Amanita [🔉 a·ma·ni·ta]

Młode owocniki kuliste, chronione osłoną całkowitą, której resztki są u części gatunków widoczne w postaci łatek na kapeluszu i pochwy u podstawy. Dodatkowo występuje osłona częściowa której pozostałością jest pierścień (występujący nie u wszystkich gatunków ); pierścień może być rowkowany lub gładki. Ważną cechą wyróżniającą jest prążkowanie brzegu kapelusza lub jego brak. Blaszki wyraźnie lub niewyraźnie wolne. Przeważnie białej barwy. Trzon łatwo wyłamuje się z kapelusza. Wysyp zarodników biały. Zarodniki okrągławe do owalnych, rzadziej niemal cylindryczne; gładkie, amyloidalne lub nieamyloidalne.

Niektóre gatunki śmiertelnie trujące w tym najniebezpieczniejszy muchomor zielonawy (Amanita phalloides). Są też gatunki słabiej trujące, niejadalne i jadalne.

Grzyby kapeluszowe o białych, wolnych blaszkach i białej barwie wysypu zarodników. Dla oznaczenia gatunków muchomorów konieczne jest zwrócenie uwagi na resztki osłony owocnika - zwykle dobrze rozwiniętej. W miarę wzrostu owocnika rozrywa się ona i pozostaje u części gatunków jako pierścień lub łatki na kapelusza, oraz jako ornamentacja lub pochwa u podstawy trzonu. Kształt podstawy trzonu i detale jego budowy są ważną cechą diagnostyczną przy oznaczaniu muchomorów.

Wśród muchomorów znajdują się zarówno cenione gatunki jadalne, jak i trujące, w tym najgroźniejszy, śmiertelnie trujący muchomor zielonawy (Amanita phalloides).

kapelusz szary lub białawy; z wyraźnym garbkiem; trzon pusty; zarodniki kuliste

k. srebrzystoszary, bez garbka; trzon gąbczasty; zarodniki szeroko elipsoidalne

Kapelusz pomarańczowy; trzon i pochwa blado pomarańczowe

kapelusz rdzawy do jasno-rdzawobrązowego; trzon brązowawy, jasnordzawy; pochwa biała z rdzawymi lub białawoczerwonymi plamami

kapelusz żółtobrązowy, później umbrowo- do szarobrązowego, często z ciemniejszą strefą pierścieniową; trzon brązowawy; pochwa biała

k. ochrowoszary, młody często białawy z rdzawymi plamam; trz. blady, z kłaczkami, młody z grubym ale nietrwałym pierścieniem

pochwa silna, długa i bardzo gruba (do 10mm grubości)

k. duży, brązowawy, czerwonawo-żółtobrązowy; szarobrązowy; brzeg silnie prążkowany; pochwa szara

k. bardzo mały; szarobrązowy, szary; podstawa trz. zgrubiała bez śladów pochwy

k. brązowy z licznymi białymi łatkami; miąższ pod skórką kapelusza biały

k. ochrowy, woskowożółty, z nielicznymi białymi resztkami osłony

k. ochrowobiaławy, cielisty; t. wysmukły o podstawie z obrzeżoną kulistą bulwką, głęboko zagłębiony w ziemi

k. czerwony; miąższ pod skórką kapelusza pomarańczowo-żółty

k. brązowy, żółtobrązowy; miąższ pod skórką kapelusza żółto-brązowy

kapelusz oliwkowozielony, brązowozielony z ciemniejszymi grubymi promieniście rozmieszczonymi włókienkami; trzon biały z oliwkowozielonymi zygzakami; pochwa i blaszki białe; zapach słodkawy, miodowy

forma albinotyczna poprzedniego, widoczna pozostaje włókienkowata struktura kapelusza i trzonu; na wysuszonych egzemplarzach może być wyraźniejszy zielonkawy odcień

mniejszy od powyższych; czysto biały kapelusz i trzon; powierzchnia kapelusza delikatnie włókienkowata lub gładka

lasy iglaste, rzadziej liściaste na glebach ubogich i kwaśnych;
rzadki

k. jasnożółty lub biały, zwykle z licznymi białymi lub białawymi łatkami; miąższ o wyraźnym zapachu surowych ziemniaków

k. brązowy z nielicznymi szarymi łatkami; zapach jak u poprzedniego gatunku

k. żółtobrązowy, liliowobrązowy, rzadziej białawy; z wieloma podobnie zabarwionymi małymi łatkami; trzon tej samej barwy, różowy lub żółtawy; pierścień prążkowany; miąższ czerwienieje

Kapelusz szary, żółtawoszary, szarobrązowy, rzadziej białawy z licznymi drobnymi łatkami barwy jasno do ciemnoszarej.

Lasy liściaste i iglaste.

k. i t. szarożółtawe; pierścień żółto obrzeżony; m. biały

k. szarobiaławy, srebrno- do zielonkawoszarego, ze stożkowatymi, szpiczastymi łatkami; wysyp zarodników, blaszki i miąższ zielonkawe; zapach nieprzyjemny

k. biały do brązowawoszarego, z grubymi, stożkowatymi łuseczkami, z brzegu kapelusza zwieszają się resztki osłony; bl. białe do kremowych