Atlas grzybiarza. Najlepsze grzyby jadalne

Liczba zbieranych gatunków grzybów jadalnych jest niewielka. Polskie lasy to nie tropikalna dżungla i liczba gatunków (wszelkich organizmów) jest o rzędy niższa. Potencjalnie w grę przy grzybobraniu wchodzi kilkadziesiąt gatunków. W praktyce grzybiarze zbierają tylko kilka gatunków (są też tacy co zbierają tylko jeden - pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius)). Nieliczni grzybiarze-znawcy lub po prostu eksperymentatorzy, zbierają więcej niż dziesięć gatunków. Niedużo materiału trzeba opanować aby dobrze nauczyć się identyfikować te kilka-kilkanaście gatunków grzybów.

To typy bezdyskusyjne, bo atrakcyjne smakowo, duże i stosunkowo często występują.

Ostrożni mogą ograniczyć się do zbierania grzybów rurkowych. W tej grupie, na szczęście, w Polsce nie występują gatunki niebezpiecznie trujące.

borowik szlachetny (Boletus edulis). Niewątpliwie najbardziej poszukiwany i godny polecenia gatunek.

Można przetwarzać, jak się komu podoba, ale z uwagi na cenę, najczęściej się go suszy i używa jako dodatku lub przyprawy.

pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius). Mój faworyt; znacznie częstszy i łatwiejszy do znalezienia od prawdziwka.

Kurki przyjemnie się zbiera. Są też stosunkowo niezawodne. Pojawiają się co roku na początku lata i rosną nawet w czasie suchej pogody, gdy innych grzybów jeszcze brak.

czubajka kania (Macrolepiota procera). Mój faworyt wśród kapeluszowych. Zaleta to bardzo przyjemny aromat i smak oraz częste występowanie i charakterystyczny wygląd — mimo to wielu ludzi boi się zbierać ten gatunek i dobrze, bo jest więcej dla innych.

Podobny gatunek czubajka gwiaździsta (Macrolepiota konradii) tworzy mniejsze owocniki, walory smakowe ma identyczne z czubajką kanią.

mleczaj rydz (Lactarius deliciosus). W opinii wielu najlepszy grzyb jadalny. Rzeczywiście są smaczne, tradycyjnie są smażone na patelni na świeżym maśle.

Natomiast najpospolitszy mleczaj świerkowy (Lactarius deterrimus) jest niestety najpodlejszym rydzem. A to z powodu dość gorzkiego smaku i braku specyficznego rydzowego smako-aromatu.

gąska zielonka (Tricholoma equestre). Ulubiony gatunek wielu. Rosną późną jesienią pod sosnami na glebach piaszczystych, często masowo, więc ich zbieranie jest bardzo przyjemne.

Inna dość często zbierana późnojesienna gąska, rosnąca w tych samych siedliskach to gąska niekształtna (Tricholoma portentosum).

podgrzyb brunatny (Imleria badia). Chyba najczęściej (ilościowo) zbierany grzyb naszych lasów.

podgrzybek zajączek (Xerocomus subtomentosus) i suchogrzybek złotopory (Xerocomellus chrysenteron) i cała grupa gatunków wokół nich.

koźlarz (Leccinum). Zwłaszcza czerwone koźlarze są bardzo chętnie zbierane — koźlarz czerwony (Leccinum aurantiacum) związany z topolą osiką i koźlarz pomarańczowożółty (Leccinum versipelle) związany z brzozą.

maślak (Suillus). Chętnie zbierane. Bardziej cenione to maślak zwyczajny (Suillus luteus) pod sosnami, maślak żółty (Suillus grevillei) pod modrzewiami i o raczej suchym kapeluszu maślak pstry (Suillus variegatus).

opieńka miodowa (s.l.) (Armillaria mellea sensu lato). Bardzo pospolita, a owocniki wyrastają masowo, jej zbieranie trudno nazwać polowaniem, prędzej to koszenie.

pieczarka (Agaricus) są po prostu smaczne.

Szczególnie godny polecenia jest duży gołąbek zielonawofioletowy (Russula cyanoxantha) i mniej lub bardziej podobne mu gatunki o zwartym, chrupkim miąższu (ta cecha pozostaje w potrawie). Mogą je zbierać tylko osoby dobrze znające śmiertelnie trującego muchomora zielonawego (Amanita phalloides) — nieco ignorancji i może dojść do tragedii.

Gołąbki są ciekawym pomysłem na danie grzybowe (np. do zupy) ale są jednak rzadko zbierane.

płachetka zwyczajna (Cortinarius caperatus). Duży grzyb masowo wyrastający w mszystych lasach sosnowych na niżu Polski.

Lokalnie w Polsce często zbierany. Rośnie także w pełni lata. Problemem jest to, że większość egzemplarzy jest opanowana przez larwy owadów.

uszak bzowy (Auricularia auricula-judae). Warto go zbierać. Grzyby ten, czy też pokrewne gatunki lub jedynie odmiany hodowlane, jest składnikiem większości chińskich potraw z grzybami — znajdziemy go tam w postaci cienkich, ciemnobrązowych, chrząstkowatych pasemek.

boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus). Kupne są równie smaczne, inni twierdzą, że te dzikie lepsze. Ja w to wątpię.