Hemileccinum impolitum (płowiec jodoformowy)

opis

cechy diagnostyczne w kluczu:

⇑ kl 50 "powierzchnia kapelusza równa" w "Boletus (borowik)"

Kapelusz płowy do płowobrązowego, w miejscach uszkodzonych przebarwia się rdzawobrązowawo; powierzchnia zamszowato-jedwabista i ziarnisto kropkowana; 50-200 mm średnicy, początkowo półkulisty, z wiekiem wypukły do poduszkowatego.

space

Pory początkowo cytrynowożółte, z wiekiem złotożółte, u starych okazów z zielonkawym lub oliwkowym odcieniem; uszkodzone nie przebarwiają się; drobne.

space

Miąższ białawy do jasnocytrynowego; nad rurkami i w na obwodzie trzonu ciemniejszy - cytrynowy, niezmienny. W trzonie nieco włóknisty. Zapach kwaskowaty, nieco karbolowy (fenolowy, apteczny). Smak łagodny.

cechy mikroskopowe

Zarodniki elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie, jasnożółte, 10-14 × 4-6 µm.

występowanie

jest w czekliście ^[105]

W Polsce rzadki. Owocniki pojawiają się latem i jesienią pod dębami i bukami, w świetlistych lasach liściastych.

jadalne czy trujące? 🟢

ważne! dla grzybiarzy

Grzyb jadalny.

uwagi

Hemileccinum depilatum (płowiec pofałdowany)

W czekliście [105] błędnie łączony razem z borowikiem kruchym (Lanmaoa fragrans) do jednego taksonu - płowiec jodoformowy (Hemileccinum impolitum).

Lanmaoa fragrans (wonnoborowik kruchy)

Wonnoborowik kruchy (Lanmaoa fragrans) odróżnia się ciemniejszym, brązowym kapeluszem i błękitniejącym miąższem.

W drobniejszym ujęciu płowiec jodoformowy (Hemileccinum impolitum) (tj. o niezmiennym miąższu i jaśniejszym płowo-brązowym kapeluszu) jest dzielony na dwa gatunki:
Płowiec pofałdowany (Hemileccinum depilatum) o garbkowato-bruzdowanej powierzchni kapelusza i z kulistymi komórkami skórki kapelusza (struktura "hymeniform").

nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie

Hemileccinum impolitum (Fr.) Šutara • Boletus impolitus Fr. [🔉 bō·lē·tus *] · Boletus suspectus Krombh. (?) [🔉 bō·lē·tus *] • (pl) płowiec jodoformowy · borowik płowy

bōlētus, -i (lat., subst., m) — nazwa najsmaczniejszego grzyba u Rzymian; nie jest jasne o jaki gatunek chodziło, prawdopodobnie był to muchomor cesarski (Amanita caesarea)

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Wojewoda (2003) — Checklist of Polish larger Basidiomycetes. · 🔗www.botany.pl ^[105]

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Bujakiewicz (1997)^[2644]Bujakiewicz (1997) Macromycetes occurring in the Violo odoratae–Ulmetum campestris in the Bielinek Reserve on the Odra river.^[2644], Chachuła & Fiedor (2020)^[1373]Chachuła & Fiedor (2020) Grzyby wielkoowocnikowe (macromycetes) województwa śląskiego.^[1373] (as: Hemileccinum impolitum), Fiedorowicz (2011)^[1443]Fiedorowicz (2011) Grzyby wielkoowocnikowe Olsztyna – gatunki chronione i zagrożone.^[1443], Friedrich (2006)^[1457]Friedrich (2006) Threatened and protected macromycetes in the Wkrzańska Forest.^[1457], Friedrich (2010)^[1460]Friedrich (2010) Mycological relationships in lowland acidophilous beech forest (Luzulo pilosae-Fagetum) in the Puszcza Wkrzańska forest (NW Poland).^[1460] (as: Xerocomus impolitus), Gierczyk & Ślusarczyk (2020)^[1507]Gierczyk & Ślusarczyk (2020) Materiały do poznania mykobioty Wielkopolski.^[1507] (as: Xerocomus impolitus), Halama & Panek (2000)^[1558]Halama & Panek (2000) Macromycetes of various habitats of the nature reserve "Łężczok" near Racibórz (SW Poland).^[1558], Schulz (1913)^[3185]Schulz (1913) Studie über Pilze des Riesengebirges. I Teil.^[3185], Skirgiełło (1959)^[3194]Skirgiełło (1959) Notatki mikologiczne z okolic Krościenka nad Dunajcem.^[3194], Skirgiełło (1960)^[1052]Skirgiełło (1960) Grzyby (Fungi). 1. Podstawczaki (Basidiomycetes). Borowikowe (Boletales).^[1052], Wojewoda (2000)^[2637]Wojewoda (2000) Grzyby.^[2637], Zaleski et al. (1948)^[3433]Zaleski et al. (1948) Grzyby Państwowego Nadleśnictwa Zielonka (woj. poznańskie), zebrane w latach 1946 i 1947.^[3433]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 12.11.2024 20:59 1 znaleziska Hemileccinum impolitum (płowiec jodoformowy) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

BE09 204784 BE49 360105 EC46 302598 EE84 75182 75187 GE24 375363

ID 75 182 oznaczenie: Boletus impolitus; lokalizacja: Kowala Mała, pow. kielecki, świętokrzyskie, EE84; data zbioru: 19 sie 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Ciepłolubne zadrzewienia międzypolne typu grąd: graby, buki, dęby, lipa szerokolistna, leszczyna i sosna, ziemia na podłożu wapienno-dolomitowym, dwa owocniki (jeden zejściowy); leg. det. Marcin Fałdziński; eksykat: tak - zostanie wysłany do Kustosza Bazy; uwagi: Prawie co roku zbieram je do konsumpcji.; Daty znalezisk bez eksykatów! odtworzone z własnych notesów; 13.08.2001 – 2 owocniki; 09.08.2003 – 5 owocników; 10.08.2005 – 1 owocnik fotografia!; fot.116296 fot.116297 fot.116298 fot.116299 fot.116300 fot.116301; Znalezisko z dn. 10.08.2005 r.; fot.116302; Boletus impolitus - borowik płowy [notatka: tak - zapis wideo] [fotografie: tak - prezentujące szereg cech];

ID 75 187 oznaczenie: Boletus impolitus; lokalizacja: Bilcza, pow. kielecki, woj. świętokrzyskie, EE84; data zbioru: 26 sie 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Międzypolne zadrzewienia ciepłolubne typu grąd: graby, buki, dęby, leszczyna i sosna, ziemia na podłożu wapienno-dolomitowym, dwa owocniki oddalone od siebie ok. 50 metrów (młody i średni); leg. det. Marcin Fałdziński; eksykat: tak - zostanie wysłany do Kustosza Bazy; uwagi: W tym siedlisku notuję je po raz pierwszy; fot.116316 fot.116317 fot.116318 fot.116319 fot.116320; Boletus impolitus - borowik płowy [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 204 784 oznaczenie: Boletus impolitus; lokalizacja: Rezerwat Stawy Milickie, pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie, BE09; data zbioru: 13 wrz 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Brzeg jeziora,dąb,olsza, ziemia, kilka owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski, det. Ryszard Rutkowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza bazy; uwagi: fot.515175 fot.515176 fot.515177 fot.515178 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 302 598 oznaczenie: Boletus impolitus; lokalizacja: Krasne,gm.Krasne, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC46; data zbioru: 17 lip 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: park Krasiińskich,aleja grabowa, na ziemi, pojedynczo dwa owocniki w odległości ok.30m; leg. det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: [bf:932754] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 932754 ;

ID 375 363 oznaczenie: Hemileccinum impolitum (Fr.) Šutara; lokalizacja: 4 km od Nowiny, pow. Chełm, woj. lubelskie, GE248408; data zbioru: 15 sie 2024; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las dębowo-grabowy -dąb , grab ,brzoza ,sosna, na ziemi w pobliżu drzew, jeden owocnik; leg. det. mariusz kuczyński; eksykat: suszek jest; uwagi: W dniu 15.-8.2024 w lesie dębowo grabowym , znalazłem owocnik Hemileccinum impolitum , wysokość 7 cm , kapelusz 10 cm , zapach nieokreślony , w pobliżu rosły dęby , grabu , brzoza , sosna , suszek jest , zostanie wysłany do Pana Profesora Błażeja Gierczyka; związane wątki bio-forum.pl: 1562696 ;

opis

cechy mikroskopowe

występowanie

jadalne czy trujące? 🟢

uwagi

nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej