Tx: 657
grzyby.pl

Gymnopus fusipes (Bull.) Gray

łysostopek wrzecionowatotrzonowy
Collybia fusipes (Bull.) Quél. · Rhodocollybia fusipes (Bull.) Romagn.
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Gymnopus fusipes (łysostopek wrzecionowatotrzonowy)
pokrój
Gymnopus fusipes (łysostopek wrzecionowatotrzonowy)
pokrój
Gymnopus fusipes (łysostopek wrzecionowatotrzonowy)
pokrój, młode egzemplarze
Gymnopus fusipes (łysostopek wrzecionowatotrzonowy)
pokrój

cechy makroskopowe

Gatunek dość wyróżniający się. Charakterystyczna dla tego gatunku jest wrzecionowato zwężająca się, zagłębiona w podłożu podstawa trzonu; ± jednakowe, ciemnoczerwonobrązowe zabarwienie wszystkich części owocnika.
Gymnopus fusipes (łysostopek wrzecionowatotrzonowy)
Kapelusz higrofaniczny, wilgotny - ciemny czerwonobrązowy, rdzawobrązowy, w centrum jaśniejszy, zwykle z rdzawymi lub żółtawymi plamami, suchy - jaśniejszy, czerwonawożółty; 30-90 mm średnicy, początkowo półkulisty, szerokostożkowaty, z wiekiem wypukły do niemal płaskiego, z niskim, szerokim garbkiem; powierzchnia gładka do nieco nierównej, matowa; brzeg początkowo podwinięty, z wiekiem do wywiniętego, gdy jest wilgotny to prześwitujące prążkowanie widoczne jedynie na brzegu, z wiekiem brzeg niereularny.

space

Trzon w górze barwy blaszek, ku podstawie ciemny czerwonawobrązowy, zwykle z rdzawymi plamami; 50-110(160) × 8-20 mm, wrzecionowaty lub wrzecionowato zwężający się jedynie w dolnej, zagłębionej w podłożu, części i przechodzący wkorzeniokształtne czarne sklerocjum; zwykle powyginany, nieregularnie przypłaszczony; pełny lub z wąskim kanałem; powierzchnia silnie wzdłużnie włóknista, gładka lub delikatnie biało oprószona, matowa lub lśniąca.

space

Barwa wysypu zarodników biała, nieco żółknąca przy wysychaniu.

cechy mikroskopowe

Zarodniki elipsoidalne, czasem migdałowate; 5.5-6.5 × 3-4 µm, Q=1.3-1.9 avQ=1.7. Żadne komórki nie są amyloidalne lub dekstrynoidalne.

jadalne czy trujące? 🟡

Niejadalny z powodu nieprzyjemnego smaku i silnie łykowatego miąższu.[134] Czeklista[105] podaje, że może być trujący.

występowanie

jest w czekliście [105]
Szeroko rozpowszechniony ale niezbyt częsty. Owocniki wyrastają od wczesnego lata do jesieni, pojedynczo lub w niewielkich wiązkach, w pobliżu pni i pniaków, na korzeniach żywych i martwych dębów (rzadko na brzozie, kasztanie, buku), preferuje gleby żyzne. Pasożyt i saprotrof. Owocniki głęboko przytwierdzone do podłoża korzeniastą podstawą trzonu, biorącą swój początek z czarnej, nieregularnej skleroty.

wybrane okazy · selected collections

#12
05 07 11 - 1
/okolice Wrocławia/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Berdau (1876)[2608]Berdau (1876) Grzyby jadalne i jadowite krajowe.[2608], Brzeg & Lisiewska (2020)[1331]Brzeg & Lisiewska (2020) Grzyby makroskopijne kampusu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Morasko w Poznaniu.[1331], Domański (1955)[2677]Domański (1955) Grzyby kapeluszowe (Aphyllophorales, Agaricales) zebrane w Wielkopolskim Parku Narodowym w latach 1948-1952.[2677], Eichler (1902)[2751]Eichler (1902) Przyczynek do flory grzybów okolic Międzyrzeca.[2751], Flisińska (1995)[2781]Flisińska (1995) Grzyby wielkoowocnikowe Poleskiego Parku Narodowego.[2781], Flisińska (2000)[1450]Flisińska (2000) Uwagi o grzybach wielkoowocnikowych Chełmskiego Parku Krajobrazowego.[1450] (as: Collybia fusipes), Flisińska (2002)[1451]Flisińska (2002) Grzyby Poleskiego Parku Narodowego. W: Radwan S. (red.). Poleski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza. Orpol. Lublin: 73-83[1451] (as: Collybia fusipes), Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.[1452] (as: Collybia crassipes i Collybia fusipes), Flisińska & Sałata (1991)[2792]Flisińska & Sałata (1991) Materiały do poznania flory grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) kilku regionów południowo-wschodniej Polski.[2792], Gierczyk et al. (2020)[1497]Gierczyk et al. (2020) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Wielkopolski National Park (W Poland), Part 2.[1497], Halama (2015)[1546]Halama (2015) Grzyby makroskopijne (macromycetes).[1546], Halama & Panek (2000)[1558]Halama & Panek (2000) Macromycetes of various habitats of the nature reserve "Łężczok" near Racibórz (SW Poland).[1558] (as: Collybia fusipes), Jóźwiak & Wrzosek (2007/2008)[1615]Jóźwiak & Wrzosek (2007/2008) Grzyby wielkoowocnikowe zespołu przyrodniczo-krajobrazowego "Lesny Park Miejski w Mieście-Ogrodzie Podkowie Leśnej".[1615] (as: Collybia fusipes), Kałucka (1995)[2881]Kałucka (1995) Macromycetes in the forest communities of the Jodły Łaskie nature reserve (Central Poland).[2881], Karasiński et al. (2015)[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.[1643], Komorowska (1988)[2907]Komorowska (1988) Tricholomataceae (Agaricales) Puszczy Niepołomickiej (doniesienie tymczasowe).[2907], Kujawa (2009)[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.[1752], Kujawa & Gierczyk (2011)[1771]Kujawa & Gierczyk (2011) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IV. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008.[1771], Kujawa et al. (2023)[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.[3757], Kwieciński (1896)[2940]Kwieciński (1896) Roślinność gminy Hańsk powiatu włodawskiego.[2940], Lisiewska (1966)[2958]Lisiewska (1966) Grzyby wyższe Wolińskiego Parku Narodowego.[2958], Lisiewska (2000)[1838]Lisiewska (2000) Udział bioekologicznych grup macromycetes w zbiorowiskach acidofilnych dąbrów na Płycie Krotoszyńskiej w południowej Wielkopolsce.[1838] (as: Collybia fusipes), Lisiewska & Bujakiewicz (1976)[2978]Lisiewska & Bujakiewicz (1976) Roślinność rezerwatu „Dębina" pod Wągrowcem w Wielkopolsce. 3. Grzyby (fungi).[2978], Lisiewska & Król (2007)[1844]Lisiewska & Król (2007) Macromycetes na tle fitocenoz lasów dębowych rezerwatu "Czmoń" (centralna Wielkopolska).[1844], Lisiewska & Połczyńska (1998)[2976]Lisiewska & Połczyńska (1998) Changes in macromycetes of the oak-hornbeam forest in the "Dębina" reserve (Northern Wielkopolska).[2976], Lisiewska & Reszel (2000)[3643]Lisiewska & Reszel (2000) Macrofungi of acidophilous oak forest communities in the southern Wielkopolska.[3643], Ławrynowicz (1973)[2994]Ławrynowicz (1973) Grzyby wyższe makroskopowe w grądach Polski Środkowej.[2994], Ławrynowicz (2001)[1860]Ławrynowicz (2001) Macromycetes of oak forests in the Jurassic Landscape Park (Częstochowa Upland) - monitoring studies.[1860] (as: Collybia fusipes), Ławrynowicz et al. (2009)[1874]Ławrynowicz et al. (2009) Grzyby projektowanego rezerwatu "Gąszczyk" na Wyżynie Częstochowskiej.[1874] (as: Collybia fusipes), Łuszczyński (2002)[1888]Łuszczyński (2002) Preliminary red list of Basidiomycetes in the Góry Świętokrzyskie Mts (Poland).[1888], Łuszczyński (2007)[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.[1896], Łuszczyński (2008)[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.[1898], Łyczek et al. (2006)[1929]Łyczek et al. (2006) Walory przyrodnicze przełomowego odcinka rzeki Gowienica na terenie projektowanej "Ostoi Goleniowskiej" w europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 na Pomorzu Zachodnim. Część III. Macromycetes.[1929], Narkiewicz (2011)[1997]Narkiewicz (2011) Sprawozdanie z XXI wystawy świeżych grzybów w Jeleniej Górze.[1997], Pietras et al. (2016)[2079]Pietras et al. (2016) Grzyby wielkoowocnikowe.[2079], Sałata (1974)[3803]Sałata (1974) Sprawozdanie z Ogólnopolskiego Sympozjum Mikologicznego.[3803], Schroeter (1889)[3184]Schroeter (1889) Die Pilze Schlesiens. Erste Hälfte.[3184], Stasińska & Sotek (2016)[2255]Stasińska & Sotek (2016) New data to the knowledge of macrofungi of Wolin National Park.[2255], Ślusarczyk (2019)[2393]Ślusarczyk (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.[2393], Ślusarczyk (2021)[2400]Ślusarczyk (2021) Materiały do znajomości mykobioty pasma Krowiarek (Sudety Wschodnie).[2400], Wilga & Wantoch-Rekowski (2011)[2475]Wilga & Wantoch-Rekowski (2011) Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu przyrody „Zamkowa Góra” w Kaszubskim Parku Krajobrazowym (Pojezierze Kaszubskie).[2475], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.[2488], Wojewoda (1974)[3372]Wojewoda (1974) Macromycetes Ojcowskiego Parku Narodowego. I. Flora.[3372], Wojewoda (1996)[3392]Wojewoda (1996) Grzyby Krakowa w latach 1883-1994 ze szczególnym uwzględnieniem Macromycetes.[3392], Wojewoda et al. (1999)[3410]Wojewoda et al. (1999) Macromycetes of oak-lime-hornbeam woods in the Niepołomice Forest near Kraków (S Poland) – monitoring studies.[3410]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 12.11.2024 21:02 1 znaleziska Gymnopus fusipes (łysostopek wrzecionowatotrzonowy) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

BE48 93107 BF48 147684

ID 93 107 oznaczenie: Gymnopus fusipes; lokalizacja: Wrocław, Las Rędziński, BE48; data zbioru: 4 paź 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las liściasty, miejsce przy ścieżce, liczne trawy, , u podstawy próchniejącego pniaka. Wiązka kilkudziesięciu owocników w róznych stadiach rozwoju; duża część zejściowa; leg. Tomasz Pachlewski, det. Marek Snowarski; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 6/TP/29.06.08; uwagi: fot.152838 fot.152839; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IV. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008. Przegląd Przyrodniczy 22(1): 17-83;

152838
152839

ID 147 684 oznaczenie: Gymnopus fusipes; lokalizacja: 1,5km na zachód od Janówka Wrocław Dolnośląskie, BF48; data zbioru: 2 paź 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las mieszany grabowo- dębowy przy Odrze, Na starych pniach przy korzeniach, w grupie pozrastane tzronami; leg. det. gabor bozser; eksykat: tak; uwagi: W tym lesie czasami występują masowo.Przez swoją pomyłkę mam tez eksykat.Nie mogłem zrobić zdjęcie i zabrałem 2 szt.Teraz zdjęcie:; fot.280853; fot.280854; fot.280855 [notatka: -] [fotografie: tak];

280853
280854
280855
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji