grzyby.pl
Fungi » Div. Basidiomycota » subDiv. Agaricomycotina » Cl. Agaricomycetes » subCl. Agaricomycetidae » Ord. Agaricales » Fam. Amanitaceae »

Amanita [🔉 a·ma·ni·ta]

muchomor
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
⇊⇑ Amanitaceae Amanitaceae Amanitaceae AmanitaceaeAmanitaceae⇒muchomornica (Limacella)
☰
Rodzaj liczy w Europie kilkadziesiąt gatunków, z czego w Polsce występuje kilkanaście. Są to grzyby mikoryzowe, występują w lasach.Rodzaj liczy w Europie kilkadziesiąt gatunków, z czego w Polsce występuje kilkanaście. Są to grzyby mikoryzowe, występują w lasach.

Mycorrhizal partners with trees. Grows in woods.

space

opis

Młode owocniki kuliste, chronione osłoną całkowitą, której resztki są u części gatunków widoczne w postaci łatek na kapeluszu i pochwy u podstawy. Dodatkowo występuje osłona częściowa której pozostałością jest pierścień (występujący nie u wszystkich gatunków ); pierścień może być rowkowany lub gładki. Ważną cechą wyróżniającą jest prążkowanie brzegu kapelusza lub jego brak. Blaszki wyraźnie lub niewyraźnie wolne. Przeważnie białej barwy. Trzon łatwo wyłamuje się z kapelusza. Wysyp zarodników biały. Zarodniki okrągławe do owalnych, rzadziej niemal cylindryczne; gładkie, amyloidalne lub nieamyloidalne.Młode owocniki kuliste, chronione osłoną całkowitą, której resztki są u części gatunków widoczne w postaci łatek na kapeluszu i pochwy u podstawy. Dodatkowo występuje osłona częściowa której pozostałością jest pierścień (występujący nie u wszystkich gatunków ); pierścień może być rowkowany lub gładki. Ważną cechą wyróżniającą jest prążkowanie brzegu kapelusza lub jego brak. Blaszki wyraźnie lub niewyraźnie wolne. Przeważnie białej barwy. Trzon łatwo wyłamuje się z kapelusza. Wysyp zarodników biały. Zarodniki okrągławe do owalnych, rzadziej niemal cylindryczne; gładkie, amyloidalne lub nieamyloidalne.
Young sporocarps covered with universal veil which remnants are sometimes visible as warts on cap surface or volva at stipe base. Some species have distinct membranous ring. Ring may be striate or non striate which is important character. Other important character is striate cap margin. Lamellae free or indistinct free. Usually white or whitish. Stipe easily separable from cap. Spore print white. Spores globose, ovoid, rarely ellipsoid, smooth, amyloid or inamyloid.
Young sporocarps covered with universal veil which remnants are sometimes visible as warts on cap surface or volva at stipe base. Some species have distinct membranous ring. Ring may be striate or non striate which is important character. Other important character is striate cap margin. Lamellae free or indistinct free. Usually white or whitish. Stipe easily separable from cap. Spore print white. Spores globose, ovoid, rarely ellipsoid, smooth, amyloid or inamyloid.

jadalne czy trujące?

ważne! dla grzybiarzy
Niektóre gatunki śmiertelnie trujące w tym najniebezpieczniejszy muchomor zielonawy (Amanita phalloides). Są też gatunki słabiej trujące, niejadalne i jadalne.Niektóre gatunki śmiertelnie trujące w tym najniebezpieczniejszy muchomor zielonawy (Amanita phalloides). Są też gatunki słabiej trujące, niejadalne i jadalne.
Some species deadly poisonous, among them most infamous muchomor zielonawy (Amanita phalloides). There are also not so poisonous Amanitas and even edible ones.
Some species deadly poisonous, among them most infamous muchomor zielonawy (Amanita phalloides). There are also not so poisonous Amanitas and even edible ones.

dla grzybiarzy

Grzyby kapeluszowe o białych, wolnych blaszkach i białej barwie wysypu zarodników. Dla oznaczenia gatunków muchomorów konieczne jest zwrócenie uwagi na resztki osłony owocnika - zwykle dobrze rozwiniętej. W miarę wzrostu owocnika rozrywa się ona i pozostaje u części gatunków jako pierścień lub łatki na kapelusza, oraz jako ornamentacja lub pochwa u podstawy trzonu. Kształt podstawy trzonu i detale jego budowy są ważną cechą diagnostyczną przy oznaczaniu muchomorów.

Muchomory to grzyby mykoryzowe, jednak większość gatunków bez ścisłej preferencji co do gatunku drzewa, pod którym rosną.

Wśród muchomorów znajdują się zarówno cenione gatunki jadalne, jak i trujące, w tym najgroźniejszy, śmiertelnie trujący muchomor zielonawy (Amanita phalloides).Grzyby kapeluszowe o białych, wolnych blaszkach i białej barwie wysypu zarodników. Dla oznaczenia gatunków muchomorów konieczne jest zwrócenie uwagi na resztki osłony owocnika - zwykle dobrze rozwiniętej. W miarę wzrostu owocnika rozrywa się ona i pozostaje u części gatunków jako pierścień lub łatki na kapelusza, oraz jako ornamentacja lub pochwa u podstawy trzonu. Kształt podstawy trzonu i detale jego budowy są ważną cechą diagnostyczną przy oznaczaniu muchomorów.

space

Wśród muchomorów znajdują się zarówno cenione gatunki jadalne, jak i trujące, w tym najgroźniejszy, śmiertelnie trujący muchomor zielonawy (Amanita phalloides).

k 1. Sekcja Vaginatae|Trzon bez pierścienia, brzeg kapelusza prążkowany Zarodniki nieamyloidalne.
k 1.1.|Podstawa trzonu z workowatą pochwą.
k 1.1.1.|Kapelusz szary lub biały. k 1. Sekcja Vaginatae|Trzon bez pierścienia, brzeg kapelusza prążkowany Zarodniki nieamyloidalne.
k 1.1.|Podstawa trzonu z workowatą pochwą.
k 1.1.1.|Kapelusz szary lub biały.

Amanita vaginata · muchomor szarawy

muchomor mglejarka
muchomor szarawy (Amanita vaginata)
kapelusz szary lub białawy; z wyraźnym garbkiem; trzon pusty; zarodniki kuliste

w lasach liściastych, zwłaszcza buczynach
bardzo pospolitykapelusz szary lub białawy; z wyraźnym garbkiem; trzon pusty; zarodniki kuliste

space

Amanita argentea · muchomor srebrzysty

Amanita mairei
Czerwona Lista — V–narażony na wymarcie
muchomor srebrzysty (Amanita argentea)
k. srebrzystoszary, bez garbka; trzon gąbczasty; zarodniki szeroko elipsoidalne

lasy liściastek. srebrzystoszary, bez garbka; trzon gąbczasty; zarodniki szeroko elipsoidalne

space

k 1.1.2.| Kapelusz pomarańczowy do brązowego. k 1.1.2.| Kapelusz pomarańczowy do brązowego.

Amanita crocea · muchomor żółtawy

muchomor żółty
muchomor żółtawy (Amanita crocea)
Kapelusz pomarańczowy; trzon i pochwa blado pomarańczowe

lasy liściaste (dąb, buk, kasztanowce), lasy iglaste (świerk)Kapelusz pomarańczowy; trzon i pochwa blado pomarańczowe

space

Amanita fulva · muchomor rdzawobrązowy

(potocznie: "panienka")
muchomor rdzawobrązowy (Amanita fulva)
kapelusz rdzawy do jasno-rdzawobrązowego; trzon brązowawy, jasnordzawy; pochwa biała z rdzawymi lub białawoczerwonymi plamami

lasy liściaste, zwłaszcza pod brzozamikapelusz rdzawy do jasno-rdzawobrązowego; trzon brązowawy, jasnordzawy; pochwa biała z rdzawymi lub białawoczerwonymi plamami

space

Amanita battarrae · muchomor oliwkowy

Czerwona Lista — R–rzadki - potencjalnie zagrożony wymarciem
muchomor oliwkowy (Amanita battarrae)
kapelusz żółtobrązowy, później umbrowo- do szarobrązowego, często z ciemniejszą strefą pierścieniową; trzon brązowawy; pochwa biała

pod świerkami w terenach podgórskich i górskichkapelusz żółtobrązowy, później umbrowo- do szarobrązowego, często z ciemniejszą strefą pierścieniową; trzon brązowawy; pochwa biała

space

Amanita lividopallescens · muchomor szaropłowy

k. ochrowoszary, młody często białawy z rdzawymi plamam; trz. blady, z kłaczkami, młody z grubym ale nietrwałym pierścieniem

tereny trawiaste, polanyk. ochrowoszary, młody często białawy z rdzawymi plamam; trz. blady, z kłaczkami, młody z grubym ale nietrwałym pierścieniem

space

Amanita magnivolvata · muchomor wielkopochwowy

muchomor wielkopochwowy (Amanita magnivolvata)
pochwa silna, długa i bardzo gruba (do 10 mm grubości)pochwa silna, długa i bardzo gruba (do 10 mm grubości)
k 1.2.| Podstawa trzonu z nietrwałą pochwą. k 1.2.| Podstawa trzonu z nietrwałą pochwą.

Amanita ceciliae · muchomor złotawy

Amanita inaurata
muchomor złotawy (Amanita ceciliae)
k. duży, brązowawy, czerwonawo-żółtobrązowy; szarobrązowy; brzeg silnie prążkowany; pochwa szara

lasy liściaste i iglaste na glebach wapiennych lub obojętnychk. duży, brązowawy, czerwonawo-żółtobrązowy; szarobrązowy; brzeg silnie prążkowany; pochwa szara

space

Amanita friabilis · muchomor olszynowy

k. bardzo mały; szarobrązowy, szary; podstawa trz. zgrubiała bez śladów pochwy

pod olszamik. bardzo mały; szarobrązowy, szary; podstawa trz. zgrubiała bez śladów pochwy

space

k 2.| Trzon ze skórzastym pierścieniem. Zarodniki amyloidalne. Podrodzaj Lepidella.
k 2.1.| Brzeg kapelusza karbowany. Pierścień nie karbowany.
k 2.1.1.| Postawa trzonu z krótką, przylegającą pochwą, zwykle nie bulwiasta. k 2.| Trzon ze skórzastym pierścieniem. Zarodniki amyloidalne. Podrodzaj Lepidella.
k 2.1.| Brzeg kapelusza karbowany. Pierścień nie karbowany.
k 2.1.1.| Postawa trzonu z krótką, przylegającą pochwą, zwykle nie bulwiasta.

Amanita pantherina · muchomor plamisty »1

muchomor plamisty (Amanita pantherina)
k. brązowy z licznymi białymi łatkami; miąższ pod skórką kapelusza biały

lasy liściaste i iglastek. brązowy z licznymi białymi łatkami; miąższ pod skórką kapelusza biały

space

Amanita gemmata · muchomor narcyzowy

muchomor narcyzowy (Amanita gemmata)
k. ochrowy, woskowożółty, z nielicznymi białymi resztkami osłony

lasy liściaste i iglaste, ciepłolubny
6-10
rzadkik. ochrowy, woskowożółty, z nielicznymi białymi resztkami osłony

space

Amanita eliae · muchomor białożółtawy

muchomor Eliina
muchomor białożółtawy (Amanita eliae)
k. ochrowobiaławy, cielisty; t. wysmukły o podstawie z obrzeżoną kulistą bulwką, głęboko zagłębiony w ziemi

pod bukami na kwaśnych glebach, ciepłolubny
rzadkik. ochrowobiaławy, cielisty; t. wysmukły o podstawie z obrzeżoną kulistą bulwką, głęboko zagłębiony w ziemi

space

k 2.1.2.|podstawa trzonu bulwiasta z resztkami osłony w postaci kłaczków ułożonych w wałeczki k 2.1.2.|podstawa trzonu bulwiasta z resztkami osłony w postaci kłaczków ułożonych w wałeczki

Amanita muscaria · muchomor czerwony

muchomor czerwony (Amanita muscaria)
k. czerwony; miąższ pod skórką kapelusza pomarańczowo-żółty

lasy iglaste i liściaste
bardzo pospolityk. czerwony; miąższ pod skórką kapelusza pomarańczowo-żółty

space

Amanita regalis · muchomor królewski

Czerwona Lista — V–narażony na wymarcie
muchomor królewski (Amanita regalis)
k. brązowy, żółtobrązowy; miąższ pod skórką kapelusza żółto-brązowy

w górach, pod świerkami
rzadkik. brązowy, żółtobrązowy; miąższ pod skórką kapelusza żółto-brązowy

space

k 2.2.| Brzeg kapelusza nie karbowany
k 2.2.1.|Podstawa trzonu ze skórzastą, workowatą pochwą. Pierścień skórzasty i delikatnie strefowany lub (A. ovoidea) z mączystą powierzchnią;
zobacz też porównanie, synonimy grupy gatunków (Amanita phalloides-virosa-verna-synonimy) k 2.2.| Brzeg kapelusza nie karbowany
k 2.2.1.|Podstawa trzonu ze skórzastą, workowatą pochwą. Pierścień skórzasty i delikatnie strefowany lub (A. ovoidea) z mączystą powierzchnią;
zobacz też porównanie, synonimy grupy gatunków (Amanita phalloides-virosa-verna-synonimy)

Amanita phalloides · muchomor zielonawy »1

muchomor sromotnikowy
muchomor zielonawy (Amanita phalloides)
kapelusz oliwkowozielony, brązowozielony z ciemniejszymi grubymi promieniście rozmieszczonymi włókienkami; trzon biały z oliwkowozielonymi zygzakami; pochwa i blaszki białe; zapach słodkawy, miodowy

częsty lub wręcz pospolity; głównie w lasach liściastych na różnych glebach ale uwaga! także i poza lasami w pobliżu przydrożnych drzew itp. siedliskachkapelusz oliwkowozielony, brązowozielony z ciemniejszymi grubymi promieniście rozmieszczonymi włókienkami; trzon biały z oliwkowozielonymi zygzakami; pochwa i blaszki białe; zapach słodkawy, miodowy

space

Amanita phalloides var. alba · muchomor zielonawy odm. biała

muchomor sromotnikowy albinotyczny
muchomor zielonawy odm. biała (Amanita phalloides var. alba)
forma albinotyczna poprzedniego, widoczna pozostaje włókienkowata struktura kapelusza i trzonu; na wysuszonych egzemplarzach może być wyraźniejszy zielonkawy odcieńforma albinotyczna poprzedniego, widoczna pozostaje włókienkowata struktura kapelusza i trzonu; na wysuszonych egzemplarzach może być wyraźniejszy zielonkawy odcień

Amanita verna · muchomor wiosenny

Amanita decipiens
muchomor wiosenny (Amanita verna)
mniejszy od powyższych; czysto biały kapelusz i trzon; powierzchnia kapelusza delikatnie włókienkowata lub gładka

prawdopodobnie w Polsce nie występuje a podawane znaleziska to zapewne muchomor jadowity (Amanita virosa) lub muchomor zielonawy odm. biała (Amanita phalloides var. alba) [105s51]; gatunek ciepłolubny, spotykany w rejonie śródziemnomorskimmniejszy od powyższych; czysto biały kapelusz i trzon; powierzchnia kapelusza delikatnie włókienkowata lub gładka

space

Amanita virosa · muchomor jadowity

Czerwona Lista — V–narażony na wymarcie
muchomor jadowity (Amanita virosa)
Amanita virosa (muchomor jadowity)
KOH
lasy iglaste, rzadziej liściaste na glebach ubogich i kwaśnych;
rzadkilasy iglaste, rzadziej liściaste na glebach ubogich i kwaśnych;
rzadki
k 2.2.2.| Podstawa trzonu prawie kulisto zgrubiała i obrzeżona. Pierścień gładki. k 2.2.2.| Podstawa trzonu prawie kulisto zgrubiała i obrzeżona. Pierścień gładki.

Amanita citrina · muchomor cytrynowy

muchomor cytrynowy (Amanita citrina)
k. jasnożółty lub biały, zwykle z licznymi białymi lub białawymi łatkami; miąższ o wyraźnym zapachu surowych ziemniaków

lasy liściaste i iglaste
bardzo pospolityk. jasnożółty lub biały, zwykle z licznymi białymi lub białawymi łatkami; miąższ o wyraźnym zapachu surowych ziemniaków

space

Amanita porphyria · muchomor porfirowy

muchomor porfirowy (Amanita porphyria)
k. brązowy z nielicznymi szarymi łatkami; zapach jak u poprzedniego gatunku

lasy iglastek. brązowy z nielicznymi szarymi łatkami; zapach jak u poprzedniego gatunku

space

k 2.2.3.| Podstawa trzonu cebulowato zgrubiała lub nie, bez pozostałości osłony. Pierścień karbowany lub delikatnie strefowany k 2.2.3.| Podstawa trzonu cebulowato zgrubiała lub nie, bez pozostałości osłony. Pierścień karbowany lub delikatnie strefowany

Amanita rubescens · muchomor czerwieniejący

muchomor czerwieniejący (Amanita rubescens)
k. żółtobrązowy, liliowobrązowy, rzadziej białawy; z wieloma podobnie zabarwionymi małymi łatkami; trzon tej samej barwy, różowy lub żółtawy; pierścień prążkowany; miąższ czerwienieje

lasy liściaste i iglaste
6-10
bardzo pospolityk. żółtobrązowy, liliowobrązowy, rzadziej białawy; z wieloma podobnie zabarwionymi małymi łatkami; trzon tej samej barwy, różowy lub żółtawy; pierścień prążkowany; miąższ czerwienieje

space

Amanita excelsa · muchomor twardawy

Amanita spissa var. excelsa
muchomor twardawy (Amanita excelsa)
Amanita excelsa (muchomor twardawy)
Amanita excelsa (muchomor twardawy)
Kapelusz szary, żółtawoszary, szarobrązowy, rzadziej białawy z licznymi drobnymi łatkami barwy jasno do ciemnoszarej.

Trzon z bulwiasto rozszerzoną podstawą, bulwka bez wyraźnej pochwy, ewentualnie z kilkoma ciemniejszymi łuseczkowatymi strefami pierścieniowymi; korzeniasto zwężająca się ku dołowi (burakowata).

Lasy liściaste i iglaste.Kapelusz szary, żółtawoszary, szarobrązowy, rzadziej białawy z licznymi drobnymi łatkami barwy jasno do ciemnoszarej.

space

Lasy liściaste i iglaste.

Amanita franchetii · muchomor szorstki

Amanita aspera sensu auct. mult.
Czerwona Lista — V–narażony na wymarcie
muchomor szorstki (Amanita franchetii)
k. i t. szarożółtawe; pierścień żółto obrzeżony; m. biały

lasy liściastek. i t. szarożółtawe; pierścień żółto obrzeżony; m. biały

space

Amanita echinocephala · muchomor jeżowaty

Amanita solitaria var. bicollariata
muchomor jeżowaty (Amanita echinocephala)
k. szarobiaławy, srebrno- do zielonkawoszarego, ze stożkowatymi, szpiczastymi łatkami; wysyp zarodników, blaszki i miąższ zielonkawe; zapach nieprzyjemny

lasy liściaste; gatunek ciepłolubny
rzadkik. szarobiaławy, srebrno- do zielonkawoszarego, ze stożkowatymi, szpiczastymi łatkami; wysyp zarodników, blaszki i miąższ zielonkawe; zapach nieprzyjemny

space

Amanita strobiliformis · muchomor szyszkowaty

Czerwona Lista — R–rzadki - potencjalnie zagrożony wymarciem
muchomor szyszkowaty (Amanita strobiliformis)
k. biały do brązowawoszarego, z grubymi, stożkowatymi łuseczkami, z brzegu kapelusza zwieszają się resztki osłony; bl. białe do kremowych

lasy liściaste; gatunek ciepłolubnyk. biały do brązowawoszarego, z grubymi, stożkowatymi łuseczkami, z brzegu kapelusza zwieszają się resztki osłony; bl. białe do kremowych

space