grzyby.pl

Lactarius necator (Bull.) Pers.

mleczaj paskudnik
Lactarius turpis (Weinm.) Fr.
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Lactarius necator (mleczaj paskudnik)
pod świerkami; 31.07.1998, Kaszuby; copyright © by Marek Snowarski
Lactarius necator (mleczaj paskudnik)
ta sama lokalizacja, widok spodniej strony kapelusza i trzonu
Lactarius necator (mleczaj paskudnik)
w młodym lesie dębowo/klonowym
Lactarius necator (mleczaj paskudnik)
pod świerkami

owocnik

Częsty i charakterystyczny ciemnooliwkowobrunatny duży mleczaj wyrastający w świerczynach, ma śluzowatą powierzchnię kapelusza o filcowatym, długo podwiniętym brzegu.
Kapelusz ciemno-oliwkowobrunatny w różnych odcieniach: szarozielonawym, czarniawym (zwłaszcza w centrum), żółtawym, brunatnym, zwykle z okółkowo ułożonymi ciemniejszymi plamami; (50) 80-100 (200) mm średnicy, młody wypukły z wgłębionym środkiem, z długo podwiniętym brzegiem, stary płasko rozpostarty i nieco lejkowaty; powierzchnia za młodu na brzegu kapelusza wyraźnie filcowata, żółtozielona (czerwonawooliwkowa), w czasie wilgotnej pogody skórka lepka, śluzowata; gdy sucha lekko filcowata.

Blaszki białe gdy młode, stare żółtawe lub z odcieniem ochrowym, uszkodzone barwią się brunatno; gęste, z międzyblaszkami, czasem rozwidlone; prosto przyrośnięte do trzonu lub zbiegające; na ostrzach często widoczne krople wod, zasychając zostawiają brudnooliwkowe i brązowe plamy.

Trzon barwy kapelusza ale nieco jaśniejszy (oliwkowożółty) zwłaszcza w górnej partii; 30-80 x 10-25 mm, równogruby, krótki, często zwężony ku dołowi, rzadziej z grubszą podstawą; powierzchnia zwykle plamista lub z wklęśnięciami, w czasie wilgotnej pogody także lepka, gdy sucha błyszczący; pełny, z wiekiem z komorami.

Miąższ biały, po długim leżeniu brunatnieje, zwarty lecz kruchy. W smaku początkowo łagodny, po chwili paląco ostry; zapach słaby, nieokreślony (żywiczny). Mleczko białe (wodnisto białe), obfite, bardzo ostre; szarzejące.Kapelusz ciemno-oliwkowobrunatny w różnych odcieniach: szarozielonawym, czarniawym (zwłaszcza w centrum), żółtawym, brunatnym, zwykle z okółkowo ułożonymi ciemniejszymi plamami; (50) 80-100 (200) mm średnicy, młody wypukły z wgłębionym środkiem, z długo podwiniętym brzegiem, stary płasko rozpostarty i nieco lejkowaty; powierzchnia za młodu na brzegu kapelusza wyraźnie filcowata, żółtozielona (czerwonawooliwkowa), w czasie wilgotnej pogody skórka lepka, śluzowata; gdy sucha lekko filcowata.

space

Trzon barwy kapelusza ale nieco jaśniejszy (oliwkowożółty) zwłaszcza w górnej partii; 30-80 x 10-25 mm, równogruby, krótki, często zwężony ku dołowi, rzadziej z grubszą podstawą; powierzchnia zwykle plamista lub z wklęśnięciami, w czasie wilgotnej pogody także lepka, gdy sucha błyszczący; pełny, z wiekiem z komorami.

space

Pileus dark olive-brown in various hues: grey-greenish, blackish (particularly centrally), yellowish, russet, usually zonate with darker spots; (50) 80-100 (200) mm in diameter, when young convex umbilicate, with a long incurved margin, when old flat and plane and somewhat infundibuliform; in young specimens surface on the pileal margin distinctively tomentose, yellow-green (reddish-olive), cuticle viscid when wet, mucous; when dry slightly tomentose.

Lamellae white when young, old yellowish or with ochre tint, injured discolour russet; close, with subgills, sometimes forking; adnate or decurrent; on the edges often present KROPLE WODY (guttation drops?), which on drying leave grey-olive and brown spots.

Stipe concolourous with the cap but slightly lighter-coloured (olive-yellow), particularly in the upper part; 30-80 x 10-25 mm, equal, short, often tapered towards the base, sporadically with enlarged base; surface usually spotty or scrobiculate, when wet also viscid, when dry glossy; solid, with age with chambers.

Flesh white, slowly bruising russet, solid but fragile. Taste initially mild, after a while burning hot; smell faint, indefinite (resinous). Latex white (water-white), profuse, very hot; greying.

Pileus dark olive-brown in various hues: grey-greenish, blackish (particularly centrally), yellowish, russet, usually zonate with darker spots; (50) 80-100 (200) mm in diameter, when young convex umbilicate, with a long incurved margin, when old flat and plane and somewhat infundibuliform; in young specimens surface on the pileal margin distinctively tomentose, yellow-green (reddish-olive), cuticle viscid when wet, mucous; when dry slightly tomentose.

space

Stipe concolourous with the cap but slightly lighter-coloured (olive-yellow), particularly in the upper part; 30-80 x 10-25 mm, equal, short, often tapered towards the base, sporadically with enlarged base; surface usually spotty or scrobiculate, when wet also viscid, when dry glossy; solid, with age with chambers.

space

zarodniki

Wysyp zarodników kremowobiały (żółtoochrowy). Zarodniki szerokoelipsoidalne, drobno brodawkowane, brodawki połączone liniami tworzącymi siateczkę, 7,5-8,5 x 6-7 µm.Wysyp zarodników kremowobiały (żółtoochrowy). Zarodniki szerokoelipsoidalne, drobno brodawkowane, brodawki połączone liniami tworzącymi siateczkę, 7,5-8,5 x 6-7 µm.
Spore print creamy-white (yellow-ochraceous). Spores broadly ellipsoid, finely verrucose, verrucae connected with lines to form reticulum, 7,5-8,5 x 6-7 µm.
Spore print creamy-white (yellow-ochraceous). Spores broadly ellipsoid, finely verrucose, verrucae connected with lines to form reticulum, 7,5-8,5 x 6-7 µm.

występowanie

Jest w czekliście.[105]
Bardzo pospolity. Głównie pod świerkami, także pod brzozami, rzadko pod sosnami i w lasach liściastych na miejscach zatorfionych. Na glebach ubogich, kwaśnych, głównie na ściółce. Także wysoko w górach do granicy lasów. Pospolity. Owocniki od lipca do października.Bardzo pospolity. Głównie pod świerkami, także pod brzozami, rzadko pod sosnami i w lasach liściastych na miejscach zatorfionych. Na glebach ubogich, kwaśnych, głównie na ściółce. Także wysoko w górach do granicy lasów. Pospolity. Owocniki od lipca do października.
Common. Summer-fall, gregarious, usually under spruce and birch.
Common. Summer-fall, gregarious, usually under spruce and birch.

jadalne czy trujące? 🟡

Niejadalny z uwagi na ostry smak. Może też być szkodliwy nawet po wygotowaniu.[134]Niejadalny z uwagi na ostry smak. Może też być szkodliwy nawet po wygotowaniu.[134]
Inedible.
Inedible.

uwagi

Gatunek bardzo charakterystyczny i trudny do pomylenia.Gatunek bardzo charakterystyczny i trudny do pomylenia.
Species very characteristic and easy to distinguish.
Species very characteristic and easy to distinguish.