Hydnellum suaveolens (kolczakówka wonna)

Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący) — GREJ: ID179893 (© autora fot.)

owocnik

Podobnie wyglądający kolczakówka niebieskawa (Hydnellum caeruleum) rośnie pod sosnami, jego miąższ jest bez zapachu, miąższ w trzonie jest pomarańczowo-brązowy.

Owocnik niewyraźnie zróżnicowany na kapelusz i trzon, dość nieregularny, w formie cylindrycznej lub nieregularnego stożka, 30-120 mm średnicy, sąsiednie owocniki pozrastane; młody białawy, czasem z szaro-niebieskim odcieniem, szybko ciemnieje żółtawy, brązowawy, w końcu ciemnobrązowy, strefowany; górna powierzchnia pofalowana, guzkowata, promieniście pomarszczona, często z łuseczkowatymi odrostami, młoda aksamitna, z wiekiem włókienkowata i w końcu naga; brzeg długo biały, nieregularnie karbowany.

space

Trzon szaroniebieski do czarniawego; 15-50 × 10-30 mm; powierzchnia trzonu filcowato owłosiona.

space

Powierzchnia trzonu w reakcji z KOH przybiera barwę niebiesko-zieloną.

zarodniki

Wysyp zarodników brązowawy. Zarodniki nieregularnie graniaste, z niewyraźnymi guzkami, 3.5-5 × 2-3.5 µm.

występowanie

jest w czekliście ^[105]

Gatunek podlega ochronie ścisłej (poz. I.29 wg aktualnego rozporządzenia). Nie mają do niego zastosowania wyłączenia spod ochrony uzasadnione względami godpodarki rolnej, leśnej lub rybackiej (§7.1). Do ustawowej ochrony został włączony w 2004 roku.

Nieczęsty. Owocniki naziemne, wyrastają latem i jesienią, w górskich świerczynach, na ich obrzeżach i na górskich pastwiskach.

Czerwona Lista^[125] — E–wymierający - krytycznie zagrożony

wybrane okazy · selected collections ⇈

jgadek.090707-138920
leg. Joanna Gądek
/Zubrzyca Górna, pow. nowotarski/

bc.880800-1
leg. Bohdan Cienciała
/Zborov, Słowacja – w lesie świerkowym z bukami i brzozami/

bc.910831-1
leg. Bohdan Cienciała
/Zborov, Słowacja – w lesie świerkowym z bukami i brzozami/

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Bartoszek & Mleczko (2019)^[1301]Bartoszek & Mleczko (2019) Przyroda Gorczańskiego Parku Narodowego.^[1301], Błoński (1896)^[2614]Błoński (1896) Przyczynek do flory grzybów Polski.^[2614], Chachuła (2012)^[1363]Chachuła (2012) Nowe gatunki grzybów chronionych w Pienińskim Parku Narodowym.^[1363], Chachuła (2016)^[1364]Chachuła (2016) Aktualny stan wiedzy o grzybach chronionych w świetle zmienionych aktów prawnych i stwierdzonych nowych gatunków i stanowisk na terenie Pienińskiego Parku Narodowego.^[1364], Chełchowski (1898)^[2660]Chełchowski (1898) Grzyby podstawkozarodnikowe Królestwa Polskiego (Basidiomycetes Polonici). Część I. Autobasidiomycetes. Podstawczaki.^[2660], Domański Z. (1965)^[2717]Domański Z. (1965) Grzyby wyższe okolic Kowańca (Gorce).^[2717], Domański Z. (1997)^[2719]Domański Z. (1997) Nowe stanowiska rzadkich i interesujących grzybów w Polsce.^[2719], Frejlak (1973)^[2793]Frejlak (1973) Grzyby wyższe kotła Morskiego Oka w Tatrach.^[2793], Gumińska (1962)^[2815]Gumińska (1962) Grzyby Roztoki Małej w Beskidzie Sądeckim.^[2815], Gumińska (1972)^[2823]Gumińska (1972) Mikoflora Pienińskiego Parku Narodowego (Część II).^[2823], Gumińska (2006)^[1537]Gumińska (2006) Atlas grzybów Pienińskiego Parku Narodowego. Pieniński Park Narodowy, Krościenko n/D.^[1537], Krupa (1886)^[2933]Krupa (1886) Zapiski mikologiczne przeważnie z okolic Lwowa i z Tatr.^[2933], Krupa (1887)^[2934]Krupa (1887) Zapiski mikologiczne z okolic Lwowa i Podtatrza.^[2934], Kujawa & Gierczyk (2013)^[1774]Kujawa & Gierczyk (2013) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011.^[1774], Kujawa & Gierczyk (2016)^[1776]Kujawa & Gierczyk (2016) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IX. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2013.^[1776], Narkiewicz (2005)^[1996]Narkiewicz (2005) Grzyby chronione Dolnego Śląska.^[1996], Pawłowska & Okrasińska (2020)^[2038]Pawłowska & Okrasińska (2020) Kolczakówka wonna Hydnellum suaveolens (Scop.) P. Karst.^[2038], Schroeter (1889)^[3184]Schroeter (1889) Die Pilze Schlesiens. Erste Hälfte.^[3184], Stecki (1910)^[3601]Stecki (1910) Przyczynek do mykologii Galicyi. I. Grzyby okolic Rymanowa Zdroju.^[3601], Teodorowicz (1933)^[3299]Teodorowicz (1933) Grzyby zachodniej i południowej Polski w zbiorze Zakładu Botaniki Ogólnej Uniwersytetu Poznańskiego.^[3299], Wojewoda (1964)^[3358]Wojewoda (1964) Wstępne uwagi o grzybach Gorców.^[3358], Wojewoda et al. (2016)^[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).^[2542], Wróblewski (1922)^[3421]Wróblewski (1922) Wykaz grzybów zebranych w latach 1913–1918 z Tatr, Pienin, Beskidów Wschodnich, Podkarpacia, Podola, Roztocza i innych miejscowości. Cz. I. Phycomycetes, Ustilaginaceae, Uredinales i Basidiomycetes.^[3421], Хелховски (1888)^[2658]Хелховски (1888) Базидiальные гриьы окрестностей Варшавы.^[2658]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 12.11.2024 21:01 1 znaleziska Hydnellum suaveolens (kolczakówka wonna) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

DF97 332856 DG26 157474 DG27 138920 140556 179893

ID 138 920 oznaczenie: Hydnellum suaveolens; lokalizacja: W Zubrzyca Górna, gmina Jabłonka, pow.nowotarski, woj.małopolskie, DG27; data zbioru: 7 lip 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: górski las iglasty świerkowo - jodłowy, na ziemi wsród igieł, kilkadziesiąt owocników pojedynczo i w grupach pozrastanych ze sobą; leg. det. Joanna Gądek; eksykat: BGF/BF/JG/090707/0001; uwagi: Owocniki o mocnym zapachu anyżu.; fot.258114 fot.258115 fot.258116 fot.258117 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24(2): 3-44;

ID 140 556 oznaczenie: Hydnellum suaveolens; lokalizacja: woj. Małopolskie, pow. nowotarski, gm. Lipnica Wielka, Kiczory, DG27; data zbioru: 20 lip 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór jodłowo-swierkowy, na ziemi wśród mchów, kilkanaście owocników; leg. Mariusz Kościelny, det. Agata Piestrzyńska-Kajtoch; eksykat: BGF/BF/APK/090720/0001; uwagi: fot.262889 fot.262890 fot.262891 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24(2): 3-44;

ID 157 474 oznaczenie: Hydnellum suaveolens; lokalizacja: Lipnica Wielka, pow. nowotarski, woj. małopolskie, DG26; data zbioru: 30 lip 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las jodłowo-świerkowy, na igliwiu, w grupach, częściowo pozrastane, masowo,; leg. det. Waldemar Czerniawski; eksykat: nie; uwagi: w czarcim kręgu, owocniki wydzielały bardzo intensywny zapach słodko-atramentowy; fot.310399 fot.310400 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 179 893 oznaczenie: Hydnellum suaveolens; lokalizacja: W Zubrzyca Górna, pow. nowotarski, woj. małopolskie, DG27; data zbioru: 22 lip 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: górski las iglasty świerkowo - jodłowy, na ziemi wsród igieł i opadłych gałązek, dwa owocniki; leg. det. Joanna Gądek; eksykat: nie; uwagi: mocny zapach anyżu; fot.390079 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 332 856 oznaczenie: Hydnellum suaveolens; lokalizacja: Budzów, pow. suski, woj. małopolskie, DF97; data zbioru: 5 lip 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las świerkowy, na igliwiu i resztkach gałązek świerkowych, pozrastane w czarcim kręgu (2/3 okręgu); leg. det. Waldemar Czerniawski; eksykat: Tak, przeslę; uwagi: Owocniki tego gatunku znalazłem w tej okolicy po raz pierwszy. Przekrój i zapach typowe. W pobliżu rosły jeszcze korkozęby ciemne i inny gatunek kolczakówek, trudny do identyfikacji.; fot.1148178 fot.1148179 fot.1148180 fot.1148181 fot.1148182 [notatka: nie] [fotografie: tak];

owocnik

zarodniki

występowanie

wybrane okazy · selected collections ⇈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej