Tx: 452
grzyby.pl

Chlorophyllum rhacodes (Vittad.) Vellinga

czubajnik czerwieniejący, czubajka czerwieniejąca odmiana typowa, Shaggy Parasol /en/
Macrolepiota rachodes orth.var. · Macrolepiota rhacodes (Vittad.) Singer · Macrolepiota rhacodes (Vittad) Singer var. rhacodes (Vittad.) Singer [gł. w czekl.]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Chlorophyllum rhacodes (czubajnik czerwieniejący)
pokazana po zalogowaniu
pokrój; odróżnia się od czubajki kani (Macrolepiota procera) brakiem zygzakowatego wzoru na trzonie i szybko czerwieniejącym przy uszkodzeniu miąższem
Chlorophyllum rhacodes (czubajnik czerwieniejący)
pokazana po zalogowaniu
pod świerkami
Chlorophyllum rhacodes (czubajnik czerwieniejący)
pokazana po zalogowaniu
w zaroślach przy strumieniu, otarty miąższ podstawy trzonu natychmiast czerwienieje
Chlorophyllum rhacodes (czubajnik czerwieniejący)
pokazana po zalogowaniu
pod świerkami

owocnik

Chlorophyllum rhacodes (czubajnik czerwieniejący)
pokazana po zalogowaniu
powierzchnia trzonu|stipe surface
Kapelusz jasnobrązowy, z wiekiem ciemnieje i szarzeje; (50)100-150(180) mm średnicy; początkowo prawie kulisty, tępo stożkowaty, z wiekiem wypukły do rozpostartego; garbka brak lub nieznaczny; powierzchnia sucha, z grubymi, dużymi, okółkowo i dachówkowato ułożonymi wełnistymi łuskami; centrum gładkie.

space

Trzon białawy, z wiekiem brązowawy do ciemnobrązowego; powierzchnia gładka, bez zygzakowatego wzoru; 50-150 x 15-30 mm, cylindryczny, podstawa wyraźnie zgrubiała do bulwiastej, pokryta grzybnią silnie przerośniętą z podłożem; podstawa potarta szybko przebarwia się brązowo-czerwono. Pierścień podwójny, gruby, wełnisty; biały do szarego, przesuwalny.

space

Pileus light brown, dull and graying in age; (50)100-150(180) mm broad; at first almost spheric, then pulvinate, in age convex to expanding, without umbo or indistinct; surface dry, with coarse, dense, woolly, concentrically arranged scales; in the center smooth.
Lamellae white, staining brown in age, especially at edges; pressed discoloring reddish-brown; fragile, close, broad, free.
Stipe whitish, brown in age; surface smooth, without zigzag pattern; 100-150(200) x 10-15 mm, equal with bulbous base with dense mycelium connected with substrate; bruised at the base discoloring in few seconds brown-red. Annulus double, thick, woolly, white to gray, movable.
Flesh white, when cut discoloring first yellow-red then brown-red, especially in stipe; in pileus soft, in stipe tough, fibrillose; taste mild, indistinct; smell none or indistinct.

Wysyp zarodników biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, bezbarwne, dekstrynoidalne, 9-12 x 6-7 µm.
Spore print white. Spores ellipsoid, smooth, hyaline, dextrinoid, 9-12 x 6-7 µm.

występowanie

jest w czekliście [105]
Częsty. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo, częściej w grupach, głównie w lasach iglastych (sosna, świerk) i mieszanych ale też i liściastych, na polanach śródleśnych oraz w parkach.
Common. Summer-fall, gregarious or rarely solitary in coniferous forests but also in hardwood forests or in parks.

jadalne czy trujące? 🟡

Jadalny, jada się panierowane kapelusze. W mojej opinii nie warto jej zbierać ponieważ w przeciwieństwie do czubajki kani brak jej jakiegokolwiek aromatu. Są też podejrzenia, że czasami może być przyczyną przejściowych niedyspozycji żołądkowo-jelitowych.
Edible. In my opinion because (contrary to czubajka kania (Macrolepiota procera)) its lack of aroma not good enough to try. Rarely could cause gastric problems.
Bardzo podobna jest czubajka kania (Macrolepiota procera), ma ona niezmienny miąższ, zygzakowaty wzorek na trzonie, rzadsze i mniejsze łuski na kapeluszu i wyraźny słodkawo-aromatyczny zapach.

space

pieczareczka czerwieniejąca (Leucoagaricus badhamii) jest rzadkim gatunkiem, owocniki wyrastają w szklarniach i na kompoście. Ma grubołuskowaty kapelusz i nawet przy nieznacznych uszkodzeniach przybiera barwę szafranowożółtą a po wyschnięciu brudnofioletową. Trzon z krótkotrwałym pierścieniem połączonym częściowo z blaszkami.

space

Zobacz też uwagi przy opisie czubajki kani (Macrolepiota procera).

space

wybrane okazy · selected collections

#15
06 11 18 - 3
/okolice Wrocławia/
#3
98 10 16 - 6
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, okolice Żmigrodu/
#2
98 10 15 - 11
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, lasy milickie/
#1
98 09 12 - 4
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, okolice Obornik Śląskich/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Adamczyk (2011)[1272]Adamczyk (2011) Strukturalno-funkcjonalna charakterystyka zbiorowisk macromycetes w fitocenozach leśnych projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego.[1272], Adamczyk & Kucharski (2005)[1279]Adamczyk & Kucharski (2005) Macrofungi in different habitats of small postglacial ponds margins in the Kujawy region (Central Poland).[1279], Adamczyk et al. (2004)[1277]Adamczyk et al. (2004) Structure of macrofungus communities in different habitats of small postglacial pond margins.[1277], Bujakiewicz (2004)[1339]Bujakiewicz (2004) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1339], Bujakiewicz (2010)[1342]Bujakiewicz (2010) On some agarics occurring in carr forests.[1342], Bujakiewicz (2011)[1343]Bujakiewicz (2011) Macrofungi in the Alnetum incanae association along Jaworzyna and Skawica river valleys Western Carpathians.[1343] (as: Chlorophyllum rhacodes), Bujakiewicz (2018)[1344]Bujakiewicz (2018) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1344], Bujakiewicz & Kujawa (2000)[1345]Bujakiewicz & Kujawa (2000) Macrofungi of manorial park in Turew near Poznań.[1345], Bujakiewicz & Stefaniak (2009)[1349]Bujakiewicz & Stefaniak (2009) Udział macromycetes w fitocenozach leśnych rezerwatu "Las liściasty w Promnie” (Nadleśnictwo Czerniejewo).[1349], Chachuła (2018)[1365]Chachuła (2018) Grzyby wielkoowocnkowe Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego - wstępne wyniki badań.[1365], Chachuła (2023)[3714]Chachuła (2023) Grzyby wielkoowocnikowe stwierdzone w 2014 i 2022 roku na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego.[3714], Chachuła et al. (2015)[1372]Chachuła et al. (2015) Grzyby Cieszyna.[1372], Chachuła et al. (2021)[1375]Chachuła et al. (2021) Materiały do poznania różnorodności grzybów wielkoowocnikowych Ustronia w województwie Śląskim.[1375], Domański Z. (2001)[3794]Domański Z. (2001) Grzyby Lasów Łochowskich.[3794] (as Macrolepiota rhacodes), Fiedorowicz (2009)[1441]Fiedorowicz (2009) The participation of macromycetes in selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland).[1441], Flisińska (2000)[1448]Flisińska (2000) Studies on the macromycetes of the Janów Forests Landscape Park (SE Poland).[1448], Flisińska (2000)[1449]Flisińska (2000) Characteristics of the macromycetes of the reservation Łęka.[1449], Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.[1452], Friedrich (2001)[1454]Friedrich (2001) Macromycetes diversity of pine–tree plantings on a post-fire forest side in Notecka Forest (NW Poland).[1454], Friedrich (2002)[1455]Friedrich (2002) Selected Ascomycota and Basidiomycota from Cedynia Landscape Park (NW Poland).[1455], Friedrich (2006)[1457]Friedrich (2006) Threatened and protected macromycetes in the Wkrzańska Forest.[1457], Friedrich (2010)[1460]Friedrich (2010) Mycological relationships in lowland acidophilous beech forest (Luzulo pilosae-Fagetum) in the Puszcza Wkrzańska forest (NW Poland).[1460] (as: Chlorophyllum rhacodes), Friedrich (2020)[1466]Friedrich (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Arboretum Przelewice, Wyd. Poligraf. [1466] (as: Chlorophyllum rachodes), Friedrich & Orzechowska (2002)[1468]Friedrich & Orzechowska (2002) Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina.[1468], Gierczyk (2022)[3842]Gierczyk (2022) Grzyby wielkoowocnikowe dawnego użytku ekologicznego „Strumień Junikowski”.[3842], Gierczyk et al. (2009)[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.[1482], Gierczyk et al. (2013)[1502]Gierczyk et al. (2013) XVIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej.[1502] (as: Chlorophyllum rhacodes var. rhacodes), Gierczyk et al. (2014)[1493]Gierczyk et al. (2014) Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.[1493] (as: Chlorophyllum rachodes), Gierczyk et al. (2015)[1491]Gierczyk et al. (2015) XX Jubileuszowa Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.[1491] (as: Chlorophyllum rachodes var. rachodes), Gierczyk et al. (2018)[1501]Gierczyk et al. (2018) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Western Sudety Mountains and Western Sudety Foothills (SW Poland). Part 1.[1501] (as: Chlorophyllum rachodes), Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495] (as: Chlorophyllum rachodes), Gierczyk et al. (2020)[1497]Gierczyk et al. (2020) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Wielkopolski National Park (W Poland), Part 2.[1497] (as: Chlorophyllum rachodes), Gumińska (2006)[1537]Gumińska (2006) Atlas grzybów Pienińskiego Parku Narodowego. Pieniński Park Narodowy, Krościenko n/D.[1537], Halama & Panek (2000)[1558]Halama & Panek (2000) Macromycetes of various habitats of the nature reserve "Łężczok" near Racibórz (SW Poland).[1558], Hoffeins et al. (2017)[1589]Hoffeins et al. (2017) Checklist of Macromycetes (Fungi) from the Wyskok village in Masurian Lakeland, NE Poland.[1589] (as: Chlorophyllum rachodes), Jagodziński et al. (2011)[1600]Jagodziński et al. (2011) Biodiversity of Greek fir (Abies cephalonica Loudon) experimental stands in Rogow Arboretum (Poland).[1600] (as: Chlorophyllum rachodes), Jóźwiak & Wrzosek (2007/2008)[1615]Jóźwiak & Wrzosek (2007/2008) Grzyby wielkoowocnikowe zespołu przyrodniczo-krajobrazowego "Lesny Park Miejski w Mieście-Ogrodzie Podkowie Leśnej".[1615], Kałucka (2009)[1626]Kałucka (2009) Macrofungi in the secondary succession on the abandoned farmland near the Białowieża old-growth forest.[1626] (as: Chlorophyllum rachodes), Karasiński et al. (2015)[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.[1643] (as: Chlorophyllum rachodes), Kasprowicz et al. (2011)[1656]Kasprowicz et al. (2011) The list of plants, fungi and invertebrates of noble fir (Abies procera Rehder) experimental stands in Rogow Arboretum (Poland).[1656] (as: Chlorophyllum rachodes), Kozłowska et al. (2015)[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.[1704] (as: Chlorophyllum rachodes), Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706] (as: Chlorophyllum rachodes), Krotoski (2012)[1722]Krotoski (2012) Chronione i rzadkie gatunki grzybów wielkoowocnikowych rejonu projektowanego rezerwatu przyrody Głębokie Doły w Rybniku w latach 2006-2010.[1722], Kujawa (2008)[1751]Kujawa (2008) Badania nad różnorodnością gatunkową grzybów wielkoowocnikowych w krajobrazie rolniczym południowej Wielkopolski: wstępna charakterystyka macromycetes Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. W: Mułenko W. (red.) Mykologiczne badania terenowe. Przewodnik metodyczny. Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin: 68-75[1751], Kujawa (2009)[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.[1752] (as: Chlorophyllum rhacodes), Kujawa et al. (2013)[1796]Kujawa et al. (2013) XX wystawa grzybów w Tucholskim Parku Krajobrazowym.[1796], Kujawa et al. (2015)[1778]Kujawa et al. (2015) Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park. Park. Part IV. Macromycetes – new data and the synthesis.[1778], Kujawa et al. (2016)[1798]Kujawa et al. (2016) Grzyby wielkoowocnikowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym.[1798], Kujawa et al. (2019)[1779]Kujawa et al. (2019) Grzyby Puszczy Knyszyńskiej.[1779] (as: Chlorophyllum rachodes), Kujawa et al. (2020)[1783]Kujawa et al. (2020) Macromycetes of the Palace Park in Poznań-Radojewo (Wielkopolska Region, Poland).[1783] (as: Chlorophyllum rachodes), Kujawa et al. (2023)[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.[3757], Kwiatkowska (2017)[1821]Kwiatkowska (2017) Macromycetes parku w Małkocinie (NW Polska).[1821] (as: Chlorophyllum rachodes), Lisiewska (2000)[1838]Lisiewska (2000) Udział bioekologicznych grup macromycetes w zbiorowiskach acidofilnych dąbrów na Płycie Krotoszyńskiej w południowej Wielkopolsce.[1838], Lisiewska (2004)[1839]Lisiewska (2004) Zmiany w składzie gatunkowym i ilościowości macromycetes Arboretum Kórnickiego po 25 latach.[1839], Lisiewska (2006)[1840]Lisiewska (2006) Endangered macrofungi of selected nature reserves in Wielkopolska.[1840], Lisiewska & Galas-Świdurska (2005)[1843]Lisiewska & Galas-Świdurska (2005) Podstawczaki (Basidiomycetes) Ogrodu Dendrologicznego Akademii Rolniczej w Poznaniu.[1843], Lisiewska & Król (2007)[1844]Lisiewska & Król (2007) Macromycetes na tle fitocenoz lasów dębowych rezerwatu "Czmoń" (centralna Wielkopolska).[1844], Ławrynowicz (2000)[1858]Ławrynowicz (2000) Grzyby Borów Tucholskich. Macromycetes Parku Narodowego Bory Tucholskie.[1858], Ławrynowicz (2001)[1859]Ławrynowicz (2001) Grzyby południowo-wschodniej części Borów Tucholskich.[1859], Ławrynowicz & Stasińska (2000)[1871]Ławrynowicz & Stasińska (2000) Macromycetes of the Stellario-Carpinetum in the Iński Landscape Park (NW Poland) - monitoring studies.[1871], Ławrynowicz et al. (2001)[1867]Ławrynowicz et al. (2001) Macromycetes of oak forests in the Łagiewnicki Forest (Central Poland) – monitoring studies.[1867], Ławrynowicz et al. (2002)[1863]Ławrynowicz et al. (2002) Macrofungi of Aceri-Tilietum and Tilio-Carpinetum in the "Dolina Rzeki Brdy” nature reserve in the Bory Tucholskie (NW Poland).[1863], Ławrynowicz et al. (2009)[1868]Ławrynowicz et al. (2009) Grzyby.[1868], Ławrynowicz i in. (2002a)[1864]Ławrynowicz i in. (2002a) Obserwacje mikologiczne w rezerwacie ? Dolina rzeki Brdy ? w Borach Tucholskich. W: Ławrynowicz M., Rózga B. (red.) Tucholski Park Krajobrazowy 1985-2000 stan poznania. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 384-405[1864], Ławrynowicz i in. (2004)[1866]Ławrynowicz i in. (2004) Grzyby Borów Tucholskich. W: Krasicka-Korczyńska E., Korczyński M. (red.). Wycieczki geobotaniczne Region kujawsko-pomorski. Oddział PTB w Bydgoszczy, Oddział PTB w Toruniu: 23-32.[1866], Łuszczyński (2000)[1883]Łuszczyński (2000) Grzyby wielkoowocnikowe.[1883], Łuszczyński (2007)[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.[1896], Łuszczyński (2008)[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.[1898], Narkiewicz (2001)[1993]Narkiewicz (2001) Grzyby wielkoowocnikowe góry Chojnik (Karkonoski Park Narodowy) - gatunki rzadkie i zagrożone.[1993], Narkiewicz (2011)[1997]Narkiewicz (2011) Sprawozdanie z XXI wystawy świeżych grzybów w Jeleniej Górze.[1997], Pietras et al. (2016)[2079]Pietras et al. (2016) Grzyby wielkoowocnikowe.[2079] (as: Chlorophyllum rachodes), Piskorski (2021)[2104]Piskorski (2021) Świat grzybów w Bolimowskim Parku Krajobrazowym.[2104], Salamaga & Slusarczyk (2014)[2188]Salamaga & Slusarczyk (2014) Diversity of macromycetes in the Białaczów nature reserve (Central Poland).[2188], Skorupski et al. (2011)[2195]Skorupski et al. (2011) Plants, fungi and invertebrates of grand fir [Abies grandis (Douglas ex D. Don) Lindl.] experimental stands in Rogow Arboretum (Poland).[2195] (as: Chlorophyllum rachodes), Stasińska (2000)[2220]Stasińska (2000) Rzadkie macromycetes Ińskiego Parku Krajobrazowego. W: Lisiewska M., Ławrynowicz M. (red.). Monitoring grzybów. PTB, Sekcja Mikologiczna. Poznań-Toruń: 97-107[2220], Stasińska (2003)[2222]Stasińska (2003) Różnorodność grzybów (macromycetes) w warunkach naturalnej sukcesji muraw stepowych.[2222], Stasińska (2008)[2229]Stasińska (2008) Macromycetes torfowiska Reptowo (Pomorze Zachodnie).[2229], Stasińska & Sotek (2016)[2255]Stasińska & Sotek (2016) New data to the knowledge of macrofungi of Wolin National Park.[2255] (as: Chlorophyllum rachodes), Stasińska & Sotek (2017)[2256]Stasińska & Sotek (2017) Grzyby makroskopijne rezerwatu przyrody „Torfowisko Toporzyk” (NW Polska).[2256] (as: Chlorophyllum rachodes), Stasińska & Sotek (2020)[2257]Stasińska & Sotek (2020) Fungi of the Wolin National Park – new data on macromycetes.[2257] (as: Chlorophyllum rachodes), Sumorok et al. (2013)[2284]Sumorok et al. (2013) XIX Wystawa grzybów w Tucholskim Parku Krajobrazowym.[2284], Szczepkowski (2007)[2295]Szczepkowski (2007) Macromycetes in the Dendrological Park of the Warsaw Agricultural University .[2295], Szczepkowski & Sierota (2010)[2359]Szczepkowski & Sierota (2010) Grzyby.[2359], Szczepkowski et al. (2008)[2347]Szczepkowski et al. (2008) Grzyby zgromadzone na XIV Wystawie Grzybów Puszczy Białowieskiej.[2347], Szczepkowski et al. (2014)[2329]Szczepkowski et al. (2014) Greenhouses of botanical gardens as a habitat of alien and native macrofungi: a case study in Poland.[2329] (as: Chlorophyllum rachodes), Szkodzik (2005)[2371]Szkodzik (2005) Macromycetes in communities of Abies alba on its range border in Central Poland.[2371], Ślusarczyk (2005)[2386]Ślusarczyk (2005) Grzyby.[2386], Ślusarczyk (2019)[2393]Ślusarczyk (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.[2393] (as: Chlorophyllum rachodes), Ślusarczyk (2021)[2400]Ślusarczyk (2021) Materiały do znajomości mykobioty pasma Krowiarek (Sudety Wschodnie).[2400] (as: Chlorophyllum rachodes), Wilga (2000)[2432]Wilga (2000) Makrogrzyby (Macromycetes) doliny Samborowo w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).[2432], Wilga (2001a)[2434]Wilga (2001a) Przyczynek do poznania grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) w dawnej Puszczy Sztumskiej (województwo pomorskie). Acta Bot. Cassubica 2: 143-147[2434], Wilga (2002)[2437]Wilga (2002) Ginące i zagrożone gatunki grzybów wielkoowocnikowych w Lasach Oliwskich.[2437], Wilga (2004)[2440]Wilga (2004) Chronione i zagrożone grzyby wielkoowocnikowe (macromycetes) Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego (Pomorze Gdańskie).[2440], Wilga (2004)[2441]Wilga (2004) Grzyby wielkoowcnikowe (macromycetes) Doliny Zielonej (Lasy Oliwskie).[2441], Wilga & Ciechanowski (2007)[2470]Wilga & Ciechanowski (2007) Ostoja grzybów wielkoowocnikowych i śluzowców w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).[2470], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.[2488], Wojewoda et al. (2016)[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).[2542] (as: Chlorophyllum rachodes), Żurawlew (2014)[2580]Żurawlew (2014) Niezwykła przyroda powiatu pleszewskiego.[2580]

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji