Tx: 1068
grzyby.pl

Hypholoma marginatum J. Schröt.

maślanka zygzakowatotrzonowa, łysiczka zygzakowatotrzonowa · maślanka obrzeżona
Hypholoma dispersum Quel. · Hypholoma marginata · Psilocybe marginata (J. Schröt.) Noordel. [gł. w czekl.]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈

owocnik

Kapelusz początkowo żółtawy, z wiekiem ciemnieje, rdzawobrunatny do ciemnobrązowego, w centrum ciemniejszy, higrofaniczny, suchy jaśniejszy; 20-40 mm średnicy; początkowo półkulisty, z wiekiem do płaskiego, z szerokim garbkiem; powierzchnia gładka, wilgotna nieco śluzowata, na brzegu z białymi resztkami osłony, u bardzo młodych egzemplarzy osłona łączy brzeg kapelusza z trzonem (fot.1-drugi od lewej).

space

Trzon u góry żółtawy, ku podstawie brązowawy; na powierzchni z białymi, zygzakowato ułożonymi włókienkami; 50-90 x 2-3 mm; podstawa filcowata i nieco zgrubiała; pusty, elastyczny.

space

Barwa wysypu zarodników ciemno purpurowo-brązowa.

Pileus initially yellowish, with age darkens, rusty-brown to dark brown, centrally darker, hygrophanous, lighter-coloured when dry; 20-40 mm in diameter; initially hemispherical, with age towards plane, broadly umbonate; surface smooth, when moist somewhat mucous, with white veil remains at the margin, in very young specimens the veil joins the pileal margin with the stipe (photo).

space

Stipe at the apex yellowish, towards the base brownish; the surface with white, zigzaggy laid out fibrils; 50-90 x 2-3 mm; base tomentose and somewhat clavate; hollow, elastic.

space

Spore print dark purple-brown.

zarodniki

Zarodniki elipsoidalne, gładkie; 7-9 x 4.5 µm, z porą rostkową.

Spores ellipsoid, smooth; 7-9 x 4.5 µm, with germ pore.

występowanie

jest w czekliście [105]

Częsta w górach, w grupach (nie wiązkach) od czerwca do listopada, na martwym, leżącym i zagrzebanym w ziemi drewnie drzew iglastych, pniakach, leżących pniach, wśród mchów płonnik (Polytrichum). Saprotrof.

Common. Gregarious (but not clustered), fall, on dead coniferous and hardwood branches and wood remains.

jadalne czy trujące? 🟡

ważne! dla grzybiarzy

Niejadalna.[134]

Inedible.

uwagi

Podobna maślanka korzeniasta (Hypholoma radicosum) wyrasta raczej w wiązkach i ma korzeniasto zakończony trzon.

Similar maślanka korzeniasta (Hypholoma radicosum) grows mainly caespitose (growing in tufts) and has a rooting stipe.

wybrane okazy · selected collections ⇈

#11
99 10 07 - 3
leg. Marek Snowarski
/Góry Bialskie/
#4
99 10 07 - 3b
leg. Marek Snowarski
/Góry Bialskie/
#10
99 10 07 - 7
leg. Marek Snowarski
/Góry Bialskie/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Bujakiewicz (1974)[3350]Bujakiewicz (1974) Stosunki mikosocjologiczne w lasach północnego stoku Masywu Babiej Góry.[3350], Bujakiewicz (1979)[2635]Bujakiewicz (1979) Grzyby Babiej Góry. I. Mikoflora lasów.[2635], Bujakiewicz (2003)[1338]Bujakiewicz (2003) Puszcza Białowieska ostoją rzadkich i zagrożonych grzybów wielkoowocnikowych.[1338], Bujakiewicz (2004)[1339]Bujakiewicz (2004) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1339], Bujakiewicz (2018)[1344]Bujakiewicz (2018) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1344], Bujakiewicz & Kujawa (2010)[1346]Bujakiewicz & Kujawa (2010) Grzyby wielkoowocnikowe wybranych rezerwatów przyrody Puszczy Białowieskiej.[1346], Domański Z. (1997)[2719]Domański Z. (1997) Nowe stanowiska rzadkich i interesujących grzybów w Polsce.[2719], Endler (1971)[2757]Endler (1971) Grzyby wyższe lasów bukowych nadl. Kąty.[2757], Gierczyk & Kujawa (2023)[3713]Gierczyk & Kujawa (2023) Rejestr grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część XI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2015.[3713] (as H. dispersum), Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495] (as: H. dispersum), Kujawa (2005)[1750]Kujawa (2005) "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005.[1750] (as: Psilocybe marginata), Lisiewska (2006)[1840]Lisiewska (2006) Endangered macrofungi of selected nature reserves in Wielkopolska.[1840], Lisiewska & Król (2007)[1844]Lisiewska & Król (2007) Macromycetes na tle fitocenoz lasów dębowych rezerwatu "Czmoń" (centralna Wielkopolska).[1844] (as: Psilocybe marginata), Lisiewska & Marach (2002)[1847]Lisiewska & Marach (2002) Macromycetes w kwaśnej buczynie niżowej rezerwatu „Cisy w Czarnem” (Województwo Pomorskie).[1847], Nespiak (1975)[3042]Nespiak (1975) Einige interessante Pilze aus dem Kalkgebiet der Polnischen Tatra.[3042], Schroeter (1889)[3184]Schroeter (1889) Die Pilze Schlesiens. Erste Hälfte.[3184], Wilga (2016)[3812]Wilga (2016) Cuda oliwskiej przyrody. Grzyby.[3812] (as Psilocybe marginata), Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.[2488] (as: Psilocybe marginata), Wojewoda (2003)[1146]Wojewoda (2003) Checklist of Polish larger Basidiomycetes.[1146], Wojewoda et al. (2016)[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).[2542] (as: H. dispersum)

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 29.04.2025 20:56 1 znaleziska Hypholoma marginatum (maślanka zygzakowatotrzonowa) na terenie Polski

ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].

Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

CA89 227126 275125 DE65 318734 EG15 23732

ID 23 732 oznaczenie: Hypholoma marginatum; lokalizacja: Kotlina Sądecka, Piątkowa - Krasów, Gm. Chełmiec, EG15; data zbioru: 9 paź 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany (jodła, świerk, jarząb, dąb), w wilgotnych zaroślach, gałązki porośnięte mchem, kilkadziesiąt owocników; leg. det. Sebastian Pinczer; rev. Anna Kujawa data w złym formacie ; eksykat: 051009-293 herb. Pinczer; uwagi: [notatka: 051009-293] [fotografie: nie]; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52;

ID 227 126 oznaczenie: Hypholoma marginatum; lokalizacja: TPK Gdańsk Lasy Sopockie, pow. Sopot, woj. pomorskie, CA89; data zbioru: 29 paź 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las mieszany,buk,sosna,świerk, drewno, kilkanaście owocników w kępkach; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy BG; uwagi: fot.617413 fot.617414 [notatka: [bf:616325]] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 616325 ;

(w wątku bio-forum.pl 616325)

ID 275 125 oznaczenie: Hypholoma marginatum; lokalizacja: TPK Gdańsk Leśn. Sopot, pow. Sopot, woj. pomorskie, CA89; data zbioru: 29 paź 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Buk, sosna, świerk, drewno zagrzebane w ziemi, kilkadziesiąt w kępkach; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski, det. B. Gierczyk; eksykat: BGF/BF/MWR/131029/0003; uwagi: fot.616326 [notatka: [bf:616325]] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 616325 ;

ID 318 734 oznaczenie: Hypholoma marginatum; lokalizacja: 1,5 km S od przysiółka Gać, gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 0' 35" N i 19st 19' 11" E], DE65; data zbioru: 12 paź 2018; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór sosnowy; płytki rów przy drodze leśnej, na ziemi przemieszanej z drobnym materiałem drzewnym, grupa kilkudziesięciu owocników ( >60 ); leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Błażejowi Gierczykowi; uwagi: fot.1028665 fot.1028666 fot.1028667 fot.1028668 fot.1028669 fot.1028670 fot.1028671 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji