Tx: 230
grzyby.pl

Xerocomellus chrysenteron (Bull.) Šutara

suchogrzybek złotopory, podgrzybek złotawy · podgrzybek złotopory
Xerocomus chrysenteron (Bull.) Quél. · Xerocomus pascuus (Pers.) Krombh. ss. Wojewoda (2003) [gł. w czekl.]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
• Podane w czekliście[105] jako nazwa główna dla "podgrzybka złotoporego" miano Xerocomus pascuus (Pers.) Krombh. zapewne (wg Mycobank i GBIF) odnosi się do innego taksonu: Xerocomus pascuus (Pers.) E.-J. Gilbert Boletus subtomentosus subsp. pascuus Pers. (2023-1-15)* Zamieszanie zwiększa i to, że miano Xerocomus pascuus funkcjonuje też w synonimach suchogrzybka oprószonego (Xerocomellus pruinatus (Fr. et Hök) Šutara). [MS (2024-1-12)]
Xerocomellus chrysenteron (suchogrzybek złotopory)
pokazana po zalogowaniu
pod dębami, pojedynczo, charakterystycznie popękana skórka z czerwono zabarwionym miąższem
Xerocomellus chrysenteron (suchogrzybek złotopory)
pokazana po zalogowaniu
grupa owocników pod sosnami/dębami

owocnik

Xerocomellus chrysenteron (suchogrzybek złotopory)
pokazana po zalogowaniu
przekrój; hymenofor i trzon
Kapelusz ciemnobrązowy, brązowy; 3-8cm średnicy, półkulisty, z wiekiem wypukły do rozpostartego; powierzchnia jedynie w czasie wilgotnej pogody nieco lepka, poza tym sucha, matowa, aksamitna, zamszowata, często spękana zwłaszcza na brzegu kapelusza, w miejscach nadjedzonych lub w pęknięciach miąższ czerwonawy, zwłaszcza przy brzegu kapelusza.

space

Trzon żółtawy, zwykle z czerwonymi smugami różnej intensywności, zwłaszcza u podstawy; 50-100 x 10-15 mm, równogruby, czasem nieco wygięty, długi i wysmukły, podstawa przeważnie nieco zwężona; powierzchnia sucha, gładka lub wzdłużnie rowkowana; podstawa z białawożółtawą grzybnią.

space

space

zarodniki

Wysyp zarodników oliwkowobrązowy. Zarodniki wydłużone, wrzecionowate do elipsoidalnych lub jajowato-elipsoidalnych, bez ściętego końca, gładkie, 10.5-16 x 4-6.5 µm.
Spore print olive-brown. Spores elongate, fusiform to ellipsoid or ovoid-ellipsoid, not truncate, smooth, 10.5-16 x 4-6.5 µm.

występowanie

jest w czekliście [105]
Najpospolitszy grzyb rurkowy. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo i w grupach, nieraz masowo, w lasach iglastych i liściastych.
Very common. Fruitbodies from summer till fall, solitary or gregarious, often en masse, in coniferous and hardwood forests.

jadalne czy trujące? 🟢 🛒

dopuszczony do obrotu 🛒
Grzyb jadalny. Opinie co do smakowitości są podzielone. Wiele osób jest mu niechętnych z powodu kwaskowatego smaku i zapachu, który jest odbierany przez nie jako nieprzyjemny. W moje ocenie ten smak jest specyficzny, można lubić lub nie, kwestia gustu. Młode wyglądają ślicznie w marynacie, dobre też na gęsto, w zupie i suszone. Nieco starsze owocniki łatwo pleśnieją, zwłaszcza pory. Poza tym, ten gatunek bardzo przyjemnie się zbiera, zwłaszcza młode, gdy mają ciemnobrązowy, aż czarny kapelusz o ładnej fakturze.
Edible. According taste opinion vary, some people consider its taste as very unpleasant, other like it, de gustibus est non disputandum. Older specimens are often infected by white mold, which is distinctly seen when looked at pores.
Podobny suchogrzybek obciętozarodnikowy (Xerocomellus porosporus) - rośnie głównie pod dębami, różni się kształtem zarodników które mają ścięty koniec. Makroskopowo odznacza się szarzejącą postawą trzonu i brakiem czerwonego odcienia miąższu w miejscu spękań.

space

Suchogrzybek oprószony (Xerocomellus pruinatus) ma raczej niepękającą na poletka powierzchnią kapelusza, jego brzeg jest często zabarwiony winnoczerwono; trzon za młodu jest czysto żółty potem czerwonawy; mikroskopowo odróżnia się strukturą powierzchni kapelusza i drobnymi nierównościami powierzchni zarodników.

space

Taką samą barwę porów ma podgrzybek grubosiatkowany (Xerocomus ferrugineus); jego kapelusz jest jasnobrązowy z czerwonym odcieniem; ma skórkę kapelusza przebarwiającą się na niebiesko, niebieskozielono w reakcji z oparami amoniaku.

space

wybrane okazy · selected collections

#4
02 10 25 - 5
leg. Marek Snowarski
/okolice Milicza/
#13
02 10 24 - 3
leg. Marek Snowarski
/okolice Obornik Śląskich/
#6
02 10 12 - 1a
leg. Marek Snowarski
/okolice Milicza/
#3
02 10 12 - 1b
leg. Marek Snowarski
/okolice Milicza/
#3
02 10 12 - 1c
leg. Marek Snowarski
/okolice Milicza/
#15
02 10 06 - 2
leg. Marek Snowarski
/okolice Milicza/
#5
02 09 22 - 10
leg. Marek Snowarski
/Wrocław, Dolina Bystrzycy/
#1
00 08 15 - 3
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, Góry Bialskie/
#2
00 07 23 - 1
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, okolice Obornik Śląskich/
#1
99 10 04 - 6
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, okolice Obornik Śląskich/
#2
99 07 03 - 1
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, dolina Odry/
#4
98 10 10 - 1
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, lasy milickie/
#1
98 07 19 - 18
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, okolice Twardogóry/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Chachuła (2023)[3714]Chachuła (2023) Grzyby wielkoowocnikowe stwierdzone w 2014 i 2022 roku na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego.[3714], Domański Z. (2001)[3794]Domański Z. (2001) Grzyby Lasów Łochowskich.[3794] (as Xerocomus chrysenteron), Gierczyk (2022)[3842]Gierczyk (2022) Grzyby wielkoowocnikowe dawnego użytku ekologicznego „Strumień Junikowski”.[3842]

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji