Grzyby rurkowe, potocznie, a dość pokracznie, określane też są jako "grzyby z sitkiem" lub jeszcze gorzej "grzyby z gąbką pod kapeluszem".
Owocniki tych grzybów, pod spodem kapelusza mają otworki — pory, są to zakończenia rurek tworzących hymenofor (miejsce gdzie są produkowane "nasionka grzyba" - zarodniki).
prawdziwki
Prawdziwek to potoczna nazwa obejmująca kilka gatunków borowików o brązowym kapeluszu oraz białym i niezmiennym miąższu. Miąższ pozostaje jasny zarówno na cięciu, w miejscu uciśnięcia, jak i w procesie przetwarzanie - suszenia, gotowania, marynowania. Rurki hymenoforu są początkowo białe, z wiekiem oliwkowożółte.
Prawdziwki są cenione w kuchni z uwagi na charakterystyczny, smakowity aromat (zwłaszcza suszu) i przyjemną, zwartą konsystencję miąższu.
Gatunki rodzaju podgrzybek (Xerocomus)
z punktu widzenia grzybiarzy można podzielić na dwie grupy.
zajączki
Druga grupa podgrzybków to „zajączki” — znajduje się w niej kilku dość podobnych gatunków podgrzybków. Nie są wysoko cenione przez zbieraczy. Mają stosunkowo miękki, słabiej lub intensywniej żółty miąższ, który mniej lub bardziej sinieje. Powierzchnia kapelusza „zajączków” jest matowa, z wiekiem coraz bardziej aksamitna/zamszowa w dotyku i często spękana.
Patrząc konsumpcyjnie na maślaki powstaje kwestia — czy zdzierać lepką, śluzowatą skórkę, czy nie. To sprawa tradycji, ale też ma ona pewien wymiar praktyczny.
Nie wszystkim odpowiada też dość śluzowata konsystencja jaką przyjmie potrawa z nieobranych maślaków.
Maślak pstry (Suillus variegatus), "jakubek", z racji barwy nazywany także "miodówką", jest nietypowym „niemaślaczym” maślakiem, bo o niemal suchej powierzchni kapelusza. Tylko w czasie naprawdę deszczowej pogody może być ona ześluzowaciała.
koźlarze
Wszystkie koźlarze to dobre grzyby jadalne. Trzon jest zwykle uznawany za zbyt twardy aby nadawał się do konsumpcji. Istotnie jest dość drewniany. Ale ususzony i drobno pokruszony, albo pokrojony na cienkie plastry, dobrze sprawdza się w potrawach z udziałem grzybów.
Z grzybiarskiego punktu widzenia gatunki koźlarzy można podzielić na dwie grupy.