opis
Kapelusz początkowo czerwonobrązowawy, ciepło brązowy z wiekiem traci czerwony barwnik i przyjmuje barwę ciemno brązową lub płowieje w kierunku żółtobrązowego; 30-100 mm średnicy, płasko wypukły; powierzchnia zamszowata, nie lepka nawet gdy wilgotna, u młodych owocników często z żółtawą, matowo-aksamitną powłoką; brzeg ostry, początkowo podwinięty. Skórka kapelusza w reakcji z oparami amoniaku (wystarczy przybliżyć kroplę wody amoniakalnej do jej powierzchni) natychmiast przebarwia się zielononiebiesko i przechodzi w kilkadziesiąt sekund w sino-czerwono-brunatną.
Trzon bladożółty do białego, mogą występować brązowe przebarwienia; 30-90 x 10-20 mm, zwężający się ku postawie, pełny; powierzchnia mniej lub bardziej wyraźnie grubo siatkowano-ziarenkowana w górnej części, gładka lub wzdłużnie bruzdowana ku podstawie.
Stipe pale yellow to white, sometimes with brown discolourations; 30-90 x 10-20 mm, tapering towards the base, solid; surface more or less distinctly and thickly reticulate-granulose at the apex, smooth or longitudinally striate towards the base.
zarodniki
występowanie
Rzadki. Od lata do jesieni, pojedynczo lub po kilka w ciepłych lasach liściastych, głównie pod dębami i grabami. Dwa znalezione przeze mnie stanowiska leżą w Dolinie Baryczy i są to zadrzewienia wzdłuż cieków wodnych i stawów z drzewami liściastymi, dąb, lipa, grab.
jadalne czy trujące? 🟢
uwagi
Podgrzybek grubosiatkowany (Xerocomus ferrugineus) pod wieloma względami przypomina podgrzybka zajączka (Xerocomus subtomentosus) jednak łatwo się odróżnia po reakcji skórki kapelusza z oparami amoniaku, które w przypadku X. spadiceus powodują natychmiast zielono-niebieskie zabarwienie (fot. powyżej), przechodzące po kilkunastu sekundach w czerwono-brunatne, u X. subtomentosus od razu występuje czerwono-brunatne zabarwienie. X. spadiceus odznacza się też bardziej czerwonym odcieniem kapelusza.
wybrane okazy · selected collections ⇈
/okolice Milicza/
leg. Marek Snowarski
/lasy milickie, groble stawów/
leg. Marek Snowarski
/stawy milickie/
nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈
w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej
zapisy w GRej wg stanu na 10.03.2025 14:26 1
ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].
Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.
ID 111 701 oznaczenie: Xerocomus spadiceus; lokalizacja: Rezerwat Wąwóz Huzarów Gdańsk, DA80; data zbioru: 24 sie 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las mieszany (Lasy Oliwskie) buk,sosna,modrzew,świerk, W ziemi pod dębami, Kilka owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy; uwagi: fot.195185 fot.195186 fot.195187 fot.195188 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 139 490 oznaczenie: Xerocomus spadiceus; lokalizacja: 0,5 km S,Widawka,gm.Kodrąb,pow.radomszczański, DE47; data zbioru: 1 sie 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany-dęby,graby,sosny, na ziemi, grupa 4 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak,wyślę Ani; uwagi: 51st6'40,44"N 19st35'35,4"E; fot.260036 fot.260037 fot.260038 fot.260039; reakcja skórki kapelusza na NH4OH; fot.260040; i po 90 sekundach; fot.260041 [notatka: nie] [fotografie: tak];
