cechy makroskopowe
Owocnik w stanie zamkniętym podziemny, kulisty 3-8(18) mm średnicy.
Osłona wewnętrzna (endoperydium) ±kulista, 4-12 mm średnicy, tej samej barwy lub ciemniejsza co wewnętrzna powierzchnia ramion egzoperydium, płowiejejąc ciemnieje i staje się szare, szarobrązowe; powierzchnia oszroniona kryształkami (szczawianu wapnia [14]) długości ok. 50 µm (jeśli owocniki wyrosłe na ziemiach wapiennych) lub naga.
Ujście zarodników (perystom) stożkowate, niskie, czasem płaskie, o jedwabisto-włókienkowatej powierzchni; jaśniej zabarwiony niż reszta endoperydium.
cechy mikroskopowe
występowanie
Do 2014 roku podlegał ochronie gatunkowej (podlegały jej wszystkie gatunki w rodzaju). Od tego roku nie jest chroniony (ochronie podlegają najrzadsze, wyspecyfikowane, gatunki rodzaju).
Szeroko rozpowszechniony i zapewne z racji niewielkich rozmiarów przeoczany. Występuje na stanowiskach piaszczystych, kserotermicznych, w suchych lasach, zaroślach i na terenach trawiastych lub ruderalnych. Na niżu i wysoko w górach.
Gatunek ten wyróżnia się niewielkimi rozmiarami, oszronioną powierzchią endoperydium i niekarbowaną, jedwabistą powierzchnią perystomu. Oszronioną powierzchnię endoperydium ma także gwiazdosz karzełkowaty (Geastrum nanum), ten jednak odróżnia się wyraźnie karbowaną powierzchnią perystomu.
Małe owocniki ma także gwiazdosz czteropromienny (Geastrum quadrifidum), ten ma jednak mniejszą liczbę ramion, zwykle 4-5 i u podstawy mocno podgiętych ramion trwałą miszeczkę ze ściółki przerośniętej grzybnią.
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. M. Jeppson, Adamcik, det. M. Jeppson
/Svaty Jan Moravski, Słowacja/
leg. H. Deckerova
/Ostrava, Czechy/
leg. Wiesław Smyrski
/Stalowa Wola/
w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej
zapisy w GRej wg stanu na 10.03.2025 14:30 1
ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].
Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.
CB48 192702 DE36 374510 DE55 149909 170334 351768 357444 361311 375067 DE65 179834 248238 DE67 173070 DF46 138837 EC25 336893 FF04 121144
ID 121 144 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: Stalowa Wola, FF04; data zbioru: 5 paź 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: przydrożne zarośla, sosna,dąb czerwony, na piaszczystej ziemi przy ścieżce, dwie grupy po kilkanaście sztuk; leg. det. Wiesław Smyrski; eksykat: tak,; uwagi: N 50st33`05.83", E 22st04`27.87; fot.217153 fot.217154 fot.217155; Stanowisko zdewastowane przez nn [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IV. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008. Przegląd Przyrodniczy 22(1): 17-83;
ID 138 837 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: ok 2 km E Hutki, Pustynia Błędowska, gmina Bolesław, powiat olkuski, woj.małopolskie, DF46; data zbioru: 13 cze 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las brzozowy z domieszką sosny, przy leśnej drodze, podłoże przepuszczalne piaszczyste, na ziemi, dwa owocniki, jeden przewrócony; leg. det. Joanna Gądek; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 11/JG/17.08.09; uwagi: fot.257696 fot.257697 fot.257698 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;
ID 149 909 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: 1 kn NW,Brodowe,gm.Radomsko, DE55; data zbioru: 17 paź 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skraj sosnowego lasu, na ściółce, grupa 8 owocników; leg. Jacek Nowicki, det. Anna Kujawa; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 7/JN/8.11.09; uwagi: fot.285899 fot.285900 fot.285901 fot.285902 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;
ID 170 334 oznaczenie: Geastrum minimum; • potwierdzenie ID149 909; lokalizacja: 1 km NW.Brodowe,gm.Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE55; data zbioru: 5 sie 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skraj sosnowego lasu, w ściółce, grupa 6 owocników; leg. Jacek Nowicki, det. Anna Kujawa; eksykat: nie; uwagi: fot.360328 fot.360329 fot.360330 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;
ID 173 070 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: 1,7 km W,Żytno, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE67; data zbioru: 6 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skraj sosnowego lasu,na skarpie przydrożnego rowu, na ziemi, grupa 6 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: nie,gatunek chroniony; uwagi: fot.369126 fot.369127 fot.369128 fot.369129 fot.369130 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;
ID 179 834 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: 1,5 km SW, Bobry, gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE65; data zbioru: 7 lis 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las sosnowy na glebach piaszczystych, na ściółce, grupa 7 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 15/JN/7.12.10; uwagi: 51st 0' 41,3"N , 19st 23' 15,6"E; fot.389824 fot.389825 fot.389826; siedlisko; fot.389827 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;
ID 192 702 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: Ocypel Bory Tucholskie teren ośrodka Metrix, pow. starogardzki, woj. pomorskie, CB48; data zbioru: 24 wrz 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: piaszczysta skarpa nad jeziorem pod sosnami, w ziemi, dwa owocniki; leg. Mirosława Wantoch-Rekowska, det. Anna Kujawa; eksykat: tak-u Kustosza Bazy; uwagi: fot.450769 fot.450770 [notatka: tak,Spis grzybów Pomorza] [fotografie: tak];
ID 248 238 oznaczenie: Geastrum minimum; • potwierdzenie ID179 834; lokalizacja: 1,5 km SW od wsi Bobry, gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE65; data zbioru: 5 paź 2014; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór sosnowy na glebach piaszczystych, na ziemi, grupka 3 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: nie; uwagi: fot.710657 fot.710658 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 336 893 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: ok.1km na N od Osówca Szlacheckiego,gm.Przasnysz, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC25; data zbioru wadliwa: 2020.10.13-14; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: murawa napiaskowa w borze sosnowym, ziemia, grupa kilkunastu owocników; leg. Romuald Tomaszewski, det. A.Kujawa,R.Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: [bf:1177886] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1177886 ;
ID 351 768 oznaczenie: Geastrum minimum; • potwierdzenie ID149 909; lokalizacja: 1,2 km NW od wsi Brodowe; gm. Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE55; data zbioru: 29 paź 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór sosnowy; pobocze utwardzanej drogi leśnej, na ściółce, grupa co najmniej 12 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, przy pierwotnym zgłoszeniu; uwagi: GPS: 51st 3' 38,3" N 19st 20' 59,5" E; fot.1283593 fot.1283594 fot.1283595 fot.1283596 fot.1283597 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 357 444 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: 0,5 km W od wsi Brodowe; gm. Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE55; data zbioru: 15 kwi 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór sosnowy; bezdrzewny pas pod linią WN, na ziemi, wśród karłowatych krzaków róży pomarszczonej, grupa kilku owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie; uwagi: GPS: 51st 3' 9,8" N 19st 21' 3" E; fot.1334733 fot.1334734 fot.1334735 fot.1334736 fot.1334737 fot.1334738 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 361 311 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: Osiedle Leśne Dąbrówka, Radomsko; gm. Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie [GPS: 51,035666 19,371517], DE55; data zbioru: 17 wrz 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: przydroże; pobocze szosy przy borze sosnowym, na ziemi, grupa co najmniej 12 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie; uwagi: fot.1373767 fot.1373768 fot.1373769 fot.1373770 fot.1373771 fot.1373772 fot.1373773 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 374 510 oznaczenie: Geastrum minimum; lokalizacja: Góra Kamieńska, pd.-wsch. zbocze; gm. Kamieńsk, pow. radomszczański, woj. łódzkie [GPS: 51,2098 19,4506], DE36; data zbioru: 29 paź 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany; grupa świerków przy drodze leśnej, na ściółce, grupa kilkunastu owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Ani Kujawie; uwagi: fot.1502350 fot.1502351 fot.1502352 fot.1502353 fot.1502354 fot.1502355 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 375 067 oznaczenie: Geastrum minimum; • potwierdzenie ID149 909; lokalizacja: 1,2 km NW od wsi Brodowe; gm. Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51,0609 19,3495], DE55; data zbioru: 28 paź 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór sosnowy; pobocze drogi, na ściółce, grupa kilku owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, przy pierwotnym zgłoszeniu;
