Tx: 1999
grzyby.pl

Boletopsis grisea (Peck) Bondartsev & Singer

szaraczek sosnowy, szaraczek łuseczkowaty
Boletopsis subsquamosa (Fr.) Kotl. & Pouzar
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący)
GREJ: ID117844 (© autora fot.)
Boletopsis grisea (szaraczek sosnowy)
pokrój
Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący)
GREJ: ID115153 (© autora fot.)
Boletopsis grisea (szaraczek sosnowy)
Boletopsis grisea (szaraczek sosnowy)
Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący)
GREJ: ID177785 (© autora fot.)

opis

Boletopsis grisea (szaraczek sosnowy)
Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący)
GREJ: ID177785 (© autora fot.)
Owocnik z wyraźnie wykształconym trzonem i kapeluszem. Kapelusz bladoszary, oliwkowobrązowy, szarobrązowy do prawie czarnego; 50-120(150) mm średnicy, 5-10 mm grubości, płasko wypukły, z wiekiem do nieco wklęśniętego, w zarysie nieregularnie kolisty; powierzchnia matowa, gładka, z wiekiem promieniście spękana na włókna, w centrum na łuseczki; brzeg ostry, nieco podwinięty, pofalowany, poprzecznie żłobkowany; uciśnięte miejsca przebarwiają się czerwonobrązowo.

space

Trzon tej samej barwy co kapelusz lub jaśniejszy; centralny lub ekscentryczny, krótki, 30-50(70) × 10-30 mm, równogruby do maczugowatego, takze zwężający się ku podstawie; podstawa trzonu czasem z pomarańczową grzybnią.

space

zarodniki

Wysyp zarodników biały do jasnobrązowego. Zarodniki w zarysie prawie koliste, guzkowate, nieamyloidalne, 4-6 × 3.5-4 µm (nie wliczając brodawek).

występowanie

Jest w czekliście. [105]
Gatunek podlega ochronie ścisłej (poz. I.36 wg aktualnego rozporządzenia). Nie mają do niego zastosowania wyłączenia spod ochrony uzasadnione względami godpodarki rolnej, leśnej lub rybackiej (§7.1). Do ustawowej ochrony został włączony w 2004 roku.
Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący)
GREJ: ID177785 (© autora fot.)
Bardzo rzadki. Owocniki jednoroczne, wyrastają od lata do jesieni, na gołej ziemi lub na ściółce, pojedynczo lub w grupach, na glebach suchych i ubogich, w lasach iglastych sosnowych i świerkowych, częściej w wyższych partiach gór. Prawdopodobnie mykoryzowy.
Czerwona Lista[125] — E–wymierający - krytycznie zagrożony

jadalne czy trujące? 🟡

W Polsce podlega ochronie gatunkowej. Nie jest trujący, lecz niesmaczny.
Owocniki oglądane od góry przypominają ciemne borowiki (Boletus).

space

wybrane okazy · selected collections

#5
05 10 06 - 11
/Słowacja, Strazowskie Vierchy, Pruzina/
#2
mirki2.051023-bf21462
leg. Mirosław Wantoch-Rekowski
/Tuszkowy-Śluza/
#4
mirki2.050924-bf21462
leg. Mirosław Wantoch-Rekowski
/Tuszkowy-Śluza/
#1
mirki2.041003-bf21462
leg. Mirosław Wantoch-Rekowski
/Tuszkowy-Śluza/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Grzesiak et al. (2020)[1530]Grzesiak et al. (2020) Contribution to knowledge of the mycobiota of “Bory Tucholskie” National Park (Northwestern Poland): macromycetes of Central European lichen Scots pine forests of the Cladonio-Pinetum Juraszek 1927 type.[1530], Kujawa (2005)[1750]Kujawa (2005) "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005.[1750], Kujawa & Gierczyk (2012)[1773]Kujawa & Gierczyk (2012) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010.[1773], Kujawa & Gierczyk (2013)[1775]Kujawa & Gierczyk (2013) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012.[1775], Ryvarden & Gilbertson (1993)[3165]Ryvarden & Gilbertson (1993) European Polypores 1.[3165], Ślusarczyk (2020)[2384]Ślusarczyk (2020) Szaraczek sosnowy Boletopsis grisea (Peck.) Bondartsev & Singer.[2384]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 12.08.2024 23:08 1 znaleziska Boletopsis grisea (szaraczek sosnowy) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

CB14 21462 115153 176824 291095 CB24 291097 CB44 117840 117844 EB69 177785

ID 21 462 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Tuszkowy-Śluza E 17,43 N 54,04, CB14; data zbioru: 24 wrz 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Młodnik sosnowy., W ziemi., Jeden owocnik; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski, det. Anna Kujawa; eksykat: Tak, u kustosza bazy - 9/MWR/30.01.06; uwagi: fot.19920 fot.19921; W przeciwieństwie do sarniaka dachówkowatego jest on niezwykle rzadki. To jest jedyne stanowisko w którym go spotykam. W poprzednim sezonie były dwa owocniki. [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52;

19920
19921

ID 115 153 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Tuszkowy-Kaszuby, CB14; data zbioru: 14 wrz 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Bór sosnowy, W ziemi,mchu,na granicy starego boru i młodego lasu sosnowego, 3 owocniki pod jałowcem; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/MWR/5.11.10; uwagi: fot.202963 fot.202964 fot.202965Owocniki pojawiły się po dwuletniej przerwie :-! [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;

202963
202964
202965

ID 117 840 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Czernica k/Męcikała, CB44; data zbioru: 11 paź 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: w zagajniku sosnowym na ziemi, na ziemi wśród igieł sosnowych, dwa osobniki; leg. det. Wojciech Mazurkiewicz; eksykat: U kustosza bazy; uwagi: zdjęcia:; fot.208713 fot.208714 [fotografie: tak];

208713
208714

ID 117 844 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Żabno k/Chojnic, CB44; data zbioru: 11 paź 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Na skraju zagajnika sosnowego przy starym sosnowym lesie, wśród igieł sosnowych na ziemi, około 10 owocników w różnych fazach rozwoju. Jeden z owocników wywrócony; leg. det. Wojciech Mazurkiewicz; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/WM/8.02.12; uwagi: zdjęcia:; fot.208740 fot.208741 fot.208742 fot.208743 [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegląd Przyrodniczy 24(4): 10-41;

208740
208741
208742
208743

ID 176 824 oznaczenie: Boletopsis grisea; • potwierdzenie ID115 153; lokalizacja: Tuszkowy-Lipusz, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB14; data zbioru: 29 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las sosnowy, w ziemi, jeden owocnik; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: nie-chroniony; uwagi: fot.379988 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;

379988

ID 177 785 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: 1km, W, Ruciane-Nida, w pobliżu linii kolejowej, pow. Piski, woj. Warmińsko-mazurskie, EB69; data zbioru: 15 paź 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: sosna z niewielką domieszką brzozy, pas p.poż, na ziemi, w igliwiu, 11 owocników; leg. det. Mateusz Pańkowski; eksykat: nie; uwagi: fot.382882 fot.382883 fot.382884 fot.382885 fot.382886 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;

382882
382883
382884
382885
382886

ID 291 095 oznaczenie: Boletopsis grisea; • potwierdzenie ID176 824; lokalizacja: Lipusz-Tuszkowy, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB14; data zbioru: 18 wrz 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Bór sosnowy, ziemia, dwa owocniki wyrwane przez grzybiarza; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, w Stacji; uwagi: fot.878199 fot.878200 [notatka: nie] [fotografie: tak];

878199
878200

ID 291 097 oznaczenie: Boletopsis grisea; lokalizacja: Kalisz Kaszubski, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB24; data zbioru: 18 wrz 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Bór sosnowy z domieszką buka, ziemia, cztery owocniki w rozproszeniu, jeden uszkodzony przez grzybiarza; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, w Stacji; uwagi: https://binged.it/2d1t7kD; fot.878204 fot.878205 [notatka: nie] [fotografie: tak];

878204
878205
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji