Tx: 421
grzyby.pl

Agaricus xanthodermus Genev. [🔉 a·ga·ri·kus *]

pieczarka karbolowa, pieczarka cuchnąca · pieczarka żółtawa
Agaricus xanthoderma orth.var. [🔉 a·ga·ri·kus *]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈

owocnik

Kapelusz biały, kremowy, czasem ciemniejszy w centrum, z wiekiem czasami przebarwia się w kierunku szaro-brązowego; (6070 - 150 mm, początkowo półkulisty, trapezoidalny, potem wypukły, dojrzały rozpostarty; powierzchnia kapelusza młodych owocników przy otarciu jasnożółta, barwa ta zanika przy wysychaniu, gładka, z wiekiem pękająca na drobne łuseczki; brzeg wystaje poza blaszki, początkow podwinięty.

space

Trzon biały, powierzchnia w podstawie trzonu przy otarciu natychmiast przebarwia się intensywnie jaskrawo żółto; 60-125 × 10-18 mm, równogruby, podstawa zwykle bulwiasto rozszerzona; powierzchnia poniżej pierścienia gładka, ewentualnie włókienkowata. Pierścień wysoko w górze trzonu (na 0.7-0.9 wysokości trzonu), dość cienki i delikatny, na obwodzie z dużymi łuseczkami, biały.

space

zarodniki

Wysyp zarodników czekoladowobrązowy. Zarodniki szerokoelipsoidalne, gładkie, bez pory rostkowej, 5-6.5 × 4-5 µm.

występowanie

jest w czekliście [105]
Częsta. Owocniki wyrastają od maja do jesieni, pojedynczo lub w grupach, w lasach liściastych, w parkach, na poboczach dróg, na terenach trawiastych, w miejscach żyznych, bogatych w szczątki organiczne.

jadalne czy trujące? 🔴

Trująca.[105][134] Wywołuje zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
Poisonous.
W grupie pieczarek o zapachu fenolu i żółknącym w podstawie trzonu miąższu, znajdują się też szaro, szarobrązowe pieczarka szarołuskowa (Agaricus moelleri) i Agaricus phaeolepidotus.

wybrane okazy · selected collections

#5
01 09 16 - 2
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Agaricus xanthodermus Genev. [🔉 a·ga·ri·kus *]Agaricus xanthoderma orth.var. [🔉 a·ga·ri·kus *](pl) pieczarka karbolowa · pieczarka cuchnąca · pieczarka żółtawa
Agaricus; agarikum, -i (n) (lat. z gr., subst., f) — nazwa rodzaju grzybów, przyjęta z gr. αγαρικον i łacińskiego agaricum,-i (n) - odnosząca się do pniarka lekarskiego (Fomitopsis officinalis), którego owocniki były używane w dawnej medycynie; obecnie z odmienną końcówką, jest to nazwa rodzaju pieczarek (Agaricus)
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Adamczyk (2007)[1268]Adamczyk (2007) Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu Babsk w województwie łódzkim na tle przemian jego szaty roślinnej.[1268], Adamczyk (2011)[1272]Adamczyk (2011) Strukturalno-funkcjonalna charakterystyka zbiorowisk macromycetes w fitocenozach leśnych projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego.[1272], Adamczyk & Kucharski (2005)[1279]Adamczyk & Kucharski (2005) Macrofungi in different habitats of small postglacial ponds margins in the Kujawy region (Central Poland).[1279], Adamczyk et al. (2004)[1277]Adamczyk et al. (2004) Structure of macrofungus communities in different habitats of small postglacial pond margins.[1277], Bujakiewicz (2001)[1334]Bujakiewicz (2001) Macrofungi of the Querco-Ulmetum minoris association in the Ostrów Panieński reserve on the Vistula river (N Poland).[1334], Bujakiewicz (2010)[1342]Bujakiewicz (2010) On some agarics occurring in carr forests.[1342], Bujakiewicz & Kujawa (2010)[1346]Bujakiewicz & Kujawa (2010) Grzyby wielkoowocnikowe wybranych rezerwatów przyrody Puszczy Białowieskiej.[1346], Celka (2002)[1357]Celka (2002) Królestwo grzybów.[1357], Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.[1452], Friedrich (2002)[1455]Friedrich (2002) Selected Ascomycota and Basidiomycota from Cedynia Landscape Park (NW Poland).[1455], Friedrich (2010)[1461]Friedrich (2010) Ogród Dendrologiczny w Przelewicach jako środowisko przyrodnicze grzybów wielkoowocnikowych.[1461], Friedrich (2013)[1464]Friedrich (2013) The occurrence of Amanita strobiliformis (Paulet ex Vittad.) Bertill. In Szczecin and its distribution in Poland.[1464], Friedrich (2020)[1466]Friedrich (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Arboretum Przelewice, Wyd. Poligraf. [1466], Friedrich & Orzechowska (2002)[1468]Friedrich & Orzechowska (2002) Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina.[1468], Gierczyk et al. (2018)[1501]Gierczyk et al. (2018) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Western Sudety Mountains and Western Sudety Foothills (SW Poland). Part 1.[1501], Gierczyk et al. (2020)[1497]Gierczyk et al. (2020) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Wielkopolski National Park (W Poland), Part 2.[1497], Głowska et al. (2013)[1511]Głowska et al. (2013) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy: wstępne wyniki badań.[1511], Gumińska (1972)[2823]Gumińska (1972) Mikoflora Pienińskiego Parku Narodowego (Część II).[2823], Kozłowska et al. (2015)[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.[1704], Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706], Kujawa (2008)[1751]Kujawa (2008) Badania nad różnorodnością gatunkową grzybów wielkoowocnikowych w krajobrazie rolniczym południowej Wielkopolski: wstępna charakterystyka macromycetes Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. W: Mułenko W. (red.) Mykologiczne badania terenowe. Przewodnik metodyczny. Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin: 68-75[1751], Kujawa (2009)[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.[1752], Kujawa (2009a)[1753]Kujawa (2009a) Grzyby wielkoowocnikowe. W: Okołów C., Karaś M., Bołbot A. Białowieski Park Narodowy. Poznać - Zrozumieć - Zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża: 87-110[1753], Kujawa et al. (2020)[1783]Kujawa et al. (2020) Macromycetes of the Palace Park in Poznań-Radojewo (Wielkopolska Region, Poland).[1783], Lisiewska (1979)[2964]Lisiewska (1979) Flora macromycetes Świętokrzyskiego Parku Narodowego.[2964], Lisiewska (2004)[1839]Lisiewska (2004) Zmiany w składzie gatunkowym i ilościowości macromycetes Arboretum Kórnickiego po 25 latach.[1839], Lisiewska (2006)[1840]Lisiewska (2006) Endangered macrofungi of selected nature reserves in Wielkopolska.[1840], Lisiewska & Celka (1995)[2980]Lisiewska & Celka (1995) Makromycetes parków wschodniej części Golęcińskiego Klina zieleni w Poznaniu.[2980], Lisiewska & Galas-Świdurska (2005)[1843]Lisiewska & Galas-Świdurska (2005) Podstawczaki (Basidiomycetes) Ogrodu Dendrologicznego Akademii Rolniczej w Poznaniu.[1843], Lisiewska & Malinger (2001)[1846]Lisiewska & Malinger (2001) Macromycetes w różnych postaciach grądu środkowoeuropejskiego na terenie uroczyska Marcelin w Poznaniu.[1846], Lisiewska & Strakulska (2002)[1849]Lisiewska & Strakulska (2002) Biodiversity of macrofungi of selected field afforestations in the Agroecological Landscape Park near Turew (central Wielkopolska).[1849], Lisiewska & Wypij (1985)[2989]Lisiewska & Wypij (1985) Mikoflora parków Ciechocinka.[2989], Lisiewska et al. (1986)[2981]Lisiewska et al. (1986) Obserwacje mikologiczne na rekultywowanych zwałowiskach Konińskiego Zagłębia Węgla Brunatnego.[2981], Ławrynowicz (1973)[2994]Ławrynowicz (1973) Grzyby wyższe makroskopowe w grądach Polski Środkowej.[2994], Ławrynowicz (2001)[1859]Ławrynowicz (2001) Grzyby południowo-wschodniej części Borów Tucholskich.[1859], Ławrynowicz et al. (2009)[1874]Ławrynowicz et al. (2009) Grzyby projektowanego rezerwatu "Gąszczyk" na Wyżynie Częstochowskiej.[1874], Łuszczyński (1997)[3004]Łuszczyński (1997) Interesting macromycetes found in Kielce town (Central Poland).[3004], Łuszczyński (2002)[1888]Łuszczyński (2002) Preliminary red list of Basidiomycetes in the Góry Świętokrzyskie Mts (Poland).[1888], Łuszczyński (2007)[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.[1896], Łuszczyński (2008)[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.[1898], Mamos (1986)[3009]Mamos (1986) Flora grzybów makroskopowych rezerwatu lipowego Babsk koło Skierniewic.[3009], Narkiewicz (2011)[1997]Narkiewicz (2011) Sprawozdanie z XXI wystawy świeżych grzybów w Jeleniej Górze.[1997], Skirgiełło (1984)[3204]Skirgiełło (1984) Materiały do poznania rozmieszczenia geograficznego grzybów wyższych w Europie. VI.[3204], Stasińska & Sotek (2020)[2257]Stasińska & Sotek (2020) Fungi of the Wolin National Park – new data on macromycetes.[2257], Szczepkowski et al. (2014)[2329]Szczepkowski et al. (2014) Greenhouses of botanical gardens as a habitat of alien and native macrofungi: a case study in Poland.[2329], Ślusarczyk (2019)[2393]Ślusarczyk (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.[2393], Wilga (2002)[2437]Wilga (2002) Ginące i zagrożone gatunki grzybów wielkoowocnikowych w Lasach Oliwskich.[2437], Wilga (2004)[2440]Wilga (2004) Chronione i zagrożone grzyby wielkoowocnikowe (macromycetes) Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego (Pomorze Gdańskie).[2440], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.[2488], Wojewoda (1996)[3392]Wojewoda (1996) Grzyby Krakowa w latach 1883-1994 ze szczególnym uwzględnieniem Macromycetes.[3392], Wojewoda (2002)[2506]Wojewoda (2002) Grzyby wielkoowocnikowe Arboretum Bolestraszyce.[2506], Wojewoda (2003)[1146]Wojewoda (2003) Checklist of Polish larger Basidiomycetes.[1146], Wojewoda & Karasiński (2010)[2539]Wojewoda & Karasiński (2010) Invasive macrofungi (Ascomycota and Basidiomycota) in Poland.[2539], Wojewoda et al. (2016)[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).[2542]

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji