| ||||
| ||||
|
owocnik
Kapelusz żółtozielonkawy, może mieć oliwkowy, brązowy lub z ochrowy odcień; powierzchnia włókienkowata, często popękana na brązowo-rude łuseczki, wilgotna lepka; 40 – 80 (120) mm średnicy; młody półkulisty, potem rozpostarty, czasem z tępym garbkiem, brzeg początkowo podwinięty, z wiekiem pofalowany, miąższ w kapeluszu gruby.
Trzon często prawie cały zagłębiony w podłożu; jaśniejszy od kapelusza, jasnożółty; 30 – 90 x 10 – 20 mm; walcowaty; powierzchnia gładka lub z kosmkami; pełny.
zarodniki
Wysyp zarodników biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, 6 – 8 x 3.5 – 5 µm.
Spore print white. Spores ellipsoid, smooth, 6 – 8 x 3.5 – 5 µm.
występowanie
Gatunek pospolity. Owocniki wyrastają pojedynczo lub w grupach od września do późnej jesieni, ze szczytem owocowania po pierwszych przymrozkach. Zwykle w lasach iglastych, zwłaszcza pod sosnami, na piasku.
Statusy czerwonej listy. [125]: I–o niekreślonym zagrożeniu
Tricholoma frondosae · gąska liściowata
Tricholoma equestre var. populinum
Takson identyczny makroskopowo z gąską zielonką (Tricholoma equestre), od której różni się nieco mniejszymi zarodnikami i występowaniem pod topolą osiką.
Podawany także jako
Tricholoma equestre var. populinum M. Christensen et Noordel. (gąska zielonka odmiana topolowa).
Jest ona bardziej podejrzewana o szkodliwe efekty opisane w poprzednim akapicie.
wartość
Wg. ostatnich badań gąska zielonka zjadana w dużej ilości, przez kilka dni pod rząd, może powodować lżejsze lub ciężkie zatrucia, w skrajnych przypadkach śmiertelne - zobacz uwagi na temat doniesień o zatruciach. Jest to smaczny i tradycyjnie poszukiwany i jedzony późnojesienny grzyb jadalny. W rozporządzeniu z 2008 roku jest to nadal gatunek dopuszczony do obrotu handlowego i przetwórstwa na terenie Polski.
There is established tradition of edibility of this species. But recently (starting from 2001) there are scientific publications about poisoning cases when eaten in large quantity in few consecutive days. See remarks abouts recent publications about poisonings with Tricholoma equestre. In some countries (e.g. Germany) it is now officially considered as dangerous poisonous mushroom.
gatunki podobne
Gąska zielonka ma dość charakterystyczny wygląd i trudno ją pomylić z innymi gatunkami.
Gąska zielonożółta (Tricholoma sejunctum) ma białe blaszki, kapelusz jest zielonkawy ale z wtopionymi czarnymi włókienkami.
Również podobny (wg tych którzy się pomylili) jest śmiertelne trujący muchomor zielonawy (Amanita phalloides). On również ma zielonkawy kapelusz, za to białe blaszki, pochwę u podstawy trzonu i zwykle zachowany pierścień na trzonie. Jego zapach jest wyraźny słodkawy (jak sztuczny miód), ale palacz pewnie go nie wyczuje (palenie szkodzi!).
