Tx: 797
grzyby.pl

Tricholoma portentosum (Fr.) Quél.

gąska niekształtna, "gąska siwa" · "podzielonka" · "siwka"
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈

owocnik

Kapelusz ciemno szarobrązowy, z żółtawymi, zielonkawymi lub nieco fioletowymi odcieniami i z wyraźnymi, czarnymi, promieniście ułożonymi włókienkami; 50-100(120) mm średnicy, początkowo dzwonkowato-wypukły, potem rozpostarty, z obłym garbkie i nieregulanie pofalowanym, pękającym brzegiem; powierzchnia gładka, wilgotna nieco lepka, błyszcząca; brzeg długo podwinięty, ostry, z wiekiem pękający.

space

Trzon biały, plami się żółto-brązowo lub oliwkowo-brązowo; 50-80(100) × 10-30 mm, równogruby; pełny, twardy; powierzchnia wzdłużnie włókienkowata.

space

Pileus dark grey-brown, with yellowish, greenish or slightly violet hues and with distinct black radially laid out fibrils; 50-100(120) mm in diameter, initially campanulate-convex, later plane, with an obtuse umbo; surface smooth, slightly viscid when moist, glossy; margin inrolled for a long time, acute, with age rimose.

space

Stipe white, stains yellow-brown or olive-brown; 50-80(100) × 10-30 mm, equal; solid, hard; surface longitudinally fibrillose.

space

zarodniki

Wysyp zarodników biały. Zarodniki prawie kuliste do szeroko elipsoidalnych, gładkie, przejrzyste, 5-7 × 4-5.5 µm.
Spore print white. Spores subglobous to broadly ellipsoid, smooth, hyaline, 5-7 × 4-5.5 µm.

występowanie

jest w czekliście [105]
Pospolita. Owocniki wyrastają późną jesienią, pojedynczo lub w grupach, w lasach iglastych i mieszanych, głównie pod sosną, także pod świerkiem i jodłą.

space

space

jadalne czy trujące? 🟢!

Dobry i poszukiwany grzyb jadalny.[105]
Good edible.
Jest to pod względem pory występowania, siedliska i wartości jako grzyb jadalny jest to analog gąski zielonki (Tricholoma equestre) od której zresztą odróżnia się zupełnie innym zabarwieniem kapelusza i blaszek.

space

Podobnej barwy, pospolita gąska ziemistoblaszkowa (Tricholoma terreum) jest mniejsza i mniej masywna, ma drobnołuseczkowatą powierzchnię kapelusza i szare blaszki.

space

Considering the time it appears, its habitat and value as an edible mushroom, it is analogous to gąska zielonka (Tricholoma equestre), from which it differs in a completely different colour of the cap and the gills.

space

Similarly coloured, common gąska ziemistoblaszkowa (Tricholoma terreum) is tinier, has squamulose pileal surface and gray gills. Compare also with other grey coloured Tricholoma such as e.g. gąska pieprzna (Tricholoma virgatum).

wybrane okazy · selected collections

#4
jgadek.061111-1
leg. Joanna Gądek
/okolice Buska Zdroju/
#3
jgadek.081012-1
leg. Joanna Gądek
/Międzybrodzie Bialskie/
#7
mk.3
leg. Marek Kozłowski

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Tricholoma portentosum (Fr.) Quél.(pl) gąska niekształtna · "gąska siwa" · "podzielonka" · "siwka"
portentosus, a, um (lat., adj.) — dziwacznych, cudaczny; monstrualny, zniekształcony, spotworniały;
· słowo o zabarwieniu pejoratywnym
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Adamczyk (2011)[1272]Adamczyk (2011) Strukturalno-funkcjonalna charakterystyka zbiorowisk macromycetes w fitocenozach leśnych projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego.[1272], Brzeg & Lisiewska (2020)[1331]Brzeg & Lisiewska (2020) Grzyby makroskopijne kampusu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Morasko w Poznaniu.[1331], Bujakiewicz & Lisiewska (1983)[2652]Bujakiewicz & Lisiewska (1983) Mikoflora zbiorowisk roślinnych Słowińskiego Parku Narodowego.[2652], Domański (1955)[2677]Domański (1955) Grzyby kapeluszowe (Aphyllophorales, Agaricales) zebrane w Wielkopolskim Parku Narodowym w latach 1948-1952.[2677], Domański Z. (1999)[2723]Domański Z. (1999) Notatki mikologiczne z Suwalszczyzny.[2723], Domański Z. (1999)[2722]Domański Z. (1999) Przyczynek do znajomości flory mikologicznej Roztocza.[2722], Domański Z. (2001)[3794]Domański Z. (2001) Grzyby Lasów Łochowskich.[3794], Fiedorowicz (2009)[1441]Fiedorowicz (2009) The participation of macromycetes in selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland).[1441], Fiedorowicz (2020)[1444]Fiedorowicz (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. W: Szymczyk R. (red.). 35 lat Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. Monografia Przyrodnicza. Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej, Kwidzyn: 64-80[1444], Flisińska (1995)[2781]Flisińska (1995) Grzyby wielkoowocnikowe Poleskiego Parku Narodowego.[2781], Flisińska (1997)[2787]Flisińska (1997) Grzyby wielkoowocnikowe (Macromycetes).[2787], Flisińska (2000)[1448]Flisińska (2000) Studies on the macromycetes of the Janów Forests Landscape Park (SE Poland).[1448], Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.[1452], Gierczyk (2022)[3842]Gierczyk (2022) Grzyby wielkoowocnikowe dawnego użytku ekologicznego „Strumień Junikowski”.[3842], Gierczyk et al. (2018)[1501]Gierczyk et al. (2018) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Western Sudety Mountains and Western Sudety Foothills (SW Poland). Part 1.[1501], Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495], Ginko (1985)[2803]Ginko (1985) Materiały do mikoflory lasów świerkowych Suwalszczyzny.[2803], Grzesiak et al. (2017)[1528]Grzesiak et al. (2017) Macromycetes of Central European lichen Scots pine forests of the Cladonio-Pinetum Juraszek 1927 type in the "Bory Tucholskie" National Park (NW Poland).[1528], Grzesiak et al. (2020)[1530]Grzesiak et al. (2020) Contribution to knowledge of the mycobiota of “Bory Tucholskie” National Park (Northwestern Poland): macromycetes of Central European lichen Scots pine forests of the Cladonio-Pinetum Juraszek 1927 type.[1530], Hoffeins et al. (2017)[1589]Hoffeins et al. (2017) Checklist of Macromycetes (Fungi) from the Wyskok village in Masurian Lakeland, NE Poland.[1589], Hołownia (1968)[2856]Hołownia (1968) Grzyby wyższe okolic Torunia. Cz. I (Basidiomycetes: Cantharellaceae, Boletaceae, Paxillaceae, Gomphidiaceae, Hygrophoraceae, Russulaceae, Agaricaceae - sensu lato).[2856], Hołownia (1988)[2864]Hołownia (1988) Grzyby okolic Torunia. Przewodnik.[2864], Kałucka (2009)[1626]Kałucka (2009) Macrofungi in the secondary succession on the abandoned farmland near the Białowieża old-growth forest.[1626], Karasiński et al. (2015)[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.[1643], Kowalski (1974)[2915]Kowalski (1974) Zbiorowiska grzybów leśnego środowiska glebowego wybranych drzewostanów sosnowych.[2915], Kozłowska et al. (2015)[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.[1704], Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706], Krotoski (2012)[1722]Krotoski (2012) Chronione i rzadkie gatunki grzybów wielkoowocnikowych rejonu projektowanego rezerwatu przyrody Głębokie Doły w Rybniku w latach 2006-2010.[1722], Kujawa (2009a)[1753]Kujawa (2009a) Grzyby wielkoowocnikowe. W: Okołów C., Karaś M., Bołbot A. Białowieski Park Narodowy. Poznać - Zrozumieć - Zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża: 87-110[1753], Kujawa et al. (2013)[1796]Kujawa et al. (2013) XX wystawa grzybów w Tucholskim Parku Krajobrazowym.[1796], Kujawa et al. (2019)[1779]Kujawa et al. (2019) Grzyby Puszczy Knyszyńskiej.[1779], Kujawa et al. (2023)[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.[3757], Lisiewska (1982)[2967]Lisiewska (1982) Owocowanie macromycetes pod wpływem deszczowaniana na powierzchnach doświadczalnych w Borach Tucholskich.[2967], Lisiewska (1992)[2971]Lisiewska (1992) Flora macromycetes rezerwatu „Perkuć” w Puszczy Augustowskiej.[2971], Lisiewska et al. (1976)[2987]Lisiewska et al. (1976) Mikoflora lasów okolic Żegiestowa i Muszyny w Beskidzie Sądeckim.[2987], Ławrynowicz (1973)[2994]Ławrynowicz (1973) Grzyby wyższe makroskopowe w grądach Polski Środkowej.[2994], Ławrynowicz (2000)[1858]Ławrynowicz (2000) Grzyby Borów Tucholskich. Macromycetes Parku Narodowego Bory Tucholskie.[1858], Ławrynowicz & Szkodzik (2002)[1872]Ławrynowicz & Szkodzik (2002) Różnorodność macromycetes Rezerwatu "Kręgi Kamienne" w Odrach w Borach Tucholskich.[1872], Ławrynowicz i in. (2004)[1866]Ławrynowicz i in. (2004) Grzyby Borów Tucholskich. W: Krasicka-Korczyńska E., Korczyński M. (red.). Wycieczki geobotaniczne Region kujawsko-pomorski. Oddział PTB w Bydgoszczy, Oddział PTB w Toruniu: 23-32.[1866], Łuszczyński (2001)[1886]Łuszczyński (2001) Grzyby Macromycetes rezerwatu torfowiskowego Białe Ługi.[1886], Łuszczyński (2008)[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.[1898], Mleczko & Beszczyńska (2015)[1961]Mleczko & Beszczyńska (2015) Macroscopic fungi of pine forests in the Olkusz Ore-bearing Region.[1961], Rudnicka-Jezierska (1969)[3162]Rudnicka-Jezierska (1969) Grzyby wyższe wydm śródlądowych Puszczy Kampinoskiej.[3162], Sałata (1968)[3172]Sałata (1968) Notatki mikologiczne z okolic Annopola.[3172], Schroeter (1889)[3184]Schroeter (1889) Die Pilze Schlesiens. Erste Hälfte.[3184], Ślusarczyk (2019)[2393]Ślusarczyk (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.[2393], Wojewoda (1974)[3372]Wojewoda (1974) Macromycetes Ojcowskiego Parku Narodowego. I. Flora.[3372], Wojewoda (2003)[1146]Wojewoda (2003) Checklist of Polish larger Basidiomycetes.[1146], Wojewoda et al. (2016)[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).[2542], Zabłocka (1948)[3431]Zabłocka (1948) Grzyby kapeluszowe Polski.[3431]

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji