Agaricus campestris (pieczarka łąkowa)

owocnik

Kapelusz biały, stary z brązowym odcieniem; 50-120 mm średnicy, początkowo półkulisty, z wiekiem wypukły i w końcu rozpostarty; brzeg długo podwinięty, młody ze zwieszającymi się fragmentami osłony; powierzchnia gładka i lśniąca, satynowa, z wiekiem czasem słabo spękana na drobne, przylegające nieco szarzejące lub szarobrązowe łuseczki. Miejsca uciśnięte nie żółkną lub jedynie nieznacznie.

space

Trzon biały, brązowiejący z wiekiem; 50-80 × 10-25 mm, cylindryczny, u podstawy nieco zwężony lub zaostrzony, nie dłuższy lub nieznacznie dłuższy niż średnica kapelusza; powierzchnia włóknista do drobno kłaczkowatej. Pierścień błoniasty, zwisający, słaby, delikatny, zanikający.

space

zarodniki

Wysyp zarodników czekoladowobrązowy. Zarodniki szerokoelipsoidalne, gładkie, grubościenne, z drobną porą rostkową, 6.5-8.5 × 4.5-6 µm [80.5].

występowanie

jest w czekliście ^[105]

Pospolita. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, zwykle w grupach, głównie na pastwiskach, łąkach, polach, zwykle na glebach żyznych. Rzadziej wyrasta w parkach, na poboczach dróg, skrajach lasów. Od maja do października.

jadalne czy trujące? 🟢 🛒

dopuszczony do obrotu 🛒

ważne! dla grzybiarzy

Jadalna.

uwagi

Agaricus xanthodermus (pieczarka karbolowa)

Jest też odmiana z brązowymi łuseczkami na kapeluszu - var. squamulosus, z brązowo włókienkowatą powierzchnią kapelusza var. fuscopilosellus.

Drugi rosnący poza lasami często spotykany gatunek białej pieczarki – pieczarka biaława (Agaricus arvensis) odróżniamy po tym, że za młodu ma jasnoszaroróżowe blaszki, w miejscach otartych przebarwia się żółto, ma zapach anyżowy lub migdałowy oraz trwały, gruby pierścień, jego spodnia warstwa pęka gwiazdkowato - zostawiając na obwodzie wyraźne, grube łuseczki.

Jeśli podstawa trzonu silnie żółknie a pieczarka ma nieprzyjemny zapach karbolu, to jest to trująca pieczarka karbolowa (Agaricus xanthodermus).

pomyłki z muchomorami

Blaszki młodych pieczarek są jasne. W trakcie dojrzewania różowieją i następnie stają się ciemnobrązowe, tak samo jak i barwa wysypu ich zarodników. Jest to cecha pewnie odróżniająca pieczarki od muchomorów. Muchomory mają zawsze białą barwę wysypu zarodników i także w wieku dojrzałym jasne, zwykle białe blaszki.

Zbieranie dojrzałych pieczarek, tj. w fazie brązowych blaszek, nie grozi więc tragiczną pomyłką z muchomorami, zwłaszcza z białymi silnie trującymi muchomorami jak np. muchomor jadowity (Amanita virosa) lub muchomor zielonawy odm. biała (Amanita phalloides var. alba).

wybrane okazy · selected collections ⇈

nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie

Agaricus campestris L. [🔉 a·ga·ri·kus *] • Agaricus campester orth.var. [🔉 a·ga·ri·kus *] • (pl) pieczarka łąkowa · pieczarka polna • Field Mushroom, Meadow Mushroom /en/

Agaricus; agarikum, -i (n) (lat. z gr., subst., f) — nazwa rodzaju grzybów, przyjęta z gr. αγαρικον i łacińskiego agaricum,-i (n) - odnosząca się do pniarka lekarskiego (Fomitopsis officinalis), którego owocniki były używane w dawnej medycynie; obecnie z odmienną końcówką, jest to nazwa rodzaju pieczarek (Agaricus)

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Adamczyk & Kucharski (2005)^[1279]Adamczyk & Kucharski (2005) Macrofungi in different habitats of small postglacial ponds margins in the Kujawy region (Central Poland).^[1279], Adamczyk et al. (2004)^[1277]Adamczyk et al. (2004) Structure of macrofungus communities in different habitats of small postglacial pond margins.^[1277], Brzeg & Lisiewska (2020)^[1331]Brzeg & Lisiewska (2020) Grzyby makroskopijne kampusu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Morasko w Poznaniu.^[1331], Bujakiewicz (2001)^[1334]Bujakiewicz (2001) Macrofungi of the Querco-Ulmetum minoris association in the Ostrów Panieński reserve on the Vistula river (N Poland).^[1334], Bujakiewicz (2010)^[1342]Bujakiewicz (2010) On some agarics occurring in carr forests.^[1342], Celka (2002)^[1357]Celka (2002) Królestwo grzybów.^[1357], Chachuła et al. (2015)^[1372]Chachuła et al. (2015) Grzyby Cieszyna.^[1372], Czarnecka i Janiec (2002)^[1405]Czarnecka i Janiec (2002) Przełomy rzeczne Roztocza jako modelowe obiekty w edukacji ekologicznej. Wyd. UMCS, Lublin^[1405], Domański Z. (2001)^[3794]Domański Z. (2001) Grzyby Lasów Łochowskich.^[3794] (as A. campester), Flisińska (2000)^[1448]Flisińska (2000) Studies on the macromycetes of the Janów Forests Landscape Park (SE Poland).^[1448], Flisińska (2000)^[1450]Flisińska (2000) Uwagi o grzybach wielkoowocnikowych Chełmskiego Parku Krajobrazowego.^[1450], Flisińska (2004)^[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.^[1452], Friedrich (2010)^[1461]Friedrich (2010) Ogród Dendrologiczny w Przelewicach jako środowisko przyrodnicze grzybów wielkoowocnikowych.^[1461], Friedrich (2020)^[1466]Friedrich (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Arboretum Przelewice, Wyd. Poligraf. ^[1466], Friedrich & Orzechowska (2002)^[1468]Friedrich & Orzechowska (2002) Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina.^[1468], Gierczyk (2022)^[3842]Gierczyk (2022) Grzyby wielkoowocnikowe dawnego użytku ekologicznego „Strumień Junikowski”.^[3842], Gierczyk et al. (2009)^[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.^[1482], Gierczyk et al. (2019)^[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.^[1495], Gierczyk et al. (2020)^[1497]Gierczyk et al. (2020) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Wielkopolski National Park (W Poland), Part 2.^[1497], Głowska et al. (2013)^[1511]Głowska et al. (2013) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy: wstępne wyniki badań.^[1511], Gumińska (2006)^[1537]Gumińska (2006) Atlas grzybów Pienińskiego Parku Narodowego. Pieniński Park Narodowy, Krościenko n/D.^[1537], Hoffeins et al. (2017)^[1589]Hoffeins et al. (2017) Checklist of Macromycetes (Fungi) from the Wyskok village in Masurian Lakeland, NE Poland.^[1589], Jóźwiak & Wrzosek (2007/2008)^[1615]Jóźwiak & Wrzosek (2007/2008) Grzyby wielkoowocnikowe zespołu przyrodniczo-krajobrazowego "Lesny Park Miejski w Mieście-Ogrodzie Podkowie Leśnej".^[1615], Karasiński et al. (2015)^[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.^[1643], Kozłowska et al. (2015)^[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.^[1704], Kozłowska et al. (2019)^[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.^[1706], Kujawa (2009)^[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.^[1752], Kujawa et al. (2023)^[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.^[3757], Lisiewska (2004)^[1839]Lisiewska (2004) Zmiany w składzie gatunkowym i ilościowości macromycetes Arboretum Kórnickiego po 25 latach.^[1839], Lisiewska & Galas-Świdurska (2005)^[1843]Lisiewska & Galas-Świdurska (2005) Podstawczaki (Basidiomycetes) Ogrodu Dendrologicznego Akademii Rolniczej w Poznaniu.^[1843], Lisiewska & Strakulska (2002)^[1849]Lisiewska & Strakulska (2002) Biodiversity of macrofungi of selected field afforestations in the Agroecological Landscape Park near Turew (central Wielkopolska).^[1849], Ławrynowicz (2000)^[1858]Ławrynowicz (2000) Grzyby Borów Tucholskich. Macromycetes Parku Narodowego Bory Tucholskie.^[1858], Ławrynowicz (2001)^[1859]Ławrynowicz (2001) Grzyby południowo-wschodniej części Borów Tucholskich.^[1859], Ławrynowicz (2001)^[1860]Ławrynowicz (2001) Macromycetes of oak forests in the Jurassic Landscape Park (Częstochowa Upland) - monitoring studies.^[1860], Ławrynowicz et al. (2009)^[1874]Ławrynowicz et al. (2009) Grzyby projektowanego rezerwatu "Gąszczyk" na Wyżynie Częstochowskiej.^[1874], Łuszczyński (2007)^[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.^[1896], Łuszczyński (2008)^[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.^[1898], Łuszczyński (2012)^[1902]Łuszczyński (2012) Grzyby wielkoowocnikowe.^[1902], Stasińska & Sotek (2020)^[2257]Stasińska & Sotek (2020) Fungi of the Wolin National Park – new data on macromycetes.^[2257], Ślusarczyk (2005)^[2386]Ślusarczyk (2005) Grzyby.^[2386], Wilga (2000)^[2432]Wilga (2000) Makrogrzyby (Macromycetes) doliny Samborowo w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).^[2432], Wilga (2004)^[2441]Wilga (2004) Grzyby wielkoowcnikowe (macromycetes) Doliny Zielonej (Lasy Oliwskie).^[2441], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)^[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.^[2488], Wojewoda (1977)^[3781]Wojewoda (1977) Grzyby wielkoowocnikowe.^[3781], Wojewoda & Szymański (1998)^[3663]Wojewoda & Szymański (1998) Zasoby genowe wybranych grzybow uprawnych dziko rosnacych w Polsce poludniowo-wschodniej.^[3663], Wojewoda et al. (2016)^[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).^[2542]