drewno i jego rozkład

Saprotrof jest to organizm czerpiący energię z rozkładu martwej materii organicznej, np. martwego drewna, liści. Wiele gatunków grzybów odżywia się w ten sposób, wchłaniając osmotycznie substancje odżywcze z roztworu; trawienie jest zewnętrzne. Saprotrofy należą do kategorii organizmów cudzożywnych. Niektóre gatunki grzybów o charakterze saprotrofów w pewnych warunkach lub na pewnym etapie mogą też być pasożytami (zwykle słabymi).

Urocza polska nazwa dla tej grupy organizmów to roztocze (rodzaj nijaki), lm. roztocza. Saprotrof jest to organizm czerpiący energię z rozkładu martwej materii organicznej, np. martwego drewna, liści. Wiele gatunków grzybów odżywia się w ten sposób, wchłaniając osmotycznie substancje odżywcze z roztworu; trawienie jest zewnętrzne. Saprotrofy należą do kategorii organizmów cudzożywnych. Niektóre gatunki grzybów o charakterze saprotrofów w pewnych warunkach lub na pewnym etapie mogą też być pasożytami (zwykle słabymi).

Pasożyt to organizm cudzożywny, czerpiący energię kosztem żywiciela, np. żywego drzewa (w przypadku grzyba rozwijającego się na martwym drewnie mamy do czynienie z saprotrofem). Pasożyt to organizm cudzożywny, czerpiący energię kosztem żywiciela, np. żywego drzewa (w przypadku grzyba rozwijającego się na martwym drewnie mamy do czynienie z saprotrofem).

Pstra zgnilizna drewna objawia się ciemnieniem drewna, z równomiernie rozmieszczonymi jamkami białej celulozy (w miarę rozkładu drewna jamek jest coraz więcej), drewno staje się jaśniejsze, stąd zwie się ją też białą jamkowatą (kieszonkową) zgnilizną drewna.

Ten typ zgnilizny określa się też jako zgniliznę korozyjną (w opozycji do zgnilizny destrukcyjnej) ponieważ silnie porażone drewno nie rozpada się, nie pęka, maleje tylko jego gęstość, staje się bardziej elastyczne i miękkie, wskutek silniejszego rozkładu ligniny i hemicelulozy niż strukturotwórczej celulozy.

Z często występujących, łatwych do oznaczenia gatunków, ten typu zgnilizny drewna wywołują: czyrogmatwica sosnowa (Porodaedalea pini), powłocznica dębowa (Peniophora quercina), korzeniowiec wieloletni (Heterobasidion annosum), lakownica spłaszczona (Ganoderma applanatum).Pstra zgnilizna drewna objawia się ciemnieniem drewna, z równomiernie rozmieszczonymi jamkami białej celulozy (w miarę rozkładu drewna jamek jest coraz więcej), drewno staje się jaśniejsze, stąd zwie się ją też białą jamkowatą (kieszonkową) zgnilizną drewna.

Z często występujących, łatwych do oznaczenia gatunków, ten typu zgnilizny drewna wywołują: czyrogmatwica sosnowa (Porodaedalea pini), powłocznica dębowa (Peniophora quercina), korzeniowiec wieloletni (Heterobasidion annosum), lakownica spłaszczona (Ganoderma applanatum).

Jednolita biała zgnilizna drewna objawia się w strefie rozkładu przybieraniem jednolicie jaśniejszej, białej lub żółtawej barwy (w opozycji do zgnilizny białej jamkowatej gdzie drewno jest pstre ciemno-białe).

Następuje zmiana struktury drewna: staje się mniej gęstą, lekką, włóknistą masą, miękką, uginającą się przy ucisku ale nie rozpadającą się (jak ma to miejsce przy zgniliźnie destrukcyjnej), drewna "ubywa" ale jego właściwości mechaniczne zanikają umiarkowanie stąd określa się ją jako zgniliznę korozyjno-destrukcyjną, pod względem mechanicznym pośrednią pomiędzy zgnilizną korozyjną a zgnilizną destrukcyjną. Rozkładowi ulegają wszystkie składniki drewna, jednak w czasie rozkładu drewna względny udział celulozy się zwiększa w stosunku do ligniny, co (plus czynniki chemiczne grzybni) powoduje jego rozjaśnienie i nadanie charakterystycznej włóknistej struktury.

Z częstych i względnie łatwych do oznaczenia gatunków, ten typu zgnilizny wywołują np. hubiak pospolity (Fomes fomentarius), czyreń ogniowy (Phellinus igniarius), wrośniak szorstki (Trametes hirsuta), korownica okazała (Phlebiopsis gigantea). Jednolita biała zgnilizna drewna objawia się w strefie rozkładu przybieraniem jednolicie jaśniejszej, białej lub żółtawej barwy (w opozycji do zgnilizny białej jamkowatej gdzie drewno jest pstre ciemno-białe).

Z częstych i względnie łatwych do oznaczenia gatunków, ten typu zgnilizny wywołują np. hubiak pospolity (Fomes fomentarius), czyreń ogniowy (Phellinus igniarius), wrośniak szorstki (Trametes hirsuta), korownica okazała (Phlebiopsis gigantea).

Brunatna zgnilizna drewna objawia się ciemnieniem (w stronę czerwono-brunatną) porażonego drewna, z czasem kurczy się ono, rozpada na nieregularne kostki lub płytki, silnie rozłożone dają się pokruszyć w palcach i rozetrzeć na proszek; w początkowej fazie porażone drewno drzew iglastych ma wyraźny zapach terpentyny.

Ten typ rozkładu drewna określa się też zgnilizną destrukcyjną ponieważ niszczy mechaniczną strukturę drewna i powoduje jego rozpad na fragmenty. Wywołane jest to przez dominujący rozkład strukturotwórczej celulozy (zgnilizna błonnikowa), z pozostawieniem większości ligniny i hemicelulozy, substancji niewłóknistych, ciemno zabarwionych (zgnilizna czerwona).

Z często występujących i łatwych do oznaczenia gatunków ten typu zgnilizny wywołują np. żółciak siarkowy (Laetiporus sulphureus), pniarek obrzeżony (Fomitopsis pinicola), murszak rdzawy (Phaeolus schweinitzii), siedzuń sosnowy (Sparassis crispa), drewno konstrukcyjne niszczy m.in. niszczyca płotowa (Gloeophyllum sepiarium), stroczek domowy (Serpula lacrymans). Brunatna zgnilizna drewna objawia się ciemnieniem (w stronę czerwono-brunatną) porażonego drewna, z czasem kurczy się ono, rozpada na nieregularne kostki lub płytki, silnie rozłożone dają się pokruszyć w palcach i rozetrzeć na proszek; w początkowej fazie porażone drewno drzew iglastych ma wyraźny zapach terpentyny.

Z często występujących i łatwych do oznaczenia gatunków ten typu zgnilizny wywołują np. żółciak siarkowy (Laetiporus sulphureus), pniarek obrzeżony (Fomitopsis pinicola), murszak rdzawy (Phaeolus schweinitzii), siedzuń sosnowy (Sparassis crispa), drewno konstrukcyjne niszczy m.in. niszczyca płotowa (Gloeophyllum sepiarium), stroczek domowy (Serpula lacrymans).

Zewnętrzna część drewna w pniu zawierająca żywe komórki zdolne do transportu wody i magazynowania substancji zapasowych. Wewnętrzną część pnia starszych drzew może tworzyć odmiennego charakteru drewno zwane twardzielą.

Niektóre drzewa mają wyłącznie biel ("gatunki bielaste"): klon zwyczajny, klon jawor, grab, brzozy, olsza, osika, kasztanowiec, leszczyna.

U niektórych z nich gatunków pod wpływem urazów lub infekcji, jako reakcja obronna, może przejściowo tworzyć się drewno o charakterze twardzieli, u: buka, grabu, klona jawora, brzozy i olszy. Zewnętrzna część drewna w pniu zawierająca żywe komórki zdolne do transportu wody i magazynowania substancji zapasowych. Wewnętrzną część pnia starszych drzew może tworzyć odmiennego charakteru drewno zwane twardzielą.

U niektórych z nich gatunków pod wpływem urazów lub infekcji, jako reakcja obronna, może przejściowo tworzyć się drewno o charakterze twardzieli, u: buka, grabu, klona jawora, brzozy i olszy.

Twardziel to drewno w środkowej części starszych drzew, nie pełniące funkcji życiowych a jedynie mechaniczne. Komórki są wysycone różnymi substancjami m.in. o charakterze żywicy lub gumy.

Drzewa z twardzielą nie różniącą się barwą od bielu: świerk, jodła, buk, lipy, jarząb mączny, głóg.

Drzewa z zewnętrzną twardzielą barwy bielu i wewnętrzną ciemniejszą: wiązy, jesion, iwa, kruszyna, trzmielina zwyczajna.

Drzewa twardzielowe, o twardzieli wyraźnie ciemniej zabarwionej od bielu: dęby, orzech włoski, kasztan jadalny, robinia, klon tatarski, klon srebrzysty, sosna, modrzew, cis, jałowiec.Twardziel to drewno w środkowej części starszych drzew, nie pełniące funkcji życiowych a jedynie mechaniczne. Komórki są wysycone różnymi substancjami m.in. o charakterze żywicy lub gumy.

Drzewa z zewnętrzną twardzielą barwy bielu i wewnętrzną ciemniejszą: wiązy, jesion, iwa, kruszyna, trzmielina zwyczajna.