|
przystępny opis dla grzybiarzy
owocnik
Kapelusz jasnobrązowy, płowobrązowy, szarobrązowy, matowy, zamszowaty, wilgotny słabo śluzowaty; 50 – 150 (200) mm średnicy, początkowo półkulisty, potem wypukły i rozpostarty.
Trzon nieco jaśniejszy od kapelusza, oliwkowożółty do oliwkowobrązowego, z wyraźną, ciemniejszą, siateczką o dużych okach, zwykle na całym trzonie; 40 – 150 x 20 – 50 mm, stosunkowo smukły, równogruby do maczugowatego.
zarodniki
Wysyp cielistoróżowy (różowobrązowy) - jest to jedyny europejski gatunek kapeluszowego grzyba rurkowego o różowym wysypie zarodników, inne gatunki mają barwę brązową w różnych odcieniach. Zarodniki wrzecionowate lub elipsoidalne, gładkie, 11 – 15 x 3.5 – 5 µm.
Spore print pink, pink-brown. Spores fusiform to ellipsoid, smooth, 11 – 15 x 3.5 – 5 µm.
występowanie
Pospolity. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo lub w grupach po kilka, w lasach iglastych, rzadziej w liściastych, na kwaśnych glebach.
Common. Summer-fall, solitary or few together, under pine or spruce, on acid soils.
wartość
Niejadalny z powodu bardzo gorzkiego smaku. Trudno go mimowolnie zjeść w potrawie z uwagi na wyjątkowo gorzki smak. Gorzki smak nie zanika podczas suszenia ani podczas gotowania.
Inedible because of strong bitter taste. Maybe toxic, but it is unusually to be eaten because of its strongly bitter taste which stays after cooking or drying.
gatunki podobne
Zwłaszcza gdy młody to jest łudząco podobny do borowik szlachetny (Boletus edulis) lub do podgrzybka brunatnego (Imleria badia), odróżnia się jednak od nich różowymi rurkami (co jest widoczne dopiero u dojrzałych owocników), ciemną wyraźną siateczką na trzonie (u borowika jest ona słabsza i głownie w górnej części trzonu) ale przede wszystkim bardzo gorzkim smakiem.
Dla uniknięcia nieporozumień warto zauważyć, że w potocznym języku mianem szatana, określa się właśnie goryczaka żółciowego (Tylopilus felleus) a nie borowika szatańskiego (Rubroboletus satanas). Czasem miano szatan jest też stosowane do wszelkich, nietypowych (siniejących, o czerwonych porach i/lub trzonie borowików, czyli do tzw. grupy kolorowych borowików. Szerzej zainteresowanych problematyką nazw potocznych zapraszam do przeczytania artykułu o nazwach grzybów.
Krwistoborowik szatański (Rubroboletus satanas) praktycznie nie występuje w Polsce. Jest ciepłolubny i występuje w lasach liściastych, na glebach wytworzonych na wapieniu. Regionów z wapieniem w Polsce nie ma wiele, dodatkowo konieczna jest korzystna (południowa lub zbliżona) ekspozycja. Dopiero w ostatnich latach odkryto w Polsce kilka jego stanowisk na pogórzu Sudetów i w okolicach Krakowa, z pewnością jest ich więcej, co nie zmienia faktu, że na większości terenu Polski niżowej nie ma warunków dla rozwoju tego gatunku.
