Geastrum berkeleyi (gwiazdosz angielski)

cechy makroskopowe

Owocnik w stanie zamkniętym, podziemny, kulisty, 10-35 mm ^[130], 50-100 mm ^[127], 20-130 mm ^[116] średnicy. Dojrzały owocnik na powierzchni ziemi.

space

Osłona wewnętrzna (endoperydium) kulistawe, 7-28 mm ^[130], 15-30 ^[127] mm, (5)10-20(43) mm ^[116] średnicy, z wyraźną apofizą, w stanie wyschniętym z wyraźną szyjką, 2-5(7) mm ^[127], 1-5 mm ^[116]długości; powierzchnia wyraźnie szorstka, z drobnymi granulkami; ochrowobrązowa, ciemnobrązowa, z wiekiem płowieje, szarobrązowa, popielata .

space

Gleba dojrzała ciemna czekoladowobrązowa. Kolumella duża wyraźna, u góry półkulista, watowata, siega do połowy wysokości endoperydium.

cechy mikroskopowe

Zarodniki kuliste, szorstkie, (4.5)5-7(7.5) µm ^[130], (3.5)4.1-4.3(5) µm, z brodawkami stożkowatymi do cylindrycznych, 0.5-1 µm wysokości, 14-20 na obwodzie ^[127], 5.5-7(7.5) µm ^[116].

space

występowanie

Jest w czekliście.^[105]

Gatunek podlega ochronie ścisłej (poz. I.15 wg aktualnego rozporządzenia). Nie mają do niego zastosowania wyłączenia spod ochrony uzasadnione względami godpodarki rolnej, leśnej lub rybackiej (§7.1). Do ustawowej ochrony został włączony w 1983 roku.

Rzadki, częstszy na południu Europy. Pojawia się na kserotermicznych, piaszczystych stanowiskach, w lasach i zroślach.

Czerwona Lista^[125] — EX–wymarły lub zaginiony

uwagi

Geastrum nanum (gwiazdosz karzełkowaty) — gwiazdosz karzełkowaty (Geastrum nanum)

Podobny Geastrum kotlabae ma higroskopijne ramiona i siedzące, bez szyjki, endoperydium.

space

Z wyglądku podobny gwiazdosz karzełkowaty (Geastrum nanum) ma powierzchnię endoperydium matową, względnie oszronioną, i mniejsze owocniki bez apofizy.

wybrane okazy · selected collections ⇈

#15

06 06 24 - 3
leg. M. Jeppson, Adamcik, det. M. Jeppson
/Svaty Jan Moravski, Słowacja/

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Dorfelt, Heinrich, 1985 — Erdsterne: Geastracae und Astraeaceae. p.57 [130]
Sarasini, M., 2005 — Gasteromiceti epigei. p.69 [127]
Mornand, J., 1990 — Les Gasteromycetes de France (6 Ä Lycoperdales). p.42 [116]
Hansen, L., Knudsen, H., 1997 — Nordic Macromycetes vol. 3. Heterobasidioid, Aphyllophoroid and Gasteromycetoid Basidiomycetes. p.342 [110]
Rudnicka-Jezierska W., 1991 — Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). p.74 [14]
Knudsen, H., Vesterholt, J., 2012 — Funga Nordica "2" p.97 [141]
Wojewoda W., 2003 — Checklist of polish larger basidiomycetes. [105]
Rozporządzenie Ministra Środowiska, 2014 — z dnia 9 października 2014r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów [50.14]
Wojewoda, W., Ławrynowicz, M., 2006 — Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. [125]

dane w bazie „publikacji po 2000 r.” #[2509]
Geastrum berkeleyi Massee · publikacje: Kujawa 2009, Kujawa i Gierczyk 2010, Jaworska i in. 2011, Jaworska 2011, Kujawa i in. 2012a, Jaworska 2011a, Halama i in. 2015a, Łuszczyński 2020e

znaleziska Geastrum berkeleyi na terenie Polski

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na dzień 2023.04.11

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

BD-48 68907

ID68907 Geastrum berkeleyi; Rąbiń, ur. Rąbiń, oddz. 142, BD-48; 2007.06.19; las liściasty, obecność jesionów, głogu; na ziemi 2 egzemplarze obok siebie; leg. Michał Wójtowski; det. Anna Kujawa; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/19.06.07, nie, notatka: nie; publikacja: Kujawa A. 2008. „Grzyby wielkoowocnikowe zadrzewień śródpolnych, parków wiejskich i lasów gospodarczych Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego”. Praca Doktorska wykonana w Zakładzie Ekologii Roślin i Ochrony Środowiska, Wydział Biologii UAM, pod kier. prof. dr hab. Anny Bujakiewicz (msc.). Kujawa A., Gierczyk B. 2010. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część. III. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2007. Przegląd Przyrodniczy 21(1): 8-53
uwagi: