opis
Kapelusz czerwonobrązowy, jaskrawy rdzawobrązowy do ceglastoczerwonego; 60-150(200) mm średnicy, początkowo półkulisty, z wiekiem wypukły, poduchowaty; powierzchnia sucha, matowa, aksamitna, z wiekiem bardziej naga, nieco lepka gdy wilgotna; skórka wyraźnie wystaje poza rurki.
Trzon z łuseczkami początkowo białawymi, z wiekiem pomarańczowymi i czerwonobrązowymi do czarniawych, u szczytu trzonu długo pozostają białe; łuseczki na białym tle, u postawy czasem przebarwionym niebiesko; 60-120(150) x 15-40 mm, równogruby lub rozszerzający się ku podstawie.
Z FeSO4 szaroniebieski.
Pileus red-brown, bright rusty-brown to brick-red; 60-150(200) mm broad, at first hemispheric, in age convex to plano-convex; surface dry, dull, matted, in age more or less glabrous, slightly viscid when wet; margin distinctly projecting beyond tubes.
Stipe with at first whitish squamules, in age becoming orange and red-brown, up to blackish, at stipe apex squamules longer stay whitish; background white, at stipe base sometimes bluish; 60-120(150) x 15-40 mm, equal or clavate.
Context with FeSO4 graysh-blue.
zarodniki
Wysyp zarodników brązowy. Zarodniki elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie, żóławe z kroplami, 13-17 x 3.5-4.5 µm.
Spore print brown. Spores ellipoid - fusiform, smooth, with yellowish drops, 13-17 x 3.5-4.5 µm.
występowanie
jest w czekliście [105]
Częsty. Od lata do jesieni, pojedynczo lub po kilka, zawsze w pobliżu topoli osiki (Populus tremula).
Common. Summer-fall, solitary to few together, mycorrhizal with topola osika (Populus tremula).
jadalne czy trujące? 🟢 🛒
pokazana po zalogowaniu
Nie każdy czerwony koźlarz to ten gatunek. Zobacz też podobnego koźlarza pomarańczowożółtego (Leccinum versipelle) jest on związany z brzozami i łatwo go odróżnić po czarnych łuseczkach już u młodych egzemplarzy.
Inne podobnie zabarwione to koźlarz sosnowy (Leccinum vulpinum) pod sosnami, na piaszczystych glebach z borówką czarną (Vaccinium myrtillus),
koźlarz dębowy (Leccinum quercinum) pod dębami, o dużych owocnikach zabarwionych orzechowobrązowo i koźlarz świerkowy (Leccinum piceinum) pod świerkami.
pokazana po zalogowaniu
Not every Leccinum with red cap is this specie. See also koźlarz pomarańczowożółty (Leccinum versipelle) which is connected with birches and differs with dark squamules even in young fruitbodies. koźlarz sosnowy (Leccinum vulpinum) grows under pines, koźlarz dębowy (Leccinum quercinum) under oaks, has brownish cap, koźlarz świerkowy (Leccinum piceinum) grows under spruce. koźlarz babka (Leccinum scabrum) grown under birches, has more brown cap, flesh is unchanging; stipe surface with black squamules at the base, in apper part whitish.
komentarze
Wydaje się, sądząc z ilości komentarzy jakie otrzymuję w obronie czerwonych koźlarzy, że mają one wielu zagorzałych zwolenników. Nie dziwię się temu, są bez wątpienia atrakcyjne estetycznie i stanowią choćby przez to cenne trofeum. Myślę, że poniższy komentarz jest bardzo celny:
Bardzo lubię koźlarza pomarańczowego krawcem zwanego. Może nie jest on bardzo aromatyczny, ale dla mnie to pierwsza liga, bo jest przyjemnie chrupiący (twardawy po ugotowaniu), a nie ciapowaty. Doskonałe są marynowane młode kapelusze. W occie bieleją i wyglądają ślicznie. A propos marynowania. Najlepiej marynować grzyby bez dodatków "roślinnych", wszystkich tych cebulek, marchewek itp. Lepiej się przechowują. A jak ktoś lubi marynowane warzywka niech osobno robi pikle. Wracając do koźlarza. U mnie w domu przebojem jest zalewajka na grzybie. Młode krawce (ogonki i kapelusze) pokrajać, obgotować w osolonej wodzie (niewielkiej ilości (tyle żeby przykryło grzyby) ok. 15 min. Taki półprodukt można zamrozić w pojemniku w zamrażarce i użyć np. w lutym, smakują jak świeże. Obrać ok. 0,5 kg ziemniaków, pokroić w kostkę, zalać wodą, dodać listek bobkowy, parę ziarenek angielskiego ziela i pieprzu, trochę soli. Ugotować. Gdy ziemniaki stają się miękkie dodać obgotowane grzyby z wodą, w której się gotowały i wlać porządny, prawdziwy żur (kwaszony, można dostać w sklepach nalewany na życzenie do butelki - najlepszy, lub już butelkowany przez takie różne małe firmy). Ilość wg uznania, czy wolimy mocniej lub mniej kwaśną zupę i gęstszą czy rzadszą. Zagotować raz. W ostateczności w warunkach bojowych (biwak, itp.) można użyć żurku z papierka (wtedy nie solić ziemniaków). Można dodać trochę boczku czy kiełbasy (najlepiej białej) pokrajanej w kawałki, łyżkę domowego smalcu ze skwarkami. I już. Bardzo dobre też z opieńkami (same kapelusiki, najlepiej młode i całe, wtedy nie wykorzystujemy wody z gotowania grzybów). [Małgorzata Przybyt]
wybrane okazy · selected collections ⇈
#6
leg. Marek Snowarski
/okolice Twardogóry/
#10
leg. Marek Snowarski
/okolice Twardogóry/
#3
/Nowa Wieś k. Domaszkowa, Kotlina Kłodzka/
nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈
poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Leccinum aurantiacum • Boletus rufus [🔉 bō·lē·tus *] · Krombholziella aurantiaca · Leccinum rufum · Leccinum salicola · Leccinum populinum • (pl) koźlarz czerwony · "kozaczek czerwony" · "kozak czerwony" · "osak" · "polok"
bōlētus, -i
(lat., subst., m)
— nazwa najsmaczniejszego grzyba u Rzymian;
nie jest jasne o jaki gatunek chodziło, prawdopodobnie był to muchomor cesarski (Amanita caesarea)
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji