Tx: 198
grzyby.pl

Butyriboletus regius (Krombh.) D. Arora et J.L. Frank

masłoborowik królewski, borowik królewski · borowik żółtobrązowy królewski, Butter Bolete /en/
Boletus appendiculatus Schaeff. ssp. regius (Krombh.) Konrad [gł. w czekl.] [🔉 bō·l·tus * sub·spe·ci·ēs *] · Boletus regius Krombholz [🔉 bō·l·tus *]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈

owocnik

Kapelusz z czerwonymi, krwistoczerwonymi wrośniętymi kosmkami na żółtawym, różowawym tle, z wiekiem płowieje, płoworóżowy, różowy z fioletowym odcieniem; 60-150 mm, półkulisty, z wiekiem poduchowaty, masywny; powierzchnia zamszowata, bywa bardzo nierówna, sucha, wilgotna nieco lepka; brzeg początkowo podwinięty.

space

Trzon chromowożółty, często z winnoczerwonymi plamami, z żółtą siateczką widoczną zwłaszcza w górnej połowie; 50-150 x 15-60 mm, początkowo pękaty, potem maczugowaty.

space

Pileus with red, blood-red appresed fibrils on yellowish, pinkish background, in age fading gray-rosa, rosa with violet tint; 60-150 mm broad, hemispheric, in age pulvinate, massive in apperance; surface tomentose, could be very uneven, dry, when wet subviscid; margin at first incurved.

space

Stipe chrome-yellow, often with vinaceous dots, with yellow reticulation which could be seen especially in upper part of the stipe; stipe 50-150 x 15-60 mm, at first bulbous, then clavate.

space

zarodniki

Wysyp zarodników oliwkowy. Zarodniki cylindryczno-wrzecionowate, gładkie, żółtobrązowe, cienkościenne, 13-17 x 4-5 µm.
Spore print olive. Spores ellipsoid-fusiforme, smooth, yellow-brown, thin-walled, 13-17 x 4-5 µm.

występowanie

jest w czekliście [105]
Gatunek podlega ochronie ścisłej (poz. I.7 wg aktualnego rozporządzenia). Nie mają do niego zastosowania wyłączenia spod ochrony uzasadnione względami godpodarki rolnej, leśnej lub rybackiej (§7.1). Do ustawowej ochrony został włączony w 2004 roku.
Rzadki. Od lata do jesieni, pojedynczo, w grupach lub zrośnięte po kilka, w ciepłych lasach liściastych, w buczynach, zwłaszcza pod dębami.
Rare. Summer-fall, in warm regions, in decidious forests, usually under oaks.
Czerwona Lista[125] — E–wymierający - krytycznie zagrożony

jadalne czy trujące? 🟢

Jadalny. W Polsce podlega ochronie gatunkowej.
Edible.
Jest to gatunek bardzo podobny do borowika żółtobrązowego (Butyriboletus appendiculatus) o brązowym kapeluszu, czasem uznawany po prostu za jego czerwoną formę.
Close related is masłoborowik żółtobrązowy (Butyriboletus appendiculatus) (photo in this paragraph) which differs with brown cap.

wybrane okazy · selected collections

#12
mzd.050821-19562
leg. Marek Zajdek
/okolice Jasła/
#8
arkpw.200706-1
leg. Arkadiusz Pawlak
rev. Ryszard Rutkowski
/woj. dolnośląskie, pow. Świdnica/

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Butyriboletus regius (Krombh.) D. Arora et J.L. FrankBoletus regius Krombholz [🔉 bō·l·tus *] · Boletus appendiculatus Schaeff. ssp. regius (Krombh.) Konrad [🔉 bō·l·tus * sub·spe·ci·ēs *](pl) masłoborowik królewski · borowik królewski · borowik żółtobrązowy królewski • Butter Bolete /en/
bōltus, -i (lat., subst., m) — nazwa najsmaczniejszego grzyba u Rzymian; nie jest jasne o jaki gatunek chodziło, prawdopodobnie był to muchomor cesarski (Amanita caesarea)
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Gumińska (1962)[2815]Gumińska (1962) Grzyby Roztoki Małej w Beskidzie Sądeckim.[2815], Kujawa & Gierczyk (2007)[1769]Kujawa & Gierczyk (2007) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Podsumowanie roku 2006.[1769] (patrz uwagi w Łuszczyński 2020c), Łuszczyński (2020)[1907]Łuszczyński (2020) Borowik żółtobrązowy podgat. królewski Boletus appendiculatus subsp. regius (Krombh.) Konrad.[1907], Orłowski (2006)[2024]Orłowski (2006) Nowe stanowisko borowika królewskiego Boletus regius Krombh. w Górach Słonnych.[2024] (as: Boletus regius)

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 25.12.2024 13:44 1 znaleziska Butyriboletus regius (masłoborowik królewski) na terenie Polski

ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].

Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

BE51 361265 BE52 361264 361266 FG00 19562 FG01 375398 FG16 31864

ID 19 562 oznaczenie: Boletus regius; lokalizacja: Józefów, trasa Jasło-Folusz rów przydrożny, FG00; data zbioru: 21 sie 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: wśród dębów, lecz las powyżej świerkowy, na ziemi w trawie, w grupach po 3-4 sztuki w sumie ok. 20; leg. det. Marek Zajdek; eksykat: brak; uwagi: fot.17054 fot.17055 [notatka: brak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52;

ID 31 864 oznaczenie: Boletus regius; lokalizacja: woj. podkarpackie, Sanok, las otaczający dzielnicę Biała Góra, FG16; data zbioru: 20 sie 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las bukowy, na skalistym położu, pojedyńczy owocnik; leg. det. Jarosław Orłowski; eksykat: nie; uwagi: Kiepska jakość fotografii, za którą przepraszam - w chwili tego odkrycia nie zdawałem sobie sprawy, że właśnie odkrywam drugie stanowisko w Polsce borowika królewskiego i nie koncentrowałem się na walorach naukowych fotografii.; fot.34722 fot.34723 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Orłowski J. 2006. Nowe stanowisko borowika królewskiego Boletus regius Krombh. w Górach Słonnych. Chrońmy Przyr. Ojcz. 62 (6): 67-70. Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70;

ID 361 264 oznaczenie: Butyriboletus regius; lokalizacja: Kłonice, pow. jaworski, woj. Dolnośląskie, BE52; data zbioru: 5 wrz 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: ciepłolubna dąbrowa, Wapienne, gliniasto-piaszczyste, w niewielkim rozproszeniu, 10 owocników; leg. det. Piotrek Jagodziński; uwagi: 10 owocników rosło na skraju niewielkich zadrzewień dębowych, niestety w dużej mierze były powyrywane i pokrojone. W 2022 r. na terenie Pogórza Kaczawskiego odnaleziono 7 stanowisk. fot.1373246 [fotografie: tak];

ID 361 265 oznaczenie: Butyriboletus regius; lokalizacja: Stara Kraśnica, pow. złotoryjski, woj. Dolnośląskie, BE51; data zbioru: 15 wrz 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: ciepłolubna dąbrowa, Wapienne, ciepłe, 4 owocniki, pojedynczo; leg. det. Piotrek Jagodziński; uwagi: 4 owocniki rosną na skraju zadrzewień pomiędzy miejscowościami Stara Kraśnica i Wojcieszów, obok rzeki Kaczawy. Jest to jedno z 7 doniesień tego gatunku w 2022 r. na terenie Pogórza Kaczawskiego. fot.1373250 fot.1373251 [fotografie: tak];

ID 361 266 oznaczenie: Butyriboletus regius; lokalizacja: Siedmica, pow. jaworski, woj. Dolnośląskie, BE52; data zbioru: 10 wrz 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: świetlista dąbrowa, kamieniste z grubą warstwą próchnicy, kilkanaście owocników w rozproszeniu; leg. det. Piotrek Jagodziński; uwagi: 3 subpopulacje po 5-10 owocników, oddalone od siebie o 100-200 m rosną na bezimiennych wzgórzach na wschód od miejscowości Siedmica w Parku Krajobrazowym Chełmy. Niestety teren często przeczesywany przez grzybiarzy, czego efektem jest wyrwanie części owocników. fot.1373255 fot.1373256 [fotografie: tak];

ID 375 398 oznaczenie: Butyriboletus regius; lokalizacja: Poraj, prywatne, oddział 01a, pow. krośnieński, woj. podkarpackie, FG019682; data zbioru: 9 sie 2024; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: buczyna, pojedynczo dąb i grab, na ziemi, pojedynczo 1 owocnik, i dwie grupy po kilka, około 13 owocników; leg. Marek Jaracz, det. Anna Hreczka; eksykat: brak, chroniony;

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji