grzyby.pl

grzyby rurkowe dla grzybiarza

przewodnik grzybiarza przewodnik grzybiarza przewodnik grzybiarza przewodnik grzybia…przewodnik grzybiarzagrzyby trujące - to może zabićjadalne grzyby z blaszkami (i nie tylko)

grzyby rurkowe

Tylopilus felleus (goryczak żółciowy)
goryczak żółciowy (Tylopilus felleus) · potocznie zazwyczaj zwany "szatanem", nie jest trujący lecz niejadalny z racji niezwykle gorzkiego smaku; podobny do prawdziwka ale różni się między innymi różowawą barwą dojrzałych porów
Grzyby rurkowe, potocznie, a dość pokracznie, określane też są jako "grzyby z sitkiem" lub jeszcze gorzej "grzyby z gąbką pod kapeluszem". Grzyby rurkowe, potocznie, a dość pokracznie, określane też są jako "grzyby z sitkiem" lub jeszcze gorzej "grzyby z gąbką pod kapeluszem".
Owocniki tych grzybów, pod spodem kapelusza mają otworki — pory, są to zakończenia rurek tworzących hymenofor (miejsce gdzie są produkowane "nasionka grzyba" - zarodniki).

Potoczna opinia, że grzyby rurkowe są bezpieczniejsze w zbieraniu, jest zgodny z prawdą. W grupie grzybów rurkowych nie ma występujących w Polsce gatunków niebezpiecznie trujących. Są jedynie takie, które mogą zepsuć smak potrawy lub wywołać niedyspozycje żołądkowo-jelitowe, czyli mówiąc prościej wymioty lub biegunkę.Owocniki tych grzybów, pod spodem kapelusza mają otworki — pory, są to zakończenia rurek tworzących hymenofor (miejsce gdzie są produkowane "nasionka grzyba" - zarodniki).

space

prawdziwki

Boletus edulis (borowik szlachetny)
borowik szlachetny (Boletus edulis) · jest najchętniej zbieranym grzybem
Boletus reticulatus (borowik usiatkowany)
borowik usiatkowany (Boletus reticulatus) · wyrasta wiosną i latem, równy, jeśli nie lepszy, od borowika szlachetnego
Prawdziwek to potoczna nazwa obejmująca kilka gatunków borowików o brązowym kapeluszu oraz białym i niezmiennym miąższu. Miąższ pozostaje jasny zarówno na cięciu, w miejscu uciśnięcia, jak i w procesie przetwarzanie - suszenia, gotowania, marynowania. Rurki hymenoforu są początkowo białe, z wiekiem oliwkowożółte.

U najczęściej spotykanego gatunku — borowika szlachetnego (Boletus edulis), kapelusz może mieć barwę od jasnobrązowej, orzechowej do ciemno czerwonobrązowej. Wiosną i na początku lata można na ciepłych stanowiskach spotkać podobnego borowika usiatkowanego (Boletus reticulatus) z mniej gładkim kapeluszem o zamszowej fakturze powierzchni.

Prawdziwki są cenione w kuchni z uwagi na charakterystyczny, smakowity aromat (zwłaszcza suszu) i przyjemną, zwartą konsystencję miąższu.Prawdziwek to potoczna nazwa obejmująca kilka gatunków borowików o brązowym kapeluszu oraz białym i niezmiennym miąższu. Miąższ pozostaje jasny zarówno na cięciu, w miejscu uciśnięcia, jak i w procesie przetwarzanie - suszenia, gotowania, marynowania. Rurki hymenoforu są początkowo białe, z wiekiem oliwkowożółte.

space

Prawdziwki są cenione w kuchni z uwagi na charakterystyczny, smakowity aromat (zwłaszcza suszu) i przyjemną, zwartą konsystencję miąższu.

podgrzybki

Imleria badia (podgrzyb brunatny)
podgrzyb brunatny (Imleria badia) · to dobry, często spotykany grzyb jadalny
Cyanoboletus pulverulentus (sinoborowik klinowotrzonowy)
sinoborowik klinowotrzonowy (Cyanoboletus pulverulentus) · zwany też borowikiem omglonym, zwykle nie jest odróżniany przez grzybiarzy do innych "zajączków", wszystkie części owocnika przy uciśnięciu silnie sinieją
Gatunki rodzaju podgrzybek (Xerocomus) z punktu widzenia grzybiarzy można podzielić na dwie grupy.

Do pierwszej należy jeden gatunek — podgrzyb brunatny (Imleria badia) stosunkowo duży, chętnie zbierany, użytkowany jako coś w rodzaju gorszego prawdziwka — ma przyjemną, zwartą, chrupką konsystencję i miąższ pozostaje jasny w przetworach, jednak brakuje mu swoistego aromatu jaki posiada suszony borowik szlachetny (Boletus edulis). Młodociane owocniki, o bardzo ciemnym brązowym kapeluszu, są zwane czarnymi łepkami.Gatunki rodzaju podgrzybek (Xerocomus) z punktu widzenia grzybiarzy można podzielić na dwie grupy.

space

zajączki

Xerocomus subtomentosus (podgrzybek zajączek)
podgrzybek zajączek (Xerocomus subtomentosus) · to nieczęsty dość dobry grzyb jadalny
Xerocomellus chrysenteron (suchogrzybek złotopory)
suchogrzybek złotopory (Xerocomellus chrysenteron) · (podgrzybek złotawy), "zajączek" przez większość grzybiarzy nie odróżniany do podgrzybka zajączka; pospolity, łatwo pleśnieje i nienajlepszy w smaku choć młode egzemplarze są niczego sobie
Druga grupa podgrzybków to „zajączki” — znajduje się w niej kilku dość podobnych gatunków podgrzybków. Nie są wysoko cenione przez zbieraczy. Mają stosunkowo miękki, słabiej lub intensywniej żółty miąższ, który mniej lub bardziej sinieje. Powierzchnia kapelusza „zajączków” jest matowa, z wiekiem coraz bardziej aksamitna/zamszowa w dotyku i często spękana.

Najpospolitszym „zajączkiem” jest suchogrzybek złotopory (Xerocomellus chrysenteron), zdecydowanie mniej częstym aksamitny podgrzybek zajączek (Xerocomus subtomentosus).

Szeregowi "pożeracze podgrzybków" nie odróżnią w swoich zbiorach i zjedzą w jednym sosie z banalnym podgrzybkiem złotawym, takie rzadkie gatunki grzybów jak np. poroblaszek żółtoczerwony (Phylloporus pelletieri) (młode owocniki), sinoborowik klinowotrzonowy (Cyanoboletus pulverulentus) (o ile nie wystraszą się silnego sinienia), czy nawet złociec czerwonawy (Buchwaldoboletus lignicola).

Grzybiarze mają też typowo użytkową kategorię podgrzybków — „octowce”, zwane także „czarnymi łepkami”. Są to bardzo młode owocniki podgrzybków, o średnicy niewiele przekraczającej 2 cm. Charakteryzują się zwartym, jędrnym, chrupiącym miąższem. Są idealną zagryzką jako marynata — stąd określenia octowce. Mają też bardzo ciemną barwę swoich małych kapelusików — stąd określenia czarne łepki.Druga grupa podgrzybków to „zajączki” — znajduje się w niej kilku dość podobnych gatunków podgrzybków. Nie są wysoko cenione przez zbieraczy. Mają stosunkowo miękki, słabiej lub intensywniej żółty miąższ, który mniej lub bardziej sinieje. Powierzchnia kapelusza „zajączków” jest matowa, z wiekiem coraz bardziej aksamitna/zamszowa w dotyku i często spękana.

space

Szeregowi "pożeracze podgrzybków" nie odróżnią w swoich zbiorach i zjedzą w jednym sosie z banalnym podgrzybkiem złotawym, takie rzadkie gatunki grzybów jak np. poroblaszek żółtoczerwony (Phylloporus pelletieri) (młode owocniki), sinoborowik klinowotrzonowy (Cyanoboletus pulverulentus) (o ile nie wystraszą się silnego sinienia), czy nawet złociec czerwonawy (Buchwaldoboletus lignicola).

space

maślaki

Suillus grevillei (maślak żółty)
maślak żółty (Suillus grevillei) · dobry jadalny maślak żółty rośnie pospolicie i w dużej liczbie pod modrzewiami
Suillus luteus (maślak zwyczajny)
równie częsty, dobry maślak zwyczajny wyrasta pod sosną
Suillus bovinus (maślak sitarz)
pospolity, związany z sosną maślak sitarz to podły grzyb jadalny, z uwagi na gumiasty miąższ
Wszystkie maślaki to dobre grzyby jadalne.

Poszczególne gatunki są ściśle związane mikoryzą z konkretnym gatunkiem drzewa iglastego - te najczęstsze z sosną pospolitą lub z modrzewiem.

Patrząc konsumpcyjnie na maślaki powstaje kwestia — czy zdzierać lepką, śluzowatą skórkę, czy nie. To sprawa tradycji, ale też ma ona pewien wymiar praktyczny.

Jeśli wierzch kapelusza jest silnie zanieczyszczony resztkami ściółki wtopionymi w śluz, to najłatwiej się ich pozbyć zdzierając całą skórkę kapelusza.

Nie wszystkim odpowiada też dość śluzowata konsystencja jaką przyjmie potrawa z nieobranych maślaków.Wszystkie maślaki to dobre grzyby jadalne.

space

Patrząc konsumpcyjnie na maślaki powstaje kwestia — czy zdzierać lepką, śluzowatą skórkę, czy nie. To sprawa tradycji, ale też ma ona pewien wymiar praktyczny.

space

Nie wszystkim odpowiada też dość śluzowata konsystencja jaką przyjmie potrawa z nieobranych maślaków.

Maślak pstry (Suillus variegatus), "jakubek", z racji barwy nazywany także "miodówką", jest nietypowym „niemaślaczym” maślakiem, bo o niemal suchej powierzchni kapelusza. Tylko w czasie naprawdę deszczowej pogody może być ona ześluzowaciała.

To tylko miejscami częsty, rosnący pod sosnami, bardzo dobry grzyb jadalny.Maślak pstry (Suillus variegatus), "jakubek", z racji barwy nazywany także "miodówką", jest nietypowym „niemaślaczym” maślakiem, bo o niemal suchej powierzchni kapelusza. Tylko w czasie naprawdę deszczowej pogody może być ona ześluzowaciała.

space

koźlarze

Leccinum scabrum (koźlarz babka)
koźlarz babka (Leccinum scabrum) · jest najczęściej występującym koźlarzem, zawsze wyrasta w pobliżu brzóz i ma niezmienny, biały na przekroju miąższ
Leccinellum pseudoscabrum (koźlarek grabowy)
koźlarek grabowy (Leccinellum pseudoscabrum) · to inny chętnie częsty przedstawiciel grupy brązowych i szarych koźlarzy o czerniejącym na przekroju miąższu
Wszystkie koźlarze to dobre grzyby jadalne. Trzon jest zwykle uznawany za zbyt twardy aby nadawał się do konsumpcji. Istotnie jest dość drewniany. Ale ususzony i drobno pokruszony, albo pokrojony na cienkie plastry, dobrze sprawdza się w potrawach z udziałem grzybów.

Jest ich wiele różnych gatunków - każdy z nich jest związany mikoryzą z konkretnym gatunkiem drzewa. Mamy więc gatunki rosnące wyłącznie pod brzozami, osikami, grabami, itd.

Z grzybiarskiego punktu widzenia gatunki koźlarzy można podzielić na dwie grupy. Wszystkie koźlarze to dobre grzyby jadalne. Trzon jest zwykle uznawany za zbyt twardy aby nadawał się do konsumpcji. Istotnie jest dość drewniany. Ale ususzony i drobno pokruszony, albo pokrojony na cienkie plastry, dobrze sprawdza się w potrawach z udziałem grzybów.

space

Z grzybiarskiego punktu widzenia gatunki koźlarzy można podzielić na dwie grupy.

Pierwsze to o brązowych lub szarych kapeluszach, tu należy najczęściej spotykany koźlarz babka (Leccinum scabrum) i dość charakterystyczny koźlarek grabowy (Leccinellum pseudoscabrum).

Druga to koźlarze o czerwonych lub pomarańczowych kapeluszach jak np. koźlarz pomarańczowożółty (Leccinum versipelle) i o czerniejącym na przekroju miąższu. Ta grupa jest szczególnie ceniona przez grzybiarzy z uwagi na jędrny miąższ kapelusza. Poszczególne gatunki czerwonych koźlarzy są związane z konkretnymi gatunkami drzew — brzozą, osiką a rzadsze z nich z sosną, dębem, świerkiem.

Podobny do koźlarzy grzybiec purpurowozarodnikowy (Porphyrellus porphyrosporus) rośnie na południu Polski i przypomina koźlarze, nie jest jadalny z uwagi na bardzo nieprzyjemny smak i zapach, zwłaszcza w potrawie.Pierwsze to o brązowych lub szarych kapeluszach, tu należy najczęściej spotykany koźlarz babka (Leccinum scabrum) i dość charakterystyczny koźlarek grabowy (Leccinellum pseudoscabrum).

space

Podobny do koźlarzy grzybiec purpurowozarodnikowy (Porphyrellus porphyrosporus) rośnie na południu Polski i przypomina koźlarze, nie jest jadalny z uwagi na bardzo nieprzyjemny smak i zapach, zwłaszcza w potrawie.