Tx: 2067
grzyby.pl

Lycoperdon pratense Pers.

purchaweczka spłaszczona
Lycoperdon hiemale Bull. · Vascellum depressum (Bon.) Smarda · Vascellum pratense (Pers.) Kreisel [gł. w czekl.]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Lycoperdon pratense (purchaweczka spłaszczona)
pokrój
Lycoperdon pratense (purchaweczka spłaszczona)
pokrój
Lycoperdon pratense (purchaweczka spłaszczona)
licznie w grupach na porośniętym trawą wale przeciwpowodziowym
Lycoperdon pratense (purchaweczka spłaszczona)
licznie w grupach na porośniętym trawą wale przeciwpowodziowym

owocnik

Lycoperdon pratense (purchaweczka spłaszczona)
przegroda, podglebie i gleba w zbliżeniu
Młode kuliste, potem odwrotnie gruszkowate, górna część spłaszczona, soczewkowata; do 20-50 x 20-50 mm, podstawa pofałdowana, zwężająca się; zewnętrzna osłona (egzoperydium) długo pozostaje biała, jest zbudowana z niskich, ziarnistych kolców, tworzących gwiazdkowate skupienia, z czasem ciemnieją i odpadają, także deszcz może je całkowicie zmyć, wtedy gładka; osłona wewnętrzna (endoperydium) biaława, z wiekiem brązowawa do szarobrązowawej; gładka, pergaminowa, łamliwa; otwiera się na szczycie i odpada płatami do diafragmy; gleba biała, z wiekiem oliwkowobrązowa do szarobrązowej; podglebie oddzielone od gleby wyraźną błyszczącą diafragmą; jest ono dobrze rozwinięte, komorowate, białe, dojrzałe ciemnobrązowe.
Young globose, later invertedly pyriform, upper part compressed, lenticular; up to 20-50 x 20-50 mm, base folded-wrinkled, tapering; outermost layer (exoperidium) remains white for a long time, consists of low, granular spines forming star-like clusters, which with time grow dark and fall off, and can also be completely washed off by rain, leaving smooth surface; innermost layer (endoperidium) whitish, with age brownish to gray-brownish; smooth, parchment-like, brittle; opens at the top and peels off in patches from the diaphragm; gleba white, with age olive-brown to grey-brown; subgleba separated from the soil by a distinct satiny diaphragm; it is well-developed, chambered, white, at maturity dark brown.

występowanie

jest w czekliście [105]
Częsta; owocniki wyrastają pojedynczo lub w grupach poza lasami, na łąkach, pastwiskach, ugorach, poboczach dróg.
Quite common; can be found outside forests in meadows, pastures on roadsides; solitary or gregarious.

jadalne czy trujące? 🟡🟢

ważne! dla grzybiarzy
Młode owocniki z białym wnętrzem są jadalne. [105]
Edible when young and still white inside.

uwagi

Cechą charakterystyczną jest wyraźne rozdzielenie części zarodnikonośnej (gleba)od płonnej podstawy (podglebie). Do pewnego stopnia podobna z kształtu jest znacznie większa (do 150 mm) czasznica oczkowata (Calvatia utriformis).

space

wybrane okazy · selected collections ⇈

#9
05 10 01 - 10
/Czechy, Trebonsko, Luznice, Dvur Hamr/
#11
99 09 30 - 2
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, dolina Odry/
#9
02 10 05 - 1
leg. Marek Snowarski
/Czechy, Suchdol nad Odrou/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Adamczyk (2009)[1270]Adamczyk (2009) Grzyby wielkoowocnikowe zróżnicowanych zbiorowisk muraw kserotermicznych projektowanego rezerwatu krajobrazowego Olsztyńskie Skały (Wyżyna Częstochowska).[1270], Adamczyk (2011)[1272]Adamczyk (2011) Strukturalno-funkcjonalna charakterystyka zbiorowisk macromycetes w fitocenozach leśnych projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego.[1272], Adamczyk (2011)[1274]Adamczyk (2011) Applications of self-organizing map for patterning macrofungal diversity of xerothermic swards.[1274], Adamczyk & Kucharski (2005)[1279]Adamczyk & Kucharski (2005) Macrofungi in different habitats of small postglacial ponds margins in the Kujawy region (Central Poland).[1279], Adamczyk et al. (2004)[1277]Adamczyk et al. (2004) Structure of macrofungus communities in different habitats of small postglacial pond margins.[1277], Bujakiewicz (2004)[1339]Bujakiewicz (2004) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1339], Bujakiewicz (2018)[1344]Bujakiewicz (2018) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1344], Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.[1452], Friedrich (2020)[1466]Friedrich (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Arboretum Przelewice, Wyd. Poligraf. [1466], Friedrich & Orzechowska (2002)[1468]Friedrich & Orzechowska (2002) Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina.[1468], Gierczyk (2022)[3842]Gierczyk (2022) Grzyby wielkoowocnikowe dawnego użytku ekologicznego „Strumień Junikowski”.[3842], Gierczyk et al. (2009)[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.[1482], Gierczyk et al. (2018)[1501]Gierczyk et al. (2018) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Western Sudety Mountains and Western Sudety Foothills (SW Poland). Part 1.[1501] (as: Lycoperdon pratense), Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495] (as: Lycoperdon pratense), Gierczyk et al. (2020)[1497]Gierczyk et al. (2020) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Wielkopolski National Park (W Poland), Part 2.[1497] (as: Lycoperdon pratense), Grzesiak et al. (2017)[1533]Grzesiak et al. (2017) Grzyby makroskopowe Parku Narodowego „Bory Tucholskie".[1533], Karasiński et al. (2015)[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.[1643] (as: Lycoperdon pratense), Kujawa (2009)[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.[1752], Kujawa (2009a)[1753]Kujawa (2009a) Grzyby wielkoowocnikowe. W: Okołów C., Karaś M., Bołbot A. Białowieski Park Narodowy. Poznać - Zrozumieć - Zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża: 87-110[1753], Kujawa et al. (2015)[1778]Kujawa et al. (2015) Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park. Park. Part IV. Macromycetes – new data and the synthesis.[1778], Kujawa et al. (2016)[1798]Kujawa et al. (2016) Grzyby wielkoowocnikowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym.[1798], Kujawa et al. (2023)[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.[3757], Ławrynowicz (2000)[1858]Ławrynowicz (2000) Grzyby Borów Tucholskich. Macromycetes Parku Narodowego Bory Tucholskie.[1858], Łuszczyński (2000c)[1885]Łuszczyński (2000c) Udział macromycetes w wybranych zbiorowiskach leśnych rezerwatu torfowiskowego Białe Ługi w Górach Świętokrzyskich. W: W: Lisiewska M., Ławrynowicz M. (red.). Monitoring grzybów. PTB, Sekcja Mikologiczna. Poznań-Toruń: 53-72[1885], Łuszczyński (2001)[1886]Łuszczyński (2001) Grzyby Macromycetes rezerwatu torfowiskowego Białe Ługi.[1886], Łuszczyński (2007)[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.[1896], Łuszczyński (2008)[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.[1898], Łuszczyński (2012)[1902]Łuszczyński (2012) Grzyby wielkoowocnikowe.[1902], Rutkowski et al. (2014)[2186]Rutkowski et al. (2014) Grzyby i śluzowce.[2186], Szczepkowski (2016)[2303]Szczepkowski (2016) Grzyby wielkoowocnikowe Parku Skaryszewskiego w Warszawie.[2303], Szczepkowski & Sierota (2010)[2359]Szczepkowski & Sierota (2010) Grzyby.[2359], Szczepkowski et al. (2008)[2347]Szczepkowski et al. (2008) Grzyby zgromadzone na XIV Wystawie Grzybów Puszczy Białowieskiej.[2347], Ślusarczyk (2019)[2393]Ślusarczyk (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.[2393] (as: Lycoperdon pratense), Turnau (1987)[3765]Turnau (1987) Changes in mycoflora during revegetation of fly-ash heap at Skawina (Southern Poland).[3765], Wilga (2009c)[2462]Wilga (2009c) Brętowo - zagrożona oaza zieleni. Pismo Politechniki Gdańskiej 10: 27-30[2462], Wojewoda (2005)[2524]Wojewoda (2005) Grzyby Krzemionek Podgórskich.[2524], Wojewoda et al. (2016)[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).[2542]

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji