Armillaria borealis (opieńka północna)

cechy makroskopowe

Kapelusz higrofaniczny, wilgotny pomarańczowo-brązowy, suchy jaśniejszy jasnoochrowy, ciemnoochrowy do brązowego, często z żółtymi tonami; 80-120 mm, początkowo wypukły, z wiekiem rozpostarty, z płaskim garbkiem; powierzchnia z jasnymi, żółtawymi, jasnobrązowymi, odstającymi łuseczkami, na starość nagi; na brzegu prześwitująco prążkowany.

space

Trzon równogruby, nieco zwężający się ku podstawie, czasem nieco rozszerzony u podstawy; w górze białawy, ku podstawie ciemniejszy; powierzchnia z żółtawymi, ochrowymi, wełnistymi resztkami osłony. Pierścień cienki, błoniasty, trwały, na spodniej stronie ochrowe, żóltawe łuseczki. Ryzomorfy nie były obserwowane.

space

Barwa wysypu zarodników białawy.

jadalne czy trujące? 🟢

ważne! dla grzybiarzy

Jadalna podobnie jak i pozostałe opieńki. Zobacz uwagi na stronie rodzaju opieńka (Armillaria).

występowanie

Jest w czekliście.^[105]

Niezbyt częsta. Owocniki wyrastają w wiązkach na drewnie drzew liściastych i iglastych, z reguły spotykana na martwym drewnie, saprotrof; na brzozie, sośnie; (^[105] podaje, że na świerku).

uwagi

Armillaria ostoyae (opieńka ciemna) — opieńka ciemna (Armillaria ostoyae)

Podobna opieńka ciemna (Armillaria ostoyae) ma twałe, ciemnobrązowe, czerwonobrązowe łuseczki, gruby, wełnisty pierścień i dużą ilość wełnistych kłaczków osłony na powierzchni trzonu.

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Breitenbach J., Kraenzlin F., 1991 — Fungi of Switzerland 3 - Boletes & Agarics 1st part p.132 [26III]
Hagara, L., Antonin, V., Baier, J., 1999 — Houby. p.170 [49]
Bon, M., 1997 — Flore Mycologique d'Europe 4. Les Clitocybes, Omphales et ressemblants. p.92 [67.4]
Bas C., Kuyper Th. W., Noordeloos M.E., Vellinga E.C., 1995 — Flora Agaricina Neerlandica. Vol. 3. Tricholomataceae (2). p.36 [80.3]
Wojewoda W., 2003 — Checklist of polish larger basidiomycetes. [105]

dane w bazie „publikacji po 2000 r.” #[1329]
Armillaria borealis Marxm. & Korhonen · synonimy:
publikacje: Żółciak 2000, Lisiewska i Marach 2002, Lisiewska i Galas-Świdurska 2005, Lisiewska 2004, Żółciak 2003, Żółciak 2007, Wilga 2006a, Wilga i Ciechanowski 2007, Wilga i Wantoch-Rekowski 2008 (as: Armillaria cf. borealis), Kujawa 2009, Bujakiewicz i Kujawa 2010, Łakomy 2006a, Kujawa i in. 2012b, Gierczyk i in. 2013, Sumorok i in. 2013, Gierczyk i in. 2014, Szczepkowski i in. 2011a, Karasiński i in. 2015, Kujawa i in. 2015 , Halama 2015, Gierczyk i in. 2015 , Kujawa i Gierczyk 2016, Gierczyk i in. 2018, Gierczyk i in. 2018a, Chachuła 2018, Gierczyk i in. 2019b, Kudławiec 2016 (as: A. cf. borealis), Kujawa i in. 2020, Grzesiak i in. 2020, Kujawa i in. 2020a, Gierczyk i Kujawa 2020, Gierczyk i in. 2020, Szczepkowski i in. 2022

znaleziska Armillaria borealis na terenie Polski

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na dzień 2023.04.11

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

AB-52 327579 AB-93 318088 AB-94 319652 CA-89 269988 CC-15 307007 DB-06 349487 DD-85 307252 DD-95 306794 DE-44 211496 DE-54 325342 DE-55 318842 DE-56 308099 325341 DE-65 327475 EC-20 350534 EC-34 306874 EC-35 307243

ID211496 Armillaria borealis; 1 km NW od wsi Adamów, gm.Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-44; 2012.10.20; las mieszany -dęby, sosny; na ziemi luźna grupa kilkudziesięciu owocników; leg. Jacek Nowicki; det. Anna Kujawa; eksykat: ZBŚRiL PAN, 17/JN/26.12.13, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 6' 12,27" N i 19st 16' 41" E

fot. 548911 fot. 548912 fot. 548913 fot. 548914 fot. 548915 fot. 548916 fot. 548917 fot. 548918

ID269988 Armillaria borealis; TPK Gdańsk Oliwa Droga Klesza, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, CA-89; 2015.10.17; buk, sosna; drewno zagrzebane w ziemi kilka wiązek; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, zostanie wysłany do Kustosza bazy A.K., tak, notatka: nie
uwagi: fot. 795300 fot. 795301

ID306794 Armillaria borealis; Pawlikowice, 1 km na północny zachód od wsi, pow. pabianicki, woj. łódzkie, DD-95; 2017.10.10; las mieszany, jodła, dąb, sosna; z ziemi i na pieńku jodłowym kilkanaście owocników w grupie; leg. Beata Łyszkowska; det. Beata Łyszkowska; eksykat: tak, wyślę do BG, tak, notatka: nie
uwagi: https://www.bio-forum.pl/messages/33/953298.html

ID306874 Armillaria borealis; ok.1,8km na NE od Czernic Borowych,gm Czernice Borowe, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC-34; 2017.10.11; las w typie grądu(graby,osiki,dęby,brzozy); Na resztkach drzewnych i na ziemi małe wiązki oraz pojedynczo; leg. Romuald Tomaszewski; det. B.Łyszkowska i A.Kujawa na podstawie zdjęć; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy, tak, notatka: nie
uwagi: https://www.bio-forum.pl/messages/33/953530.html

ID307007 Armillaria borealis; Mochle, pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie, CC-15; 2017.10.07; Las liściasty z domieszką sosny.; Na ziemi. Masowo - wiele owocników.; leg. Przemysław Drzewiecki; det. A. Kujawa, J. Nowicki - na podstawie zdjęć.; eksykat: Tak - zostanie przesłany kustosz Annie Kujawa, tak, notatka: nie
uwagi: Bio-forum.

ID307243 Armillaria borealis; Przasnysz, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC-35; 2017.10.16; park miejski,skwer ul.Piłsudskiego; Na korzeniach jesionu,na zmurszałych pniakach liściastych pojedynczo i w małych wiązkach; leg. Romuald Tomaszewski; det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy, tak, notatka: nie
uwagi: Grzyby zostały znalezione w dwóch miejscach w odległości ok.300-400m
https://www.bio-forum.pl/messages/33/954866.html

ID307252 Armillaria borealis; Pabianice, pow. pabianicki, woj. łódzkie, DD-85; 2017.10.14; trawnik; pozornie z ziemi, w rzeczywistości na kawałkach drewna zagrzebanych w ziemi pojedynczo i w wiązkach; leg. Bruno Wyrzykowski; det. Anna Kujawa; eksykat: tak, wyślę do BG, tak, notatka: nie
uwagi: https://www.bio-forum.pl/messages/33/954709.html
fot. 955557

ID308099 Armillaria borealis; 1 km NE od wsi Klekowiec, gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-56; 2017.10.04; liściasty brzeg lasu -gł. olchy, brzozy; na ziemi, na skraju drogi kilkadziesiąt owocników w wiązkach i pojedynczo; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: Tak, Stacja Badawcza ISRiL PAN 19/JN/19.04.2019, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 1' 11,8" N i 19st 27' 26,5" E

fot. 958901 fot. 958902 fot. 958903 fot. 958904 fot. 958905 fot. 958906 fot. 958907 fot. 958908

ID318088 Armillaria borealis; Puszcza Bukowa (Dolina Ponikwy), 2,3 km na NW od Binowa, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB-93; 2018.10.01; buczyna w dolinie strumienia; na starych pniakach liściastych (Bk?) w wiązkach - kilkadziesiąt owocników; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak - zostanie przesłany do Kustosza, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1023714 fot. 1023715 fot. 1023716 fot. 1023717 fot. 1023718 fot. 1023719 fot. 1023720 fot. 1023721 fot. 1023722 fot. 1023723

ID318842 Armillaria borealis; 1,8 km N od wsi Łęg, gm.Kruszyna, pow. częstochowski, woj. śląskie, DE-55; 2018.09.15; mieszane zadrzewienia nad śródleśną strugą; na omszałym, murszejącym pniaku drzewa liściastego ( olchy ? ) grupa kilkudziesięciu owocników; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: Tak, Stacja Badawcza ISRiL PAN 15/JN/16.05.2019, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 2' 38,5" N i 19st 19' 3,5" E

fot. 1029507 fot. 1029508 fot. 1029509 fot. 1029510 fot. 1029511 fot. 1029512
siedlisko
fot. 1029513

ID319652 Armillaria borealis; Puszcza Bukowa, 1,5 km na SE od Kołowa (przy S brzegu Jeziora Czarnego), pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB-94; 2018.11.03; okrajek buczyny przy jeziorze; na ziemi pod Bk i Brz w wiązkach i grupach - kilkanaście owocników; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak - zostanie przesłany do Kustosza, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1034768 fot. 1034769 fot. 1034770 fot. 1034771 fot. 1034772 fot. 1034773

ID325341 Armillaria borealis; 0,5 km N od osady Brylisko; gm. Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-56; 2019.07.28; obniżenie terenu w borze sosnowym; sosny, olchy i brzozy; na pniakach, u podstawy pni i na ziemi ( przynajmniej pozornie ) ponad 100 owocników gł. w wiązkach; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 1' 35" N i 19st 27' 29,5" E

fot. 1089677 fot. 1089678 fot. 1089679 fot. 1089680 fot. 1089681 fot. 1089682

ID325342 Armillaria borealis; 1,5 km SW od wsi Kijów, gm.Kruszyna, pow. częstochowski, woj. śląskie, DE-54; 2019.07.27; podmokły las mieszany -brzoza, grab, świerk, leszczyna, olcha, sosna,; u podstawy pnia martwej brzozy ponad 35 owocników; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 1' 12,5" N i 19st 15' 12" E

fot. 1089690 fot. 1089691 fot. 1089692 fot. 1089693 fot. 1089694 fot. 1089695

ID327475 Armillaria borealis; 1,5 km SW od wsi Bobry, gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-65; 2019.10.13; las mieszany -sosny, dęby, klony i inne; na ziemi, pod dębami rozproszona grupa ponad 100 owocników; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 0' 25" N i 19st 23' 52,5" E

fot. 1110695 fot. 1110696 fot. 1110697 fot. 1110698 fot. 1110699 fot. 1110700
siedlisko
fot. 1110701

ID327579 Armillaria borealis; Puszcza Wkrzańska (prop. rez. Rytka), 1 km na S od Karszna w gminie Nowe Warpno, pow. policki, woj. zachodniopomorskie, AB-52; 2019.10.14; bór świerkowy; na ziemi w wiązkach po kilka owocników; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1111565 fot. 1111566 fot. 1111567

ID349487 Armillaria borealis; Elbląg, las Bażantarnia, pow. m. Elbląg, woj. warmińsko-mazurskie, DB-06; 2021.09.15; Las liściasty Bk - Db - Brz; na kłodzie buka 1 owocnik; leg. Stanisław Kosiński; det. Stanisław Kosiński; eksykat: Tak, zostanie wysłany do kustosza, w wątku na forum, notatka: tak
uwagi: GPS: 54°10'30.5"N 19°28'46.1"E
Wątek: https://www.bio-forum.pl/messages/33/1263036.html

ID350534 Armillaria borealis; las ok. 1,5km na pn-wsch od miejscowości Mianowo, gm. Kuczbork-Osada, pow. Żuromin, woj. mazowieckie, EC-20; 2021.09.14; las mieszany na gliniastej morenie (głównie dęby, brzozy i sosny); na kłodzie brzozowej leżącej na stoku płytkiego jaru masowo, głównie starsze owocniki; leg. Michał Plakwicz; det. Michał Plakwicz; eksykat: TAK, prześlę do Pani A. Kujawy, tak, notatka: nie
uwagi: omówiony w wątku: https://www.bio-forum.pl/messages/33/1270083.html fot. 1270891 fot. 1270892 fot. 1270893 fot. 1270894 fot. 1270895 fot. 1270896