinum scabrum) "wszystkie odmiany" — w praktyce nie są odróżniane inne drobne gatunki szarych i brązowych koźlarzy o ±niezmiennym miąższu, jak np. koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor)

/16/ Leccinum rufum (Schaeff.) Kreisel "koźlarz czerwony (wszystkie odmiany) " — w praktyce mieści się tu kilka gatunków koźlarzy o czerwonym do czerwonobrązowego kapelusza i ciemniejącym miąższu, jak np. koźlarz pomarańczowożółty (Leccinum versipelle)

space

porównanie listy z 2011r. i 2022r.

W porównaniu z wcześniejszą listą na nowej (Dziennik (2022) — ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 3 listopada 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy. ^[216]) przybyło sporo (bo 19) gatunków uprawianych lub importowanych, niektóre z nich występują u nas w stanie dzikim, ale (prawie nigdy) nie są zbierane: boczniak cytrynowy (Pleurotus citrinopileatus), boczniak florydzki (Pleurotus floridanus), boczniak łyżkowaty (Pleurotus pulmonarius) (także występujący "dziko"), boczniak mikołajkowy (Pleurotus eryngii) (w stanie dzikim chroniony, użytkowany z uprawy lub importu), boczniak różowy (Pleurotus djamor), bokownik wiązowy (Hypsizygus ulmarius) (także występujący "dziko"), gęśnica indyjska (Calocybe indica), lakownica żółtawa (Ganoderma lucidum) (w stanie dzikim chroniony, użytkowany z uprawy lub importu), maczużnik bojowy (Cordyceps militaris) (składnik preparatów "paramedycznych"), pieczarka brazylijska (Agaricus subrufescens), pierścieniak uprawny (Stropharia rugosoannulata) (uprawiany ale i nierzadki w naturze), poblaszek Buna shimeji (Hypsizygus tessulatus) i poblaszek Buna shimeji (Hypsizygus marmoreus), polownica południowa (Cyclocybe cylindracea), soplówki (chronione ale można przetwarzać pochodzące z uprawy lub importu): soplówka bukowa (Hericium coralloides), soplówka jeżowata (Hericium erinaceus), trufla biaława (Tuber borchii), trufla chińska (Tuber indicum), żagiew wielogłowa (Polyporus umbellatus) (tylko importowany, w kraju chroniony), żagwica listkowata (Grifola frondosa) (z uprawy lub importu),

space

porównanie 2011r. a 2008r.

Aktualne rozporządzenie z 2011 r. w stosunku do wcześniejszego z 2008 r. nieco rozszerza listę gatunków dopuszczonych do obrotu o smardzowate: naparstniczka stożkowata (Verpa conica), smardz jadalny (Morchella esculenta) i smardz stożkowaty (Morchella conica).

space

· zmieniono kolejności gatunków na wykazie na układ alfabetyczny; szkoda, bo w mojej ocenie wcześniejszy (wg pokrewieństwa) był czytelniejszy dla osób zajmujących się grzybami

space

· dla opieńki miodowej (Armillaria mellea sensu lato) usunięto przypis „tylko młode owocniki”

space

porównanie 2008r. a 2003r.

Rozporządzenie z 13.11.2008 (Dz. U. z 9 grudnia 2008 r. Nr 218, poz. 1399) "w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy". W stosunku do rozporządzenia z 2003 r. pozostawiało praktycznie niezmienioną listę gatunków — usunięty został objęty w międzyczasie ochroną dwupierścieniak cesarski (Catathelasma imperiale) (w ostatnich dziesięcioleciach bardzo rzadko spotykany) i dopuszczono pochodzące z uprawy owocniki łuszczaka zmiennego (Kuehneromyces mutabilis).

ogólne zasady

Aby grzyby mogły być wprowadzone do obrotu lub produkcji spożywczej muszą spełniać warunki określone w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia. W szczególności muszą należeć do jednego z gatunków wymienionych w rozporządzeniu i być zaopatrzone w stosowny atest wydany przez przeszkolonych i certyfikowanych rzeczoznawców zwanych klasyfikatorem grzybów lub grzyboznawcą. Klasyfikator grzybów może wydawać atesty na grzyby świeże. Aby zostać klasyfikatorem trzeba być pełnoletnim, ukończyć przynajmniej gimnazjum, przejść stosowny kurs i zdać egzamin w wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.

space

Do obrotu dopuszczono nieco ponad 40 gatunków grzybów. Większość z nich to powszechnie zbierane grzyby jadalne. Oczywiście można zbierać także inne gatunki grzybów jadalnych, nie wymienione w rozporządzeniu, np. gołąbki ale jedynie na własny użytek. Gatunki nie wymienione w rozporządzeniu nie mogą być wprowadzone do obrotu towarowego lub przetwórstwa.

space