grzyby.pl

Leccinum scabrum (Bull.) Gray

koźlarz babka, "brzozak", "kozak", "kozak babka", "kozak brązowy", "koźlak", "koźlarek", "podbrzeźniak", Birch Bolete /en/
Leccinum avellaneum (J. Blum) Bon · Leccinum oxydabile (Singer) Singer · Leccinum subcinnamomeum Pilát et Dermek
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
• Czeklista[105] podaje Leccinum oxydabile (Singer) Singer jako synionim koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor Watling); wg GBIF jest synonimem koźlarza babki (Leccinum scabrum (Bull.) Gray) a w Mycobank jest osobnym gatunkiem ≡ Krombholzia scabra f. oxydabilis (Singer) Vassilkov. (2023-1-16)
Leccinum scabrum (koźlarz babka)
owocnik u podstawy pnia brzozy; 12.07.1998, Dolny Śląsk, lasy milickie; copyright © by Marek Snowarski
Leccinum scabrum (koźlarz babka)
pod świerkami/brzozami

owocnik

Leccinum scabrum (koźlarz babka)
przekrój; pod świerkami/brzozami
Kapelusz brązowy, w różnych odcieniach od jasnoorzechowej od czarnobrązowej, orzechowy, szarobrązowy, także z odcieniem czerwonobrązowym; (30) 50 - 120 (200) mm średnicy, najpierw półkulisty, potem wypukły, stary może być spłaszczony; powierzchnia kapelusza krótko przylegająco aksamitna, wilgotna słabo śluzowata.

Pory białawe z wiekiem szarobrązowe, niezmienne, drobne, okrągłe.
Rurki tej samej barwy; długie; wykrojone.

Trzon białawy do słabo żółtawego (jasnobrązowy); powierzchnia wzdłużnie bruzdowana, gęsto pokryta ciemnobrązowymi lub czarnymi łuseczkami; (50) 60 - 150 (200) x 10 -25 (35) mm, wysmukły, równogruby lub maczugowaty (podstawa zgrubiała); pełny.

Miąższ biały lub białoszary; niezmienny; kapelusz grubomięsisty; w konsystencji początkowo twardy, wkrótce miękki, watowaty; w trzonie z wiekiem silnie włóknisty, przypominający konsystencją drewno. Zapach słaby, przyjemny lub bez zapachu; smak słaby, łagodny, przyjemny.Kapelusz brązowy, w różnych odcieniach od jasnoorzechowej od czarnobrązowej, orzechowy, szarobrązowy, także z odcieniem czerwonobrązowym; (30) 50 - 120 (200) mm średnicy, najpierw półkulisty, potem wypukły, stary może być spłaszczony; powierzchnia kapelusza krótko przylegająco aksamitna, wilgotna słabo śluzowata.

space

Trzon białawy do słabo żółtawego (jasnobrązowy); powierzchnia wzdłużnie bruzdowana, gęsto pokryta ciemnobrązowymi lub czarnymi łuseczkami; (50) 60 - 150 (200) x 10 -25 (35) mm, wysmukły, równogruby lub maczugowaty (podstawa zgrubiała); pełny.

space

Cap brown, light to dark brown, gray-brow, also towards red-brown; 30 (50) - 120 (200) mm broad, at first hemispheric, then convex and near plane when old; surface dull, short adpressed velutinous, wet slightly viscid.
Pores whitish, in age gray-brown, unchanging; small, round.
Tubes same colour; long; depressed at stipe.
Stipe white to yellowish (pale brown); surface longitudinally ridged, covered with dark brown to black squamules; (50) 60 - 150 (200) x 10-25 (35) mm, equal or subclavate (base enlarged); solid, in age with woody flesh.
Flesh white to grayish; unchanging; at cap thick, at first tough, then spongy; at stipe woody in age. Odour weak, pleasant or no smell; taste weak, mild, pleasant.

space

zarodniki

Wysyp zarodników oliwkowobrązowawy. Zarodniki wrzecionowate, gładkie, jasnożółtobrązowawe, (13) 14 - 20 x 4.5 - 6.5 µm.Wysyp zarodników oliwkowobrązowawy. Zarodniki wrzecionowate, gładkie, jasnożółtobrązowawe, (13) 14 - 20 x 4.5 - 6.5 µm.
Spore print olive-brown. Spores fusiform, smooth, (13) 14 - 20 x 4.5 - 6.5 µm.
Spore print olive-brown. Spores fusiform, smooth, (13) 14 - 20 x 4.5 - 6.5 µm.

występowanie

Jest w czekliście.[105]
Bardzo pospolity. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo lub w grupach po kilka, zawsze w pobliżu brzóz z którymi tworzy mikoryzę. Częściej w miejscach suchych lub umiarkowanie wilgotnych.Bardzo pospolity. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo lub w grupach po kilka, zawsze w pobliżu brzóz z którymi tworzy mikoryzę. Częściej w miejscach suchych lub umiarkowanie wilgotnych.
Very common. Summer-fall, solitary or gregarious, always close to birch, its mycorize partner. More often in dry or moderate wet places.
Very common. Summer-fall, solitary or gregarious, always close to birch, its mycorize partner. More often in dry or moderate wet places.

jadalne czy trujące? 🟢 🛒

Jadalny i smaczny. Trzony nie nadają się do spożycia z powodu twardości zbliżonej do drewna. Należy zbierać niezbyt stare, jędrne egzemplarze. Z wiekiem mają bowiem tendencję do zamieniania się w niezbyt apetyczną maź. Przy przetwarzaniu miąższ przybiera czarną barwę.Jadalny i smaczny. Trzony nie nadają się do spożycia z powodu twardości zbliżonej do drewna. Należy zbierać niezbyt stare, jędrne egzemplarze. Z wiekiem mają bowiem tendencję do zamieniania się w niezbyt apetyczną maź. Przy przetwarzaniu miąższ przybiera czarną barwę.
Edible, stipes are to tough and should be throw away.
Edible, stipes are to tough and should be throw away.
Koźlarze trudno pomylić z innymi trującymi lub niejadalnymi grzybami rurkowymi - charakterystyczna jest dla nich zadziorkowata faktura powierzchni trzonu. Dobrą cechą pomagającą w identyfikacji koźlarza babki (Leccinum scabrum) jest brak lub jedynie słabo czerwona reakcja miąższu z formaliną. Inne wymienione tu gatunki dają reakcję intensywnie czerwoną.

Inne koźlarze o podobnie zabarwionym, brązowym, ochrowym lub szarym kapeluszu i z ciemnymi łuseczkami na trzonie to:

Koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor) rośnie pod brzozami w miejscach wilgotnych. Ma niebieskawozielony odcień trzonu, na cięciu, u pierwszego czerwienieje w przeciągu kilku godzin lub jest niezmienny (Leccinum thalassinum?).

Koźlarek grabowy (Leccinellum pseudoscabrum) - miąższ po nacięciu szybko przebarwia się fioletowo i następnie czernieje; owocniki wyrastają wyłącznie pod grabami; kapelusz w barwach ochrowobrązowych, o nierównej powierzchni, skórka kapelusza łatwo pęka.

Koźlarz czarny (Leccinum melaneum) ma kapelusz ciemnobrązowy do prawie czarnego i gęste czarne łuseczki na trzonie, miąższ jest bardziej zwarty.

Leccinum oxydabile podobny, ma ściślejszy miąższ, różowieje (czerwienieje) na przekroju, u nasady trzonu żółknie, jaśniejszy kapelusz, inna struktura skórki kapelusza; wyrasta pod brzozami.Koźlarze trudno pomylić z innymi trującymi lub niejadalnymi grzybami rurkowymi - charakterystyczna jest dla nich zadziorkowata faktura powierzchni trzonu. Dobrą cechą pomagającą w identyfikacji koźlarza babki (Leccinum scabrum) jest brak lub jedynie słabo czerwona reakcja miąższu z formaliną. Inne wymienione tu gatunki dają reakcję intensywnie czerwoną.

space

Koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor) rośnie pod brzozami w miejscach wilgotnych. Ma niebieskawozielony odcień trzonu, na cięciu, u pierwszego czerwienieje w przeciągu kilku godzin lub jest niezmienny (Leccinum thalassinum?).

space

Koźlarz czarny (Leccinum melaneum) ma kapelusz ciemnobrązowy do prawie czarnego i gęste czarne łuseczki na trzonie, miąższ jest bardziej zwarty.

space

Koźlarz topolowy (Leccinum duriusculum) - powierzchnia trzonu u podstawy zielenieje, miąższ w górnej części czerwienieje i czernieje na cięciu, wyrasta pod topolą osiką.Koźlarz topolowy (Leccinum duriusculum) - powierzchnia trzonu u podstawy zielenieje, miąższ w górnej części czerwienieje i czernieje na cięciu, wyrasta pod topolą osiką.

koźlarz (Leccinum) species are very characteristic and difficult to be missed with other mushrooms with pores.
Other koźlarz (Leccinum) members with similar cap colour: koźlarek grabowy (Leccinellum pseudoscabrum) is more compact; flesh when cut quickly becoming dark violet then black; grown exclusively under hornbeam; cap surface uneven or areolate.
koźlarz czarny (Leccinum melaneum) like koźlarz babka (Leccinum scabrum) but with dark blackish brown cap, dense black squamulles at stipe, flesh more compact.
Leccinum oxydabile flesh more compact, flesh slowly pink when cut, cap lighter, different structure of pileipelis, grows under birches.
koźlarz topolowy (Leccinum duriusculum) stipe surface at the base greenish, flesh on cut in upper part blackening, grown under Populus tremula.
koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor) grown under birches in boggy places; With bluish-green tint on stipe, flesh when cut slowly redding or unchanging (koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor). Good character of koźlarz babka (Leccinum scabrum) is no flesh reaction to formol or week pinkish. Typical to other is strong red reaction.

space

wybrane okazy · selected collections

znalezisko 20020921.12.02 - Leccinum scabrum (koźlarz babka); Kotlina Kłodzka, Krowiarki
020921-12
leg. Marek Snowarski
/Kotlina Kłodzka, Krowiarki/ #9
znalezisko 19980712.7.98 - Leccinum scabrum (koźlarz babka); Dolny Śląsk, lasy milickie
980712-7
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, lasy milickie/ #2
znalezisko 20041006.2.04 - Leccinum scabrum (koźlarz babka); Czechy, Szumava, PR Kyselovski Prales
041006-2
/Czechy, Szumava, PR Kyselovski Prales/ #6
znalezisko 20041006.1.04 - Leccinum scabrum (koźlarz babka); Czechy, Szumava, PR Kyselovski Prales
041006-1
/Czechy, Szumava, PR Kyselovski Prales/ #4
znalezisko 20040907.9.04 - Leccinum scabrum (koźlarz babka); okolice Milicza
040907-9
/okolice Milicza/ #9
znalezisko 20040907.7.04 - Leccinum scabrum (koźlarz babka); okolice Milicza
040907-7
/okolice Milicza/ #12