trującyjadalnydopuszczony do obrotured listGREJ
· Czerwona Lista — I–o niekreślonym zagrożeniu

Tricholoma equestre (L.) P. Kumm. (1871)

gąska zielonka (potocznie: prośnianka, zielonka) (potocznie: Man on Horseback /en/)
Tricholoma auratum (Paulet) Gillet · Tricholoma flavovirens? (Pers.) S. Lundell
na stronie — owocnik · zarodniki · występowanie · wartość · gatunki podobne · znaleziska
Tricholoma equestre (gąska zielonka)

typowe owocniki zagłębione w podłożu, z krępym trzonem; 26.09.1999, Kaszuby; copyright © by Marek Snowarski

Tricholoma equestre (gąska zielonka)

typowy owocnik zagłębiony w podłożu
Tricholoma equestre (gąska zielonka)

pokrój
Tricholoma equestre (gąska zielonka)

młode owocniki, dość nietypowo wydłużony trzon ponieważ rosną w głębokim mchu; grupa pod sosnami
Tricholoma equestre (gąska zielonka)

starsze owocniki

Tricholoma equestre (gąska zielonka)

pokrój

owocnik

Kapelusz żółtozielonkawy, może mieć oliwkowy, brązowy lub z ochrowy odcień; powierzchnia włókienkowata, często popękana na brązowo-rude łuseczki, wilgotna lepka; 40-80(120) mm średnicy; młody półkulisty, potem rozpostarty, czasem z tępym garbkiem, brzeg początkowo podwinięty, z wiekiem pofalowany, miąższ w kapeluszu gruby.

space

Trzon często prawie cały zagłębiony w podłożu; jaśniejszy od kapelusza, jasnożółty; 30-90 x 10-20 mm; walcowaty; powierzchnia gładka lub z kosmkami; pełny.

space

space

zarodniki

Wysyp zarodników biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, 6-8 x 3.5-5 µm.

Spore print white. Spores ellipsoid, smooth, 6-8 x 3.5-5 µm.

występowanie

Tricholoma equestre (gąska zielonka)
Gatunek pospolity. Owocniki wyrastają pojedynczo lub w grupach od września do późnej jesieni, ze szczytem owocowania po pierwszych przymrozkach. Zwykle w lasach iglastych, zwłaszcza pod sosnami, na piasku.

space

space

Statusy czerwonej listy. [125]: I–o niekreślonym zagrożeniu

wartość

Wg. ostatnich badań gąska zielonka zjadana w dużej ilości, przez kilka dni pod rząd, może powodować lżejsze lub ciężkie zatrucia, w skrajnych przypadkach śmiertelne - zobacz uwagi na temat doniesień o zatruciach. Jest to smaczny i tradycyjnie poszukiwany i jedzony późnojesienny grzyb jadalny. W rozporządzeniu z 2008 roku jest to nadal gatunek dopuszczony do obrotu handlowego i przetwórstwa na terenie Polski.

There is established tradition of edibility of this species. But recently (starting from 2001) there are scientific publications about poisoning cases when eaten in large quantity in few consecutive days. See remarks abouts recent publications about poisonings with Tricholoma equestre. In some countries (e.g. Germany) it is now officially considered as dangerous poisonous mushroom.

gatunki podobne

Gąska zielonka ma dość charakterystyczny wygląd i trudno ją pomylić z innymi gatunkami.

space

Gąska zielonożółta (Tricholoma sejunctum) ma białe blaszki, kapelusz jest zielonkawy ale z wtopionymi czarnymi włókienkami.

space

Również podobny (wg tych którzy się pomylili) jest śmiertelne trujący muchomor zielonawy (Amanita phalloides). On również ma zielonkawy kapelusz, za to białe blaszki, pochwę u podstawy trzonu i zwykle zachowany pierścień na trzonie. Jego zapach jest wyraźny słodkawy (jak sztuczny miód), ale palacz pewnie go nie wyczuje (palenie szkodzi!).

space

space

space

znalezisko 19990926.16.99 - Tricholoma equestre (gąska zielonka); Kaszuby

4f · 19990926.16.99
leg. Marek Snowarski
/Kaszuby/
znalezisko 19990926.11.99 - Tricholoma equestre (gąska zielonka); Kaszuby

4f · 19990926.11.99
leg. Marek Snowarski
/Kaszuby/
znalezisko 19990926.3.99 - Tricholoma equestre (gąska zielonka); Kaszuby

2f · 19990926.3.99
leg. Marek Snowarski
/Kaszuby/
znalezisko 20001017.3.00 - Tricholoma equestre (gąska zielonka); Kaszuby

3f · 20001017.3.00
leg. Marek Snowarski
/Kaszuby/