owocnik
Kapelusz zmiennej barwy od jasnoszerej do grafitowoszarej, czasem także z szarobrązowymi tonami, z promieniście ułożonymi drobne włókienkami lub łuseczkami, mogą być ułożone one mniej lub bardziej wyraźnie koncentrycznie; z wiekiem powoli żółknący poczynając od brzegu; powierzchnia kapelusza sucha; 25-60(80) mm średnicy; początkowo półkulisto-dzwonkowaty, potem wypukły, w końcu rozpostarty, z płaskim garbkiem; brzeg długo podwinięty, czasem z szarawymi resztkami włóknistej osłony.
Trzon białawy, szary, powierzchnia jedwabiście lśniąca, podłużnie szarawo włókienkowata, może żółknąć; czasem widoczne włókniste resztki osłony częściowej; 30-60 × 5-10 mm, krępy, równogruby, u niektórych egzemplarzy z wiekiem podstawa bywa rozszerzona; pełny.
zarodniki
Wysyp zarodników biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, z kroplami, 4.5-6 × 3-4 µm.
występowanie
Częsta. Pojedynczo i w grupach, pod drzewami liściastymi, w różnych lasach, parkach, zaroślach, na poboczach dróg; maj-listopad.
jadalne czy trujące? 🟢
Jadalna.[105]
uwagi
Przebarwianie się owocnika następuje (jeśli wogóle) u gąsek bardzo powoli - z wiekiem lub w razie uszkodzeń w przeciągu wielu godzin od zbioru, może być to żółknięcie (jak w przypadku tego gatunku) lub czerwienienie.
Czasami wyróżnia się jako osobny gatunek Tricholoma argyraceum - nie żółknie, ma delikatniejsze owocniki, kapelusz srebrzystobiały o powierzchni z przylegającymi włókienkami i co najwyżej słabo łuseczkowatej.
Podobna gąska tygrysia (Tricholoma pardinum) rośnie w tych samych siedliskach, z grubymi dużymi łuskami na kapeluszu, trzon krępy, maczugowaty, silny mączny smak i zapach, zarodniki większe i strzępki ze sprzączkami.
w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej
zapisy w GRej wg stanu na 29.04.2025 21:01 1
ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].
Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.
AB94 276309 301726 AD19 156409 CA68 217050 CA89 225110 CC90 177846 DA80 165076 165753 176777 374692 DA82 374162 DD95 274561 305788 DE35 211462 215076 271565 DE45 375041 DE55 196513 362826 DE56 120054 152477 175156 DE66 327676 EC34 323477 EC35 294008 GC01 169373 GC12 170028 181496 181497
ID 120 054 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 2 km SW od wsi Grzebień; gm. Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51,0167 19,4826], DE56; data zbioru: 6 paź 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pobocze leśnej drogi, przy młodniku sosnowym z domieszką modrzewi; po drugiej stronie drogi wysokopienny bór sosnowy z brzozami na obrzeżu i dębowym podrostem, na ziemi, grupa 80-100 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak,wyślę Ani; uwagi: siedlisko ; fot.214257 fot.214258 fot.214259 fot.214260 fot.214261 fot.214262 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 152 477 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; • potwierdzenie ID120 054; lokalizacja: 2,5 km NE,Wygoda,gm.Gidle, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE56; data zbioru: 26 paź 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pobocze leśnej drogi,przy młodniku sosnowym (rośnie również kilka modrzewi),po drugiej stronie drogi wysokopienny las sosnowy z brzozami na obrzeżu i dębowym podrostem, na ziemi, grupa ponad 100 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: przy poprzednim zgłoszeniu; uwagi: potwierdzenie ubiegłorocznego stanowiska ze zgłoszenia ID120054; fot.293512 fot.293513 fot.293514 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 156 409 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 0,5 km na NW od Świebodzina, pow. Świebodzin, woj. lubuskie, AD19; data zbioru: 17 lis 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skaj lasu mieszanego(Pinus, Betula, Populus tremula), na ziemi, gromadnie, kilkanascie; leg. Tomasz Ślusarczyk, det. Tomasz Ślusarczyk [Tricholoma scalpturatum ss. lato]; eksykat: tak nr. 604 w zielniku autora; uwagi: fot.307165 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;
ID 165 076 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Gdańsk Żabianka ul.Pomorska, woj. pomorskie, DA80; data zbioru: 18 maj 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Wzdłuż ulicy na trawniku pod szpalerem drzew-lipa,kasztanowiec, w ziemi wzdłuż ciągów komunikacyjnych-rowerowych,pieszych, kilkanaście owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy; uwagi: fot.338180 fot.338181 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 165 753 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Gdańsk Oliwa ul.Michałowskiego, woj. pomorskie, DA80; data zbioru: 24 maj 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Osiedle mieszkaniowe wśród lasu brzoza,klon, na trawniku, kilkadziesiąt owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy; uwagi: fot.340517; Stanowisko obserwuję od 2005 r. [notatka: tak Wykaz grzybów TPK Gdańsk] [fotografie: tak];
ID 169 373 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: około 1.5 km na południe od Supraśla, pow. pow. Białystok, woj. woj. podlaskie, GC01; data zbioru: 27 maj 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las iglasty w średnim wieku z domieszką krzewów liściastych, bezpośrednio na ziemi na skraju drogi leśnej w bezpośrednim sąsiedztwie leszczyny, trzy owocniki tuż obok siebie lecz nie pozrastane; leg. det. Mirosław Gryc; eksykat: tak; uwagi: fot.356322 fot.356323 fot.356324 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 170 028 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: około 6 km. na południe od Supraśla, pow. pow. Białystok, woj. woj. podlaskie, GC12; data zbioru: 19 cze 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Stary las mieszany, na poboczu drogi leśnej, bezpośrednio na ziemi, trzy owocniki tużobok siebie; leg. det. Mirosław Gryc; eksykat: tak; uwagi: fot.359023 fot.359024 fot.359025 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 175 156 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; • potwierdzenie ID120 054; lokalizacja: 2,5 km NE,Wygoda,gm.Gidle, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE56; data zbioru: 19 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pobocze leśnej drogi,przy młodniku sosnowym (rośnie również kilka modrzewi),po drugiej stronie drogi wysokopienny las sosnowy z brzozami na obrzeżu i dębowym podrostem, na ziemi, duża grupa ponad 100 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: przy pierwotnym zgłoszeniu; uwagi: 51st1'0,56"N 19st28'56,12"E; fot.375095 fot.375096 fot.375097; siedlisko; fot.375098 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 176 777 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Gdańsk Oliwa dolina Samborowo Aleja dębowa, pow. gdański, woj. pomorskie, DA80; data zbioru: 17 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany,buk,sosna,świerk,dąb,brzoza, w ziemi, kilka owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy; uwagi: fot.379774 [notatka: tak Wykaz grzybów TPK Gdańsk] [fotografie: tak];
ID 177 846 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 2 km na NE od Wierzonki, pow. poznański, woj. wielkopolskie, CC90; data zbioru: 10 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las nad brzegiem jeziora o składzie: brzoza, dąb, głóg, na ziemi prawie nad samym brzegiem jeziora, grupa ok. 20-30 rosnących pojedynczo, niektóre pozrastane u podstawy trzonu; leg. Barbara Kudławiec, det. Mirosław Gryc; eksykat: tak, zostanie dostarczony Ani K.; uwagi: zdjęcia w wątku [bf:370025] [notatka: nagranie na dyktafon+mapka] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 370025 ;
ID 181 496 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 4km, na południe od Supraśla, pow. pow. białostocki, woj. woj. podlaskie, GC12; data zbioru: 19 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Stary mieszany las puszczański, pobocze leśnej drogi, na ziemi, kilkadziesiąt owocników w jednej grupie; leg. det. Mirosław Gryc; eksykat: tak; uwagi: fot.394149 fot.394150 fot.394151 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 181 497 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 5 km, na południe od Supraśla, pow. pow. białostocki, woj. woj. podlaskie, GC12; data zbioru: 19 wrz 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Stary mieszany las puszczański, pobocze leśnej drogi, na ziemi, kilka owocników w jednej grupie; leg. det. Mirosław Gryc; eksykat: tak; uwagi: fot.394156 fot.394157 fot.394158; grzybki znalezione około 1 km od tych ze zgłoszenia ID: 181496 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 196 513 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 1,5 km NE od wsi Ładzice, gm.Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 5' 30,07" N i 19st 22' 19" E], DE55; data zbioru: 19 lis 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pobocze drogi obsadzonej topolami, na ziemi, w liściastej ściółce, grupa kilkudziesięciu owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie; uwagi: fot.470080 fot.470081 fot.470082 fot.470083 fot.470084 fot.470085; siedlisko; fot.470086 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 211 462 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 1,5 km NE od wsi Huta Brudzka, gm.Dobryszyce; na zach. stokach Góry Kamieńskiej, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE35; data zbioru: 31 sie 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: sztuczne zalesienie stoku -sosna, robinia, brzoza, rokitnik, na ziemi, grupa kilkunastu owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie; uwagi: Przybliżone namiary: 51 12 16 N i 19 24 29 E; fot.548781 fot.548782 fot.548783 fot.548784 fot.548785 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 215 076 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Góra Kamieńska, południowe stoki; gm.Kamieńsk, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE35; data zbioru: 9 cze 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: sztuczne nasadzenia na stokach -brzoza, robinia, sosna, topola, na ziemi, bardzo liczne skupiska w różnych lokalizacjach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie; uwagi: Namiary jednej z grup: 51st11' 42,64 i 19st 26' 5,88" E; fot.566838 fot.566839 fot.566840 fot.566841 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 217 050 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Planowany Rezerwat Dolina Zagórskiej Strugi Rumia, pow. Wejherowo, woj. pomorskie, CA68; data zbioru: 15 lip 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: buk,grab,sosna,świerk, ziemia, kilkanaście owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy AK; uwagi: fot.575440 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 225 110 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: TPK Gdańsk Oliwa Dolina Strzyży, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, CA89; data zbioru: 8 paź 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las mieszany,buk,grab,świerk,olsza, ziemia, kilka owocników; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy AK; uwagi: fot.607430 [notatka: tak,Grzyby Doliny Strzyży] [fotografie: tak];
ID 271 565 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; • potwierdzenie ID211 462; lokalizacja: Góra Kamieńska, gm.Kamieńsk, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 11' 54" N i 19st 24' 28" E], DE35; data zbioru: 11 lis 2015; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: zbocze sztucznej góry z mieszanymi nasadzeniami -sosna, brzoza, robinia, topola, rokitnik, na ziemi, bardzo licznie, w wielu punktach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie; uwagi: Namiary grupy z której pozyskano eksykat:; fot.802523 fot.802524 fot.802525 fot.802526 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 274 561 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Hermanów, pow. pabianicki, woj. łódzkie, DD95; data zbioru: 29 gru 2015; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skraj lasu mieszanego, sosna, brzoza, dąb, buk, na ziemi, w grupie, około 10 sztuk; leg. det. Beata Łyszkowska; eksykat: tak, wyślę do BG; uwagi: [bf:816291] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 816291 ;
ID 276 309 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 1,5 km na N od Dobropola Gryfińskiego, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 24 lis 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna w dolinie strumienia, na ziemi, w grupie kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak - zostanie przesłany do Kustosza; uwagi: fot.823520 fot.823521 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 294 008 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Przasnysz skwer ul.Piłsudskiego, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC35; data zbioru: 2 cze 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skwer, na ziemi, grupa 3 sztuki; leg. det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: [bf:848710] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 848710 ;
ID 301 726 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Puszcza Bukowa, ok. 1,4 km na MW od Dobropola Gryfińskiego, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 3 lip 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: grąd w dolinie strumienia, na ziemi, pojedynczo; leg. Grazyna Domian, det. Błażej Gierczyk; eksykat: BGF0001050; uwagi: gatunek omówiony w wątku [bf:858512] [notatka: tak] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 858512 ;
ID 305 788 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 2 km na NW od wsi Pawlikowice, pow. pabianicki, woj. łódzkie, DD95; data zbioru: 23 wrz 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany, jodła, dąb, sosna, brzoza, z ziemi, 2 owocniki obok siebie; leg. det. Beata Łyszkowska; eksykat: tak, wyślę do BG; uwagi: fot.949286 fot.949287 fot.949288 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 323 477 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: ok.2km na NE od miejscowości Czernice Borowe,gm.Czernice Borowe, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC34; data zbioru: 19 maj 2019; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: grąd(graby,osiki,dęby), ziemia, grupa kilku owocnków; leg. det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: [bf:1064362] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1064362 ;
ID 327 676 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 0,5 km NW od wsi Jasień, gm.Kobiele Wielkie, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 0' 30,5" N i 19st 34' 2,5" E], DE66; data zbioru: 14 paź 2019; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pas liściastego, przydrożnego lasu -osika, wierzba, olcha, kruszyna, na ziemi, grupa kilkudziesięciu owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie; uwagi: fot.1112308 fot.1112309 fot.1112310 fot.1112311 fot.1112312; siedlisko; fot.1112313 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 362 826 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 0,3 km E od wsi Józefów; gm. Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie [GPS: 51.0924 19.4143], DE55; data zbioru: 7 paź 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: śródpolny lasek -gł. osiki, rzadziej brzoza, wierzba, czeremcha, na ziemi, grupa ponad 80 owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie; uwagi: fot.1385883 fot.1385884 fot.1385885 fot.1385886 fot.1385887 fot.1385888 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 374 162 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Gdańsk-Orle, Wyspa Sobieszewska, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, DA82; data zbioru: 5 lis 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: wydma szara, sosna, piach, 2 owocniki; leg. Marian Sęktas, det. Jacek Nowicki; eksykat: TAK, zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: [bf:1499191]; fot.1499459 fot.1499460 fot.1499461 [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1499191 ;
ID 374 692 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: Gdańsk-Chełm, ul. Jabłońskiego 13D, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, DA80; data zbioru: 14 lis 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: trawnik z nasadzeniami szpilkowych, na ziemi wsród traw i igliwia, kilka pojedynczych owocników; leg. Marian Sęktas, det. Tomasz Sobczak; eksykat: TAK, zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: [bf:1503160]; fot.1504095 fot.1504096 fot.1504097 [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1503160 ;
ID 375 041 oznaczenie: Tricholoma scalpturatum; lokalizacja: 0,5 km W od wsi Tomaszów; gm. Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51,1069 19,4095], DE45; data zbioru: 1 lis 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: młodnik sosnowy z domieszką liściastych ( brzoza, wierzba i in. ) na terenie byłej żwirowni, na ziemi, ponad 100 owocników w kilku grupach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, otrzyma Kustosz Błażej Gierczyk;
