Tx: 1585
grzyby.pl

Hapalopilus croceus (Pers.) Donk

miękusz szafranowy
Hapalopilus croceus (Pers.) Bondartsev et Singer
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Owocniki kremowopomarańczowe, czerwonopomarańczowe, u nasady brązowawe, z wiekiem płowiejące; konsolowate, półkuliste, bokiem przyrośnięte, rzadziej rozpostarto-odgięte, odstające na 50-100 mm, szerokości 50-150 mm, grubości 10-40 mm; powierzchnia początkowo filcowata, z wiekiem nagie, pomarszczona.

space

Miąższ przesycony wodą, elastyczno-gąbczasty, włóknisty; kremowopomarańczowy do karminowoszafranowego; suchy twardy, nie gąbczasty, kremowobrązowawy.

Sporocarps creamy-orange, red-orange, at the base brownish, with age becoming buff;bracket-like, semicircular, sessile, sporadically effuso-reflexed, projecting 50-100 mm, 50-150 mm across, 10-40 mm thick; surface initially tomentose, with age glabrous, wrinkled.

space

Flesh saturated with water, elastic-spongy, fibrous; creamy-orange to carmine-saffron; dry tough, not spongy, creamy-brownish.

występowanie

jest w czekliście [105]
Gatunek podlega ochronie ścisłej (poz. I.52 wg aktualnego rozporządzenia). Do ustawowej ochrony został włączony w 2004 roku.
Bardzo rzadki w Polsce. Na pniach żywych lub martwych drzew liściastych, dębu i kasztana jadalnego. Pasożyt i saprotrof.
Very rare in Poland. On stumps of living and dead deciduous trees, on oak and chestnut.
Czerwona Lista[125] — E–wymierający - krytycznie zagrożony

znaczenie gospodarcze

W Polsce podlega ochronie. Wywołuje białą zgniliznę drewna w twardzieli porażonych pni.
Częsty miękusz rabarbarowy (Hapalopilus rutilans) jest brudnocielisty, ochrowy; wyrasta na drzewach liściastych. Miąższ pod wpływem KOH lub NH4OH szybko przebarwia się fioletowo, lilowopurpurowy.

space

Podobnie zabarwiony pospolity gęstoporek cynobrowy (Pycnoporus cinnabarinus) wyrasta na drewnie drzew liściastych, jego miąższ pod wpływem KOH natychmiast czernieje.

space

literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Bujakiewicz (2002)[1335]Bujakiewicz (2002) New, rare and endangered fungi in the Białowieża Primeval Forest.[1335], Bujakiewicz (2003)[1338]Bujakiewicz (2003) Puszcza Białowieska ostoją rzadkich i zagrożonych grzybów wielkoowocnikowych.[1338], Chojnacki i in. (2010)[1399]Chojnacki i in. (2010) Las Bielański. W: Luniak M. (red.). Przyroda Bielan warszawskich. Muzeum i Instytut Zoologii PAN. Warszawa: 216-221[1399], Eichler (1899)[2746]Eichler (1899) Przyczynek do flory grzybów okolic miasta Międzyrzeca.[2746], Eichler (1900)[2747]Eichler (1900) Materyały do flory grzybów okolic Międzyrzeca.[2747], Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.[1452], Gierczyk et al. (2013)[1502]Gierczyk et al. (2013) XVIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej.[1502], Gorczak et al. (2020)[1517]Gorczak et al. (2020) 18th Congress of European Mycologists Bioblitz 2019 – naturalists contribute to the knowledge of mycobiota and lichenobiota of Białowieża Primeval Forest.[1517], Holec et al. (2019)[1593]Holec et al. (2019) Macrofungi on fallen oak trunks in the Białowieża Virgin Forest - ecological role of trunk parameters and surrounding vegetation.[1593] (as: Aurantiporus croceus), Jaworski et al. (2016)[1613]Jaworski et al. (2016) Saproxylic moths reveal complex within-group and group-environment patterns.[1613], Karasiński & Wołkowycki (2015)[1648]Karasiński & Wołkowycki (2015) An annotated and illustrated catalogue of polypores (Agaricomycetes) of the Białowieża Forest (NE Poland).[1648] (as: Aurantiporus croceus), Kujawa (2009a)[1753]Kujawa (2009a) Grzyby wielkoowocnikowe. W: Okołów C., Karaś M., Bołbot A. Białowieski Park Narodowy. Poznać - Zrozumieć - Zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża: 87-110[1753], Kujawa & Gierczyk (2012)[1773]Kujawa & Gierczyk (2012) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010.[1773], Kujawa & Gierczyk (2016)[1776]Kujawa & Gierczyk (2016) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IX. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2013.[1776], Kujawa et al. (2018)[1797]Kujawa et al. (2018) Ile gatunków grzybów rośnie w Puszczy Białowieskiej? Wystawy grzybów źródłem nowych danych.[1797], Kujawa et al. (2019)[1779]Kujawa et al. (2019) Grzyby Puszczy Knyszyńskiej.[1779], Kujawa et al. (2020)[1799]Kujawa et al. (2020) XXV wystawa grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.[1799], Kujawa et al. (2023)[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.[3757], Narkiewicz (2005)[1996]Narkiewicz (2005) Grzyby chronione Dolnego Śląska.[1996], Niemelä (2013)[2006]Niemelä (2013) Grzyby poliporoidalne Puszczy Białowieskiej. Klucz do oznaczania wraz z opisami gatunków.[2006] (as: Aurantiporus croceus), Piątek & Wołkowycki (2005)[2075]Piątek & Wołkowycki (2005) Hapalopilus croceus (Pers.: Fr.) Bondartsev & Singer.[2075], Schroeter (1889)[3184]Schroeter (1889) Die Pilze Schlesiens. Erste Hälfte.[3184], Szczepkowski (2020)[2306]Szczepkowski (2020) Miękusz szafranowy Hapalopilus croceus (Pers.) Donk.[2306], Szczepkowski & Sierota (2010)[2359]Szczepkowski & Sierota (2010) Grzyby.[2359]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 21.12.2024 14:04 1 znaleziska Hapalopilus croceus (miękusz szafranowy) na terenie Polski

ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].

Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

EB59 223213 EB69 142725 FB00 375324 375325 375326 GC02 252008

ID 142 725 oznaczenie: Hapalopilus croceus; lokalizacja: Ruciane-Nida, powalony dąb będący pomnikiem przyrody, naprzeciwko wyłuszczarni nasion, oddzial leśny 73, EB69; data zbioru: 26 sie 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: na skraju lasu mieszanego (dąb, lipa, grab), na płaszczyźnie cięcia, na dębie, prawdopodobnie kilka sztuk zrośniętych ze sobą; leg. Mateusz Pańkowski, det. Jacek Nowicki; eksykat: nie, chroniony; uwagi: Miękusz szafranowy; fot.267863 fot.267864 fot.267865 fot.267866 fot.267867 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;

ID 223 213 oznaczenie: Hapalopilus croceus; lokalizacja: Puszcza Piska Nadl.Strzałowo, pow. mrągowski, woj. warmińsko-mazurskie, EB59; data zbioru: 16 wrz 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: dąb,grab,lipa, pień starego dębu, kilka owocników; leg. Andrzej Ryś, det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: nie-chroniony; uwagi: fot.600652 fot.600653 fot.600654 [notatka: tak Mykobiota wybranych fragmentów Puszczy Piskiej] [fotografie: tak];

ID 252 008 oznaczenie: Hapalopilus croceus; lokalizacja: około 6 km na NE od Supraśla, Puszcza Knyszyńska, pow. Białystok, woj. podlaskie, GC02; data zbioru: 22 sie 2014; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany, drzewostan stary, złom dębowy na granicy rezerwatu Krzemienne Góry, pojedynczy owocnik, prawdopodobnie pierwszy owocnik na tym substracie; leg. det. Mirosław Gryc; eksykat: nie - gatunek chroniony; uwagi: fot.724225 [bf:695721] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 695721 ;

(w wątku bio-forum.pl 695721)
(w wątku bio-forum.pl 695721)
(w wątku bio-forum.pl 695721)
(w wątku bio-forum.pl 695721)
(w wątku bio-forum.pl 695721)
(w wątku bio-forum.pl 695721)

ID 375 324 oznaczenie: Hapalopilus croceus; lokalizacja: aleja dębowa (pomnikowa) w ciągu drogi Sztynort - Sztynort Mały, pow. węgorzewski, woj. warmińsko-mazurskie [21.674854 , 54.137444], FB00; data zbioru: 25 lip 2024; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: aleja dębowa, w dziupli żywego dęba, jeden owocnik; leg. det. Mateusz Pańkowski, Ewa Artymowicz; rev. Błażej Gierczyk 17 sie 2024; eksykat: nie, chroniony;

ID 375 325 oznaczenie: Hapalopilus croceus; lokalizacja: aleja dębowa prowadządza do starej herbaciarni w parku przy pałacu rodu von Lehndorff w Sztynorcie, pow. węgorzewski, woj. warmińsko-mazurskie [21.686645 , 54.132953], FB00; data zbioru: 25 lip 2024; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: park z dębami, lipami, grabami, jesionami, na pobocznicy obumarłego dębu, od strony wschodniej, kilka owocników, jeden nad drugim, częściowo zrośnięte; leg. det. Mateusz Pańkowski, Ewa Artymowicz; rev. Błażej Gierczyk 17 sie 2024; eksykat: nie, chroniony;

ID 375 326 oznaczenie: Hapalopilus croceus; lokalizacja: aleja dębowa prowadządza do starej herbaciarni w parku przy pałacu rodu von Lehndorff w Sztynorcie, pow. węgorzewski, woj. warmińsko-mazurskie [21.688110 , 54.131560], FB00; data zbioru: 25 lip 2024; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: park z dębami, lipami, grabami, jesionami, na drewnie dęba, przy ranie powstałej po odcięciu konara i w dziupli, 2 owocniki, pierwszy u podstawy rany po odciętym konarze od strony północnej, drugi wewnątrz dziupli po stronie południowej; leg. det. Mateusz Pańkowski, Ewa Artymowicz; rev. Błażej Gierczyk 17 sie 2024; eksykat: nie, chroniony;

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji