Tx: 395
grzyby.pl

Agaricus arvensis Schaeff. [🔉 a·ga·ri·kus *]

pieczarka biaława, pieczarka polowa, Horse Mushroom /en/
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈

opis

Kapelusz biały, białawy, z wiekiem blado ochrowy, żółknący; 80-120(150) mm średnicy, półkulisty, z wiekiem płaski, czasem z obłym garbkiem; powierzchnia sucha, gładka, aksamitna, rzadko pękająca na drobne, cienkie przylegające łuseczki, otarta przebarwia się mniej lub bardziej żółto, ochrowożółto.

space

Trzon biały, białawy; 50-160 x 10-20 mm, nieco rozszerzający się ku podstawie lecz bez bulwki; powierzchnia gładka, poniżej pierścienia rzadko drobno łuseczkowata, otarta żółknie; trzon pełny, z wiekiem wydrążony. Pierścień trwały, gruby, spodnia strona pierścienia pęka gwiazdkowato na wyraźne ułożone obwodowo łuseczki.

space

Pileus white, whitish, in age pale ochre, yellowing; 80-120(150) mm broad, hemishperic, plane in age, sometimes with obtuse umbo; surface dry, smooth, satiny, rarely cracking on minute, addpressed scales; bruising more or less yellow, ochra-yellow.

space

Stipe white, whitish; 50-160 x 10-20 mm, enalarged downwards, base not bulbous; surface smooth, below ring slightly wooly or scaly, bruising yellow; solid, hollow in age; ring membranous, persistent, thick, underside cracking star-like leaving distict radial scales.

space

zarodniki

Wysyp zarodników czekoladowobrązowy. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, 7-9 x 5-6 µm.
Spore print chocolate-brown. Spores ellipsoid, smooth, 7-9 x 5-6 µm.

występowanie

jest w czekliście [105]
Częsta. Od lata do jesieni, zwykle w grupach, poza lasami, na łąkach, pastwiskach, w zaroślach i na brzegach lasów, w lasach iglastych i liściastych; na ziemi i na kompoście; od maja do października.
Common. Summer-fall, outside of forests, on grass-lands, pastures, parks, on the edge of woods.

jadalne czy trujące? 🟢!

Jadalna i bardzo smaczna.
Edible and choice.
Drugi rosnący poza lasami pospolity gatunek pieczarki – pieczarkę łąkową (Agaricus campestris) odróżnimy po tym, że dojrzewająca ma żywo różowe blaszki oraz przyjemny grzybowy, „pieczarkowy zapach” lecz nie jest to zapach anyżowy; jej pierścień jest słaby cienki i delikatny i wraz ze wzrostem szybko zanika.
Jeśli podstawa trzonu silnie żółknie a pieczarka ma nieprzyjemny zapach karbolu, to jest to trująca pieczarka karbolowa (Agaricus xanthodermus).
Podobne cechy ma biała, żółknąca, o zapachu anyżu, ale rosnąca w lasach: pieczarka bulwiasta (Agaricus silvicola) odróżnimy ją dzięki wyraźnej, obrzeżonej bulwkowatej postawie trzonu.

space

Blaszki młodych pieczarek są jasne. W trakcie dojrzewania różowieją i następnie stają się ciemnobrązowe, tak samo jak i barwa wysypu ich zarodników. Jest to cecha pewnie odróżniająca pieczarki od muchomorów. Muchomory mają zawsze białą barwę wysypu zarodników i także w wieku dojrzałym jasne, zwykle białe blaszki.
Zbieranie dojrzałych pieczarek, tj. w fazie brązowych blaszek, nie grozi więc tragiczną pomyłką z muchomorami, zwłaszcza z białymi silnie trującymi muchomorami jak np. muchomor jadowity (Amanita virosa) lub muchomor zielonawy odm. biała (Amanita phalloides var. alba).

wybrane okazy · selected collections

#6
02 09 21 - 11
leg. Marek Snowarski
/Kotlina Kłodzka, Krowiarki/
#6
02 08 23 - 2
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Agaricus arvensis Schaeff. [🔉 a·ga·ri·kus *](pl) pieczarka biaława · pieczarka polowa • Horse Mushroom /en/
Agaricus; agarikum, -i (n) (lat. z gr., subst., f) — nazwa rodzaju grzybów, przyjęta z gr. αγαρικον i łacińskiego agaricum,-i (n) - odnosząca się do pniarka lekarskiego (Fomitopsis officinalis), którego owocniki były używane w dawnej medycynie; obecnie z odmienną końcówką, jest to nazwa rodzaju pieczarek (Agaricus)
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Adamczyk (2011)[1272]Adamczyk (2011) Strukturalno-funkcjonalna charakterystyka zbiorowisk macromycetes w fitocenozach leśnych projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego.[1272], Adamczyk & Kucharski (2005)[1279]Adamczyk & Kucharski (2005) Macrofungi in different habitats of small postglacial ponds margins in the Kujawy region (Central Poland).[1279], Adamczyk et al. (2004)[1277]Adamczyk et al. (2004) Structure of macrofungus communities in different habitats of small postglacial pond margins.[1277], Brzeg & Lisiewska (2020)[1331]Brzeg & Lisiewska (2020) Grzyby makroskopijne kampusu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Morasko w Poznaniu.[1331], Bujakiewicz (2001)[1334]Bujakiewicz (2001) Macrofungi of the Querco-Ulmetum minoris association in the Ostrów Panieński reserve on the Vistula river (N Poland).[1334], Bujakiewicz (2004)[1339]Bujakiewicz (2004) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1339], Bujakiewicz (2010)[1342]Bujakiewicz (2010) On some agarics occurring in carr forests.[1342], Bujakiewicz (2011)[1343]Bujakiewicz (2011) Macrofungi in the Alnetum incanae association along Jaworzyna and Skawica river valleys Western Carpathians.[1343], Bujakiewicz (2018)[1344]Bujakiewicz (2018) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1344], Bujakiewicz & Kujawa (2000)[1345]Bujakiewicz & Kujawa (2000) Macrofungi of manorial park in Turew near Poznań.[1345], Celka (2002)[1357]Celka (2002) Królestwo grzybów.[1357], Domański Z. (2001)[3794]Domański Z. (2001) Grzyby Lasów Łochowskich.[3794], Flisińska (2000)[1450]Flisińska (2000) Uwagi o grzybach wielkoowocnikowych Chełmskiego Parku Krajobrazowego.[1450], Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.[1452], Friedrich (2010)[1461]Friedrich (2010) Ogród Dendrologiczny w Przelewicach jako środowisko przyrodnicze grzybów wielkoowocnikowych.[1461], Friedrich (2013)[1464]Friedrich (2013) The occurrence of Amanita strobiliformis (Paulet ex Vittad.) Bertill. In Szczecin and its distribution in Poland.[1464], Friedrich (2020)[1466]Friedrich (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Arboretum Przelewice, Wyd. Poligraf. [1466], Friedrich & Orzechowska (2002)[1468]Friedrich & Orzechowska (2002) Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina.[1468], Gierczyk & Gryc (2024)[3897]Gierczyk & Gryc (2024) Materiały do poznania grzybów podstawkowych Puszczy Knyszyńskiej i jej przedpola.[3897], Gierczyk et al. (2009)[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.[1482], Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495], Głowska et al. (2013)[1511]Głowska et al. (2013) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy: wstępne wyniki badań.[1511], Hoffeins et al. (2017)[1589]Hoffeins et al. (2017) Checklist of Macromycetes (Fungi) from the Wyskok village in Masurian Lakeland, NE Poland.[1589], Karasiński et al. (2015)[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.[1643], Kozłowska et al. (2015)[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.[1704], Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706], Kujawa (2008)[1751]Kujawa (2008) Badania nad różnorodnością gatunkową grzybów wielkoowocnikowych w krajobrazie rolniczym południowej Wielkopolski: wstępna charakterystyka macromycetes Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. W: Mułenko W. (red.) Mykologiczne badania terenowe. Przewodnik metodyczny. Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin: 68-75[1751], Kujawa (2009)[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.[1752], Kujawa et al. (2015)[1778]Kujawa et al. (2015) Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park. Park. Part IV. Macromycetes – new data and the synthesis.[1778], Kujawa et al. (2020)[1783]Kujawa et al. (2020) Macromycetes of the Palace Park in Poznań-Radojewo (Wielkopolska Region, Poland).[1783], Kujawa et al. (2023)[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.[3757], Lisiewska (2004)[1839]Lisiewska (2004) Zmiany w składzie gatunkowym i ilościowości macromycetes Arboretum Kórnickiego po 25 latach.[1839], Lisiewska & Galas-Świdurska (2005)[1843]Lisiewska & Galas-Świdurska (2005) Podstawczaki (Basidiomycetes) Ogrodu Dendrologicznego Akademii Rolniczej w Poznaniu.[1843], Lisiewska & Strakulska (2002)[1849]Lisiewska & Strakulska (2002) Biodiversity of macrofungi of selected field afforestations in the Agroecological Landscape Park near Turew (central Wielkopolska).[1849], Ławrynowicz et al. (2002)[1863]Ławrynowicz et al. (2002) Macrofungi of Aceri-Tilietum and Tilio-Carpinetum in the "Dolina Rzeki Brdy” nature reserve in the Bory Tucholskie (NW Poland).[1863], Ławrynowicz i in. (2002a)[1864]Ławrynowicz i in. (2002a) Obserwacje mikologiczne w rezerwacie ? Dolina rzeki Brdy ? w Borach Tucholskich. W: Ławrynowicz M., Rózga B. (red.) Tucholski Park Krajobrazowy 1985-2000 stan poznania. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 384-405[1864], Łuszczyński (2007)[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.[1896], Łuszczyński (2008)[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.[1898], Pietras et al. (2016)[2079]Pietras et al. (2016) Grzyby wielkoowocnikowe.[2079], Szczepkowski (2007)[2295]Szczepkowski (2007) Macromycetes in the Dendrological Park of the Warsaw Agricultural University .[2295], Ślusarczyk (2005)[2386]Ślusarczyk (2005) Grzyby.[2386], Ślusarczyk (2021)[2400]Ślusarczyk (2021) Materiały do znajomości mykobioty pasma Krowiarek (Sudety Wschodnie).[2400], Wilga (2000)[2432]Wilga (2000) Makrogrzyby (Macromycetes) doliny Samborowo w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).[2432], Wilga (2001a)[2434]Wilga (2001a) Przyczynek do poznania grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) w dawnej Puszczy Sztumskiej (województwo pomorskie). Acta Bot. Cassubica 2: 143-147[2434], Wilga (2004)[2441]Wilga (2004) Grzyby wielkoowcnikowe (macromycetes) Doliny Zielonej (Lasy Oliwskie).[2441], Wilga (2011a)[2466]Wilga (2011a) A teraz grzyby? . Pismo Politechniki Gdańskiej 5: 47-50[2466], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.[2488], Wojewoda (1977)[3781]Wojewoda (1977) Grzyby wielkoowocnikowe.[3781], Wojewoda & Szymański (1998)[3663]Wojewoda & Szymański (1998) Zasoby genowe wybranych grzybow uprawnych dziko rosnacych w Polsce poludniowo-wschodniej.[3663], Wojewoda et al. (2016)[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).[2542], Wrzosek (2020)[2551]Wrzosek (2020) Grzyby Pola Mokotowskiego w Warszawie.[2551]

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji