Owocnik początkowo kulisty, często na pół podziemny. Dojrzewająca osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka na kilka gwiaździście rozłożonych płatów.

space

Na górze osłony wewnętrznej tworzy się otwór przez który są uwalniane zarodniki - perystom. Może on być mniej lub bardziej zaznaczony, niski i niewyróżniający się strukturą od reszty endoperydium lub wydatny, stożkowaty, frędzlasty, o powierzchnia karbowanej, lub grzebieniastej. Otoczenie ujścia zarodników może nie wyróżniać się lub być mniej lub bardziej wyróżnione, wtedy jest nazywane talerzykiem. Talerzyk może wyróżniać się jaśniejszą barwą, jego krawędź może być ostro zarysowana, czasem w wałeczkiem.

objaśnienie skrótów

występowanie

Od 2004 do 2014 roku wszystkie gatunki gwiazdoszy podlegały ochronie, od tego roku tylko dziesięć rzeczywiście rzadko spotykanych.
Generalnie większość gatunków preferuje stanowiska ciepłe, na piaszczystym podłożu. Rzadziej w lasach, częściej poza nimi na stanowiskach kserotermicznych, w zaroślach. Także na terenach ruderalnych i innych poddanych presji człowieka. Wiele preferuje podłoża przepuszczalne, z udziałem wapnia.

space

Świeże owocniki pojawiają się latem i jesienią. Ponieważ są stosunkowo trwałe można je wypatrywać zimą i wiosną. Czasami potrafią dotrwają w dość dobrym stanie do kolejnego sezonu owocowania.

jak oznaczać

Geastrum berkeleyi (gwiazdosz angielski)
Przy oznaczaniu najlepiej dysponować przynajmniej kilkoma owocnikami z jednego stanowiska. Przy czym należy uwzględniać fakt, że w jednym miejscu może rosnąć nawet kilka gatunków gwiazdoszy, jako że wiele z nich ma podobne wymagania siedliskowe.

space

Podczas wysuszania ocenia się higroskopijność ramion - u kilku gatunków przy wysychaniu składają się aby przy nawilżaniu znowu się rozłożyć; pozostałe cechy sprawdza się na wyschniętych egzemplarzach,

space

Strukturę, trwałość, barwę wewnętrznej powierzchni ramion.

space

Powierzchnia endoperydium - u niektórych gatunków jest pokryta kryształkami lub granulkami.

Detale budowy ujścia zarodników (perystomu) i jego otoczenia. Czy perystom jest karbowany, czy jest obwiedziony wałeczkiem.

space

literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • Rudnicka-Jezierska W., 1991 — Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). [14]
znaleziska Geastrum na terenie Polski

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na dzień 2023.09.12

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

BA-99 335905 CB-15 173987 CB-48 176792 176820 CD-02 208943 DE-35 351887

ID173987 Geastrum sp.; Lubiana, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB-15; 2010.09.12; Pobocze krajowej 20 biegnącej przez las sosnowy z domieszką brzozy; w ziemi jeden owocnik; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak w Stacji PAN, tak, notatka: https://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/33/371599.html
uwagi: fot. 372259

ID176792 Geastrum sp.; Ocypel-Bory tucholskie, pow. starogardzki, woj. pomorskie, CB-48; 2010.09.22; teren ośrodka Metrix,nad brzegiem jeziora sosna,dęby młode; w ziemi kilkanaście owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy + u Marka Snowarskiego, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 379850 fot. 379851 fot. 379852 fot. 379853

ID176820 Geastrum sp.; Ocypel-Bory tucholskie, pow. starogardzki, woj. pomorskie, CB-48; 2010.09.23; teren ośrodka Metrix,wjazd,sosna,dęby młode,krzewy; w ziemi kilka owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: u Marka Snowarskiego, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 379979 fot. 379980

ID208943 Geastrum sp.; Rajmundowo, gmina Nekla, 2 km na N od Nekli, pow. wrzesiński, woj. wielkopolskie, CD-02; 2012.10.13; zarośla śnieguliczki na przydrożu; na ziemi kilka owocników; leg. Barbara Kudławiec; det. Barbara Kudławiec; eksykat: tak, zostanie przekazany kustoszowi GREJ, tak, notatka: nie (tylko mapka)
uwagi: N 52°22'58,82" E 17°24'50,08"

nadleśnictwo Czerniejewo, leśnictwo Dzikowy Bór

siedlisko
fot. 536686
zdjęcia owocników w wątku:
https://www.bio-forum.pl/messages/33/522289.html

ID335905 Geastrum sp.; Kępice, teren Nadleśnictwa Warcino, pow. słupski, woj. pomorskie, BA-99; 2017.09.18; zieleniec, ozdobne iglaki; ziemia kilkadziesiąt owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, BG, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 1170590fot. 1170591

ID351887 Geastrum sp; 1 km NE od wsi Borowa; gm. Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-35; 2021.08.22; brzeg lasu liściastego; trzmielina, jesion, możliwe inne młode drzewka i krzewy; na ziemi/ściółce grupa 7 owocników; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: GPS: 51st 11' 41,5" N 19st 23' 25" E

https://www.bio-forum.pl/messages/33/1253499.html

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji