W Polsce występuje kilkanaście gatunków purchawek. Wyrastają pojedynczo i w skupieniach, w różnego rodzaju siedliskach, na glebie, rzadziej (np. purchawka gruszkowata (Lycoperdon pyriforme)) na rozkładającym się drewnie.
Bovista pusilla (kurzawka drobniutka)
1
Bovista pusilla
kurzawka drobniutka
Lycoperdon dermox. Bovista dermoxantha
objaśnienie skrótów

cechy makroskopowe

Owocniki średnie i większe. Kulistawe, gruszkowate lub maczugowate, do 10 cm wysokości.

space

Wnętrze zwykle z wyraźnym przejściem pomiędzy glebą i podglebiem. Podglebie wyraźnie komorowate, zwykle dobrze wykształcone, zabarwione, jedynie u purchawki gruszkowatej (Lycoperdon pyriforme) czysto białe. Pseudokolumella zwykle obecna.

cechy mikroskopowe

Zarodniki kuliste lub kulistawe, gładkie u purchawki gruszkowatej (Lycoperdon pyriforme), u pozostałych bardzo drobno do grubo brodawkowanych, 3.5-5.5 µm średnicy. Wyjątkowo z trwale przyczepioną sterygmą (purchawka długostopkowa (Lycoperdon caudatum)).

space

jak oznaczać

Podobnie jak w przypadku innych przedstawicieli rodziny purchawkowate (Lycoperdaceae) do pewnego oznaczenia potrzebne są owocniki w różnym wieku (aby mieć pewność co do charakteru osłony zewnętrznej), w tym koniecznie owocniki w pełni dojrzałe, aby można było zbadać cechy zarodników i włośni.

space

Z cech mikroskopowych kluczowe znaczenie mają:
- urzeźbienie zarodników (konieczna imersja),
- obecność sterygm przy zarodnikach, jedynie u purchawki długostopkowej (Lycoperdon caudatum) są one trwałe, u innych gatunków mogą być odłamane, w masie z zarodnikami,
- rodzaj włośni (silna, rozgałęziona typu Bovista, czy krucha, słabo rozgałęziona, typu Lycoperdon),
- obecność dołków w ścianie włośni,
- u niektórych gatunków (purchawka gruszkowata (Lycoperdon pyriforme), purchawka łuszcząca się (Lycoperdon marginatum)) w egzoperydium znajdują się grubościenne, ostrokanciaste komórki - sferocyty.

jadalne czy trujące? 🟡🟢

ważne! dla grzybiarzy
Nie ma gatunków trujących, wszystkie w początkowym stadium rozwoju, tj. gdy na przekroju mają białe wnętrze, mogą być jadane. Z tym, że niektóre mają nieprzyjemny zapach, np. purchawka gruszkowata (Lycoperdon pyriforme), purchawka czarniawa (Lycoperdon nigrescens).
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji