Cyclocybe cylindracea (polownica południowa)

owocnik

Kapelusz żółtawy, początkowo czerwonobrązowy, potem jasno-żółto-rdzawy, w centrum i na starość brunatniejący, na brzegu jaśniejszy; 50-100(140) mm średnicy, początkowo kloszowaty, wypukły, potem rozpostarty, nawet do wklęsłego, czasami w centrum słaby garbek, brzeg nieco podgięty; powierzchnia gładka, prawie jedwabista, zwykle w centrum skórka popękana na poletka, sucha; brzeg mniej lub bardziej prążkowany.

space

Trzon biały, jedwabisty, u podstawy blado-ochrowo-brązowy do ciemnobrunatnego; pierścień zwisający, białawy, szeroki, dość trwały; powyżej pierścienia powierzchnia włóknista, poniżej łuseczkowata; 50-100(150) x 10-15 mm równogruby lub zwężony u podstawy, pełny.

space

Pileus yellowish, initially red-brown, later light yellow-rust, in the centre and in age becoming brown, with a lighter margin; 50-100 (140) mm in diameter, initially hemispherical, convex, then plane, even depressed, sometimes with a small umbo, margin slightly incurved; surface smooth, almost silky, usually cuticule in the centre cracked, dry; margin more or less striate.

space

Stipe white, silky, at base pale ochre-brown to dark brown; pendant annulus, whitish, broad, quite strong; surface above the ring fibrillose, below fibrillose-scaly; 50-100(150) x 10-15 mm equal or tapered at the base, solid.

space

zarodniki

Wysyp zarodników brudno ciemnobrązowawy. Zarodniki bladobrązowawe, elipsoidalne lub nerkowate, gładkie, z niewyraźną porą rostkową, 9-11 x 6-7 µm.

Spore print dark-brownish. Spores pale-brownish, elliptic or kidney0shaped, smooth, with indistinct germ pore, 9-11 X 6-7 µm.

występowanie

Jest w czekliście.^[105]

Gatunek podlega ochronie częściowej (poz. II.41 wg aktualnego rozporządzenia). Nie mają do niego zastosowania wyłączenia spod ochrony uzasadnione względami godpodarki rolnej, leśnej lub rybackiej (§7.1). Do ustawowej ochrony został włączony w 2014 roku.

Od maja do października w wiązkach na martwym drewnie drzew liściastych, głównie topoli i wierzby, rzadziej innych (buk, bez czarny, robinia), na pniach i ściętym drewnie.

space

Spring-fall on wood of decidious trees, usually poplar or willow, prefer warm localities.

Czerwona Lista^[125] — E–wymierający - krytycznie zagrożony

jadalne czy trujące? 🟢

ważne! dla grzybiarzy

Gatunek podlega w Polsce ochronie częściowej (od 2014r.).

space

nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie

Cyclocybe cylindracea (DC.) Vizzini et Angelini • Agrocybe cylindracea (DC.) Maire [🔉 a·gro·ci·be *] · Agrocybe cylindrica orth.var. [🔉 a·gro·ci·be *] • (pl) polownica południowa · polówka południowa · polówka wiązkowa

Agrocybe (gr.)
Nazwa rodzaju złożona z greckich agro (pole) i kybe (głowa). Nawiązanie do występowania wielu gatunków na otwartej przestrzeni i wypukłego kształtu kapelusza.

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Michael, Hennig, Kreisel, 1981 — Handbuch fur Pilzfreunde 4. Blatterpilze - Dunkelblattler (2 Auf. 1981) p.230 [18IV]
Grünert, H. i R., 1995 — Grzyby. Leksykon przyrodniczy. p.116 [7]
Laessoe T., Conte A., 1997 — Grzyby. Wielka księga. p.152 [15]
Knudsen, H., Vesterholt, J., 2012 — Funga Nordica "2" p.928 [141]
Wojewoda W., 2003 — Checklist of polish larger basidiomycetes. [105]
Rozporządzenie Ministra Środowiska, 2014 — z dnia 9 października 2014r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów [50.14]
Wojewoda, W., Ławrynowicz, M., 2006 — Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. [125]

dane w bazie „publikacji po 2000 r.” #[1225]
Agrocybe cylindracea (DC.) Maire — wg Index Fungorum: A. cylindracea (DC.) Gillet · synonimy: A. aegerita (V. Brig.) Kühner, Pholiota aegerita V. Brig.
publikacje: Flisińska 2004, Bujakiewicz i Kujawa 2000, Kujawa 2008, Kujawa 2009 (patrz uwagi Halama 2020c), Halama 2020c