Tx: 204
grzyby.pl

Neoboletus luridiformis (Rostk.) Gelardi, Simonini et Vizzini

krasnoborowik ceglastopory, borowik ceglastopory, "ceglak" · "ceglastopory" · "ceglaś" · "gniewus" · "krasnoborowik" · "pociec" · "pociech" · "podciec" · "podciech"
Boletus erythropus sensu auct. mult. [🔉 bō·l·tus *] · Boletus luridiformis Rostk. [gł. w czekl.] [🔉 bō·l·tus *] · Sutorius luridiformis (Rostk.) G. Wu et Zhu L. Yang
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈

owocnik

Neoboletus luridiformis (krasnoborowik ceglastopory)
pokazana po zalogowaniu
miąższ na cięciu po 90sek.
Neoboletus luridiformis (krasnoborowik ceglastopory)
pokazana po zalogowaniu
powierzchnia trzonu|stipe surface
Kapelusz ciemnobrązowy, kasztanowobrązowy, z wiekiem z ocieniami ceglastoczerwonymi lub oliwkowymi; (50)80 - 150(200) mm średnicy, początkowo półkulisty, potem poduszkowaty, u starych rozpostarty; powierzchnia matowa, zamszowata, u starych egzemplarzy naga, nieco lepka gdy wilgotna; skórka nie daje się oddzielić od miąższu.

space

Trzon żółty z czerwonymi kosmkami lub ziarenkami, bez siateczki, u podstawy czerwonobrązowy; powierzchnia sucha, już przy lekkim ucisku przebarwia się ciemnogranatowo; 40(130)-150(180) x 20-40(60) mm, zwykle nieco maczugowaty, ale też równogruby lub rzadziej ze zwężoną postawą.

space

space

zarodniki

Wysyp zarodników oliwkowobrązowawy. Zarodniki elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie, (11)13-18(19) x (4.5)5- 6.5(7) µm.
Spore print olive-brown. Spores ellipsoid-fusiform, smooth, (11)13-18(19) x (4.5)5- 6.5(7) µm.

występowanie

jest w czekliście [105]
Dość często spotykany, zwłaszcza na południu Polski, na pogórzu i w górach. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, w lasach iglastych i liściastych, preferuje buczyny lub świerczyny i kwaśne, słabe gleby.
Common. Summer-fall, solitary or gregarious in hardwood and coniferous forests, prefers acidic soils.

jadalne czy trujące? 🟢!

Bardzo dobry grzyb jadalny. Jak wiele innych gatunków grzybów na surowo, lub niedogotowany jest trujący - powoduje zaburzenia żołądkowe. Jako zasadę należy przyjąć że grzyby nie mogą być jadane na surowo, muszą być ugotowane, usmażone lub uduszone. Jedynie miejscami jest tradycja jego zbierania, głównie na południu Polski.
Edible but must be well cooked.
Jest cała grupa borowików o czerwono zabarwionych porach, przy ich oznaczaniu należy zwrócić uwagę na rysunek siateczki na trzonie lub jego brak, barwę kapelusza i przebarwianie się miąższu.

space

Modroborowik gładkotrzonowy (Suillellus queletii) jest bardzo rzadki. Kapelusz oliwkowożółty lub oliwkowobrunatny z czerwonym odcieniem; trzon prawie gładki, u góry żółtawy, u dołu czerwonawy; miąższu niebieszczeje słabo, powoli; preferuje gleby wapienne.

space

Rzadka spotykana jest forma tego gatunku, nie potrafiąca syntetyzować czerwonego barwnika - krasnoborowik żonkilowy (Dictyopus junquilleus) – wszystkie części owocnika są wtedy żółte. Można ją pomylić z wieloma innymi borowikami o żółtych porach i jasnym kapeluszu – są wśród nich gatunki niejadalne i słabo trujące.

wybrane okazy · selected collections

#8
06 08 31 - 1
/okolice Kościerzyny/
#7
04 09 07 - 6
/okolice Milicza/
#5
02 08 24 - 5
leg. Marek Snowarski
/lasy milickie, groble stawów/
#4
01 08 08 - 7
leg. Marek Snowarski
/Kaszuby/
#1
98 09 19 - 15
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, okolice Obornik Śląskich/
#2
97 11 01 - 5
leg. Marek Snowarski
/Dolny Śląsk, okolice Żmigrodu/
#1
rkz.170604-1
leg. Robert Kozak
/Marynopole gm.Gościeradów, pow. kraśnicki, woj. lubelskie/

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Neoboletus luridiformis (Rostk.) Gelardi, Simonini et VizziniBoletus luridiformis Rostk. [🔉 bō·l·tus *] · Boletus erythropus sensu auct. mult. [🔉 bō·l·tus *] · Sutorius luridiformis (Rostk.) G. Wu et Zhu L. Yang(pl) krasnoborowik ceglastopory · borowik ceglastopory · "ceglak" · "ceglastopory" · "ceglaś" · "gniewus" · "krasnoborowik" · "pociec" · "pociech" · "podciec" · "podciech"
bōltus, -i (lat., subst., m) — nazwa najsmaczniejszego grzyba u Rzymian; nie jest jasne o jaki gatunek chodziło, prawdopodobnie był to muchomor cesarski (Amanita caesarea)
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Adamczyk (1996)[2591]Adamczyk (1996) Les champignons supérieurs des hêtraies du nord du Plateau de Częstochowa (Pologne méridionale).[2591], Anonim (1968)[2597]Anonim (1968) Compte-redu du IV-éme Congrés des Mycologues Europeéns Warszawa 1968.[2597], Bartoszek & Mleczko (2019)[1301]Bartoszek & Mleczko (2019) Przyroda Gorczańskiego Parku Narodowego.[1301], Bujakiewicz (1979)[2635]Bujakiewicz (1979) Grzyby Babiej Góry. I. Mikoflora lasów.[2635], Bujakiewicz (2004)[1339]Bujakiewicz (2004) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1339], Bujakiewicz (2018)[1344]Bujakiewicz (2018) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1344] (as: B. erythropus), Chachuła (2023)[3714]Chachuła (2023) Grzyby wielkoowocnikowe stwierdzone w 2014 i 2022 roku na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego.[3714], Chachuła & Fiedor (2020)[1373]Chachuła & Fiedor (2020) Grzyby wielkoowocnikowe (macromycetes) województwa śląskiego.[1373] (as: Neoboletus erythropus), Chachuła et al. (2015)[1372]Chachuła et al. (2015) Grzyby Cieszyna.[1372] (as: B. luridiformis var. luridiformis), Chachuła et al. (2019)[1382]Chachuła et al. (2019) Grzyby wielkoowocnikowe (macromycetes) stwierdzone w 2018 roku na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego.[1382] (as: Sutorius luridiformis), Chachuła et al. (2021)[1375]Chachuła et al. (2021) Materiały do poznania różnorodności grzybów wielkoowocnikowych Ustronia w województwie Śląskim.[1375] (as: Neoboletus luridiformis v. luridiformis), Chwistek (2008)[1400]Chwistek (2008) Przemęcki Park Krajobrazowy. Agencja Promocyjno-Wydawncza UNIGRAF, Bydgoszcz[1400], Domański et al. (1960)[2710]Domański et al. (1960) Mikoflora Bieszczadów Zachodnich (Wetlina 1958).[2710], Domański et al. (1967)[2712]Domański et al. (1967) Mikoflora Bieszczadów Zachodnich. III. (Baligród, 1962).[2712], Domański Z. (1965)[2717]Domański Z. (1965) Grzyby wyższe okolic Kowańca (Gorce).[2717], Dominik (1963)[2728]Dominik (1963) Notatki mikologiczne z lat 1945–1960.[2728], Dominik & Pachlewski (1956)[2733]Dominik & Pachlewski (1956) Badanie mikotrofizmu zespołów roślinnych regla dolnego w Tatrach.[2733], Fiedorowicz (2020)[1444]Fiedorowicz (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. W: Szymczyk R. (red.). 35 lat Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. Monografia Przyrodnicza. Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej, Kwidzyn: 64-80[1444] (as: B. erythropus), Flisińska (1996)[2783]Flisińska (1996) Grzyby wielkoowocnikowe (Macromycetes) Parku Krajobrazowego “Lasy Janowskie”.[2783], Flisińska (1997)[2785]Flisińska (1997) Macromycetes of the Jastkowice Forest Reserve.[2785], Flisińska (2000)[1448]Flisińska (2000) Studies on the macromycetes of the Janów Forests Landscape Park (SE Poland).[1448], Flisińska (2000)[1450]Flisińska (2000) Uwagi o grzybach wielkoowocnikowych Chełmskiego Parku Krajobrazowego.[1450] (as: Boletus erythropus), Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.[1452] (as: Boletus erythropus), Flisińska & Sałata (1991)[2792]Flisińska & Sałata (1991) Materiały do poznania flory grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) kilku regionów południowo-wschodniej Polski.[2792], Friedrich (2010)[1460]Friedrich (2010) Mycological relationships in lowland acidophilous beech forest (Luzulo pilosae-Fagetum) in the Puszcza Wkrzańska forest (NW Poland).[1460], Friedrich (2020)[1466]Friedrich (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Arboretum Przelewice, Wyd. Poligraf. [1466] (as: B. luridiformis var. luridiformis), Friedrich & Orzechowska (2002)[1468]Friedrich & Orzechowska (2002) Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina.[1468] (as: Boletus erythropus), Gierczyk et al. (2009)[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.[1482], Gierczyk et al. (2018)[1503]Gierczyk et al. (2018) Grzyby projektowanego Turnickiego Parku Narodowego i jego otuliny – wstępne wyniki badań.[1503] (B. luridiformis var. luridiformis), Gierczyk et al. (2018)[1501]Gierczyk et al. (2018) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Western Sudety Mountains and Western Sudety Foothills (SW Poland). Part 1.[1501] (B. luridiformis var. luridiformis), Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495] (B. luridiformis var. luridiformis), Grodzińska et al. (1973)[3799]Grodzińska et al. (1973) Wycieczka geobotaniczna: Bory Nowotarskie - Skalice - Pieniny.[3799], Grzesiak et al. (2017)[1528]Grzesiak et al. (2017) Macromycetes of Central European lichen Scots pine forests of the Cladonio-Pinetum Juraszek 1927 type in the "Bory Tucholskie" National Park (NW Poland).[1528], Gumińska (1962)[2815]Gumińska (1962) Grzyby Roztoki Małej w Beskidzie Sądeckim.[2815], Gumińska (1962)[2816]Gumińska (1962) Mikoflora lasów bukowych Rabsztyna i Maciejowej.[2816], Gumińska (1966)[2818]Gumińska (1966) Mikoflora lasów jodłowych okolic Muszyny.[2818], Gumińska (1969)[2820]Gumińska (1969) Mikoflora Pienińskiego Parku Narodowego (Część I).[2820], Halama (2015)[1546]Halama (2015) Grzyby makroskopijne (macromycetes).[1546] (as: B. luridiformis var. luridiformis), Halama & Panek (2000)[1558]Halama & Panek (2000) Macromycetes of various habitats of the nature reserve "Łężczok" near Racibórz (SW Poland).[1558] (as: B. erythropus), Hołownia (1983)[2863]Hołownia (1983) Mikoflora rezerwatu "Las Piwnicki" II.[2863], Jarzyńska et al. (2011)[1606]Jarzyńska et al. (2011) Skład mineralny borowika ceglastoporego (Boletus luridiformis).[1606], Kasper-Pakosz & Łuczaj (2014)[1654]Kasper-Pakosz & Łuczaj (2014) Grzyby na targach okolic Rzeszowa.[1654], Kozłowska et al. (2015)[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.[1704] (as: Neoboletus luridiformis), Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706] (as: Neoboletus luridiformis), Krotoski (2006)[1715]Krotoski (2006) Chronione i rzadkie gatunki grzybów wielkoowocnikowych stwierdzone na Płaskowyżu Rybnickim w roku 2005.[1715], Krotoski (2011)[1721]Krotoski (2011) Wzgórze Grzybówka.[1721], Krotoski (2012)[1722]Krotoski (2012) Chronione i rzadkie gatunki grzybów wielkoowocnikowych rejonu projektowanego rezerwatu przyrody Głębokie Doły w Rybniku w latach 2006-2010.[1722], Kryza i Puciata (2009)[1726]Kryza i Puciata (2009) Grzyby (Fungi) i śluzowce (Myxomycetes) rezerwatu przyrody ? Kuźnik ?. W: Owsianny P.M. (red.). Rynna Jezior Kuźnickich i rezerwat przyrody Kuźnik - bioróżnorodność, funkcjonowanie, ochrona i edukacja. Muzeum Stanisława Staszica Piła. 77-93[1726], Kudławiec (2014)[1737]Kudławiec (2014) Wstępne dane o grzybach wielkoowocnikowych Macromycets projektowanego rezerwatu Wapienny Las w Nadleśnictwie Polanów.[1737], Kudławiec (2015)[1739]Kudławiec (2015) Materiały do bioty grzybów wielkoowocnikowych Macromycetes Nadleśnictwa Polanów.[1739] (as: B. luridiformis var. luridiformis), Kudławiec (2017)[1741]Kudławiec (2017) Grzyby wielkoowocnikowe Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Środkowopomorskie – Nadleśnictwo Polanów.[1741] (as: Neoboletus luridiformis), Kudławiec (2019)[3855]Kudławiec (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Środkowopomorskie Nadleśnictwo Polanów.[3855], Kudławiec (2020)[3856]Kudławiec (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Środkowopomorskie Nadleśnictwo Polanów.[3856], Kudławiec et al. (2014)[1745]Kudławiec et al. (2014) Saprotroficzne grzyby nadrewnowe uroczyska Wapienny Las w Nadleśnitwie Polanów - badania wstępne.[1745], Kujawa (2009)[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.[1752], Kujawa et al. (2016)[1798]Kujawa et al. (2016) Grzyby wielkoowocnikowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym.[1798], Kujawa et al. (2019)[1779]Kujawa et al. (2019) Grzyby Puszczy Knyszyńskiej.[1779] (as: B. luridiformis f. luridiformis), Lisiewska & Król (2007)[1844]Lisiewska & Król (2007) Macromycetes na tle fitocenoz lasów dębowych rezerwatu "Czmoń" (centralna Wielkopolska).[1844], Ławrynowicz (1973)[2994]Ławrynowicz (1973) Grzyby wyższe makroskopowe w grądach Polski Środkowej.[2994], Łuszczyński (2000)[1883]Łuszczyński (2000) Grzyby wielkoowocnikowe.[1883], Łuszczyński (2002)[1888]Łuszczyński (2002) Preliminary red list of Basidiomycetes in the Góry Świętokrzyskie Mts (Poland).[1888], Łuszczyński (2007)[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.[1896], Łuszczyński (2008)[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.[1898], Narkiewicz (2001)[1993]Narkiewicz (2001) Grzyby wielkoowocnikowe góry Chojnik (Karkonoski Park Narodowy) - gatunki rzadkie i zagrożone.[1993], Narkiewicz (2011)[1997]Narkiewicz (2011) Sprawozdanie z XXI wystawy świeżych grzybów w Jeleniej Górze.[1997], Narkiewicz (2019)[2003]Narkiewicz (2019) Grzyby i śluzowce.[2003], Narkiewicz et al. (2013)[2002]Narkiewicz et al. (2013) Grzyby i śluzowce.[2002], Piskorski (2021)[2104]Piskorski (2021) Świat grzybów w Bolimowskim Parku Krajobrazowym.[2104] (as: B. erythropus), Ronikier (2012)[2144]Ronikier (2012) Fungi of the Sarnia Skała massif in the Tatra Mountains (Poland).[2144], Rudnicka-Jezierska (1965)[3160]Rudnicka-Jezierska (1965) Materiały do mikoflory Tatrzańskiego Parku Narodowego.[3160], Sałata (1972)[3175]Sałata (1972) Badania nad udziałem grzybów wyższych w lasach bukowych i jodłowych na Roztoczu Środkowym.[3175], Schroeter (1889)[3184]Schroeter (1889) Die Pilze Schlesiens. Erste Hälfte.[3184], Skirgiełło (1939)[3191]Skirgiełło (1939) Polskie naziemne grzyby rurkowe.[3191], Skirgiełło (1960)[1052]Skirgiełło (1960) Grzyby (Fungi). 1. Podstawczaki (Basidiomycetes). Borowikowe (Boletales).[1052], Stasińska (1999)[3247]Stasińska (1999) Macromycetes in forest communities of the Ińsko Landscape Park (NW Poland).[3247], Stasińska (2012)[2235]Stasińska (2012) Materiały do poznania macromycetes rezerwatu "Źródlisko Skrzypowe".[2235], Stasińska & Sotek (2016)[2255]Stasińska & Sotek (2016) New data to the knowledge of macrofungi of Wolin National Park.[2255] (as: B. erythropus), Stasińska & Sotek (2017)[2256]Stasińska & Sotek (2017) Grzyby makroskopijne rezerwatu przyrody „Torfowisko Toporzyk” (NW Polska).[2256] (as: B. erythropus), Stasińska & Sotek (2020)[2257]Stasińska & Sotek (2020) Fungi of the Wolin National Park – new data on macromycetes.[2257] (as: Neoboletus erythropus), Sumorok et al. (2013)[2284]Sumorok et al. (2013) XIX Wystawa grzybów w Tucholskim Parku Krajobrazowym.[2284], Szewczyk (2019)[2364]Szewczyk (2019) Przyroda gminy Oborniki Śląskie.[2364] (as: B. erythropus), Ślusarczyk (2019)[2393]Ślusarczyk (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.[2393], Wilga & Wantoch-Rekowski (2010)[2473]Wilga & Wantoch-Rekowski (2010) Notatki mikologiczne z okolic Ostrzyc (Kaszubski Park Krajobrazowy) - uzupełnienie.[2473], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.[2488] (as: B. l. var. luridiformis), Wojewoda (1964)[3358]Wojewoda (1964) Wstępne uwagi o grzybach Gorców.[3358], Wojewoda (1974)[3372]Wojewoda (1974) Macromycetes Ojcowskiego Parku Narodowego. I. Flora.[3372], Wojewoda (1977)[3781]Wojewoda (1977) Grzyby wielkoowocnikowe.[3781] (as Boletus erythropus), Wojewoda (2008)[2534]Wojewoda (2008) Grzyby wielkoowocnikowe Ojcowskiego Parku Narodowego.[2534], Wojewoda et al. (2004)[2537]Wojewoda et al. (2004) Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu "Bór na Czerwonem" w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej (Karpaty Zachodnie).[2537] (as: Boletus luridiformis var. luridiformis), Wojewoda et al. (2016)[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).[2542], Zabłocka (1932)[3428]Zabłocka (1932) Grzyby kapeluszowe Zarytego koło Rabki.[3428], Żurawlew (2014)[2580]Żurawlew (2014) Niezwykła przyroda powiatu pleszewskiego.[2580] (as: Boletus erythropus)

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji