Galerina marginata (Batsch) Kühner (1935)

Kapelusz higrofaniczny, wilgotny ochrowobrązowy do ciemnobrązowego, czerwonawobrązowego, suchy żółtobrązowy; (10) 15 – 25 (40) mm średnicy, początkowo półkulisty, wypukły z wiekiem płaski, w centrum z zagłębieniem lub szerokim garbkiem; powierzchnia gładka, sucha, matowa lub nieco lśniąca; w młodości przy brzegu z włókienkami osłony; brzeg równy, ostry, wilgotny nieco prześwitująco prążkowany.

Trzon żółtobrązowy do ciemnobrązowego; 25 – 60 x 1.5 – 5 mm, równogruby, pełny, z wiekiem pusty; pierścień włóknisty lub ±błoniasty, zwisający, nietrwały, białawy, zwykle brązowo zabarwiony przez zarodniki; powierzchnia poniżej pierścienia wyraźnie biało kłaczkowato-włóknista na brązowym tle, powyżej pierścienia biało ziarnista na ochrowym tle.

Barwa wysypu zarodników rdzawobrązowy.

Zarodniki migdałowate, umiarkowanie brodawkowane, z wyraźną łysinką (suprahilar plage), 8.5 – 10 × 5 – 5.5 µm [102], 7.7 – 10.6 × 4.7 – 6.5 µm [26V], 8 – 11 × 5 – 6.5 µm [106].

Skórka kapelusza ze słabo rozwiniętą warstwą śluzowaciejących strzępek (ixocutis).

Częsta. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo, częściej w grupach lub prawie w wiązkach, na rozkładającym się drewnie drzew iglastych (te z drzew liściastych należą do innych podobnych gatunków [26V]), także na trocinach, zżynkach i pniakach oraz na zagrzebanym drewnie.

Śmiertelnie trująca o toksynach analogicznych do muchomor zielonawy (Amanita phalloides).

Na drewnie liściastym rośni też podobna hełmówka jesienna (Galerina autumnalis), wyróżnia się zżelatynowaną skórką kapelusza i podłożem na którym wyrasta, poza tym bardzo podobna i często synonimizowana z hełmówka jadowita (Galerina marginata).

Podobna Galerina praticola wyrasta wśród mchów na wilgotnych terenach trawiastych.