Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący)

opis

Kapelusz jaskrawo ochrowobrązowy do czerwonobrązowego; 45-110 mm, półkulisty, z wiekiem wypukły do rozpostartego; powierzchnia wilgotna silnie i grubo śluzowata; brzeg równy, ostry.

space

Trzon jasno lub ciemnofioletowy z białymi włokienkami; 40-80 x 10-15, równogruby, z obrzeżoną bulwką, pełny; powierzchnia przy otarciu przebarwia się winnoczerwono.

space

Pileus bright ochraceous-brown to red-brown; 45-110 mm, hemispherical, with age convex to plane; surface strongly and thickly mucous when moist; margin entire, acute.

space

Stipe pale or dark violet with white fibrils; 40-80 x 10-15, equal, with marginate bulb, solid; surface on injury discolours vinaceous.

space

występowanie

jest w czekliście ^[105]

W grupach, nieraz pozrastane po kilka, w lasach różnego typu, zwłaszcza w buczynach, na glebach wapiennych; sierpień-listopad.

Gregarious to almost clustered in beech forests.

uwagi

Gatunek ten w typowej formie występuje głównie w kwaśnych świerczynach. Z uwagi na zmienność w barwie i inne siedliska, wyróżnia się szereg odmian (często traktowanych tylko jako synonim typu). Jedna z odmian var. largusoides występuje pod bukami co jest jej wyróżnikiem. Gatunek zmienny w wyglądzie, wspólną cechą jest winno-czerwone przebarwianie się miąższu pod wpływem odczynnika Lugola, przebarwienia są także widoczne w miejscach otarcia trzonu i blaszek.

Variety largusoides grows under beech, type zasłonak purpurowiejący (Thaxterogaster purpurascens) grows in acidic coniferous forests near spruce. Variable species, common feature is vinaceous reaction with Lugol, stains could be also seen when bruising stipe surface or lamellae.

wybrane okazy · selected collections ⇈

Cortinarius purpurascens var. largusoides Cetto
zasłonak purpurowiejący odm. mięsista

Cortinarius subpurpurascens (Batsch) J. Kickx f. · Cortinarius purpurascens var. largusoides Rob.Henry

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Anonim (1968)^[2597]Anonim (1968) Compte-redu du IV-éme Congrés des Mycologues Europeéns Warszawa 1968.^[2597], Domański Z. (1997)^[2719]Domański Z. (1997) Nowe stanowiska rzadkich i interesujących grzybów w Polsce.^[2719], Domański Z. (1999)^[2722]Domański Z. (1999) Przyczynek do znajomości flory mikologicznej Roztocza.^[2722], Gierczyk et al. (2009)^[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.^[1482], Gierczyk et al. (2019)^[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.^[1495], Kałucka (2009)^[1626]Kałucka (2009) Macrofungi in the secondary succession on the abandoned farmland near the Białowieża old-growth forest.^[1626], Karasiński et al. (2015)^[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.^[1643], Kozłowska et al. (2015)^[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.^[1704], Kozłowska et al. (2019)^[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.^[1706], Kujawa et al. (2023)^[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.^[3757], Nespiak (1960)^[3035]Nespiak (1960) Niektóre Hymenomycetes z okolic Jasła i Krosna ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju Cortinarius.^[3035], Nespiak et al. (1973)^[3044]Nespiak et al. (1973) Bemerkungen über fluoreszierende Stoffe der Schleierlinge und ihre Auswertung für die Systematik.^[3044], Schroeter (1889)^[3184]Schroeter (1889) Die Pilze Schlesiens. Erste Hälfte.^[3184], Wojewoda et al. (2016)^[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).^[2542]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 19.01.2025 11:43 1 znaleziska Thaxterogaster purpurascens (zasłonak purpurowiejący) na terenie Polski

ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].

Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

DC18 338832 DE45 321695 327770 340247 FG23 255752

ID 255 752 oznaczenie: Cortinarius purpurascens; lokalizacja: las w okolicy Głębokiego, pow. krośnieński, woj. podkarpackie, FG23; data zbioru: 6 wrz 2014; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las jodłowo bukowy, na ziemi pod jodłami, masowo w kępkach; leg. Anna Hreczka, det. Tomasz Ślusarczyk; eksykat: Tak, TŚH 119/2014; uwagi: fot.739805 fot.739806; wątek [bf:729070]; kilka metrów dalej ten sam gatunek, ale w nieco innym kolorze; fot.739807 fot.739808; w±tek [bf:729089] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 729070 729089 ;

ID 321 695 oznaczenie: Cortinarius purpurascens; lokalizacja: 1 km SE od wsi Galonki, gm.Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 7' 32,5" N i 19st 24' 33,2" E], DE45; data zbioru: 9 paź 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: śródpolny lasek świerkowy, na ziemi, ponad 100 owocników w kilku skupiskach; leg. Jacek Nowicki, det. Tomasz Ślusarczyk; eksykat: tak, TSH 128/2019; uwagi: [bf:882672] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 882672 ;

ID 327 770 oznaczenie: Cortinarius purpurascens; • potwierdzenie ID321 695; lokalizacja: 1 km SE od wsi Galonki, gm.Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE45; data zbioru: 15 paź 2019; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: śródpolny lasek świerkowy, na ziemi, ponad 100 owocników w dwóch skupiskach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, przy pierwotnym zgłoszeniu; uwagi: fot.1112945 fot.1112946 fot.1112947; gr.2 -rosnąca pod osobnym szpalerem świerków; fot.1112948 fot.1112949 fot.1112950 fot.1112951 fot.1112952 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 338 832 oznaczenie: Cortinarius purpurascens; lokalizacja: las ok 0,5 km na pd od miejscowości Bryńsk Szlachecki; gm. Lidzbark/Górzno, pow. Działdowo/Brodnica, woj. warmińsko-mazurskie/kujawsko-pomorskie, DC18; data zbioru: 24 paź 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pas dębów i świerków w lesie przeważnie sosnowym, pod dębem, nieco dalej świerki, brzozy i sosny, 3 owocniki; leg. det. Michał Plakwicz; eksykat: TAK, prześlę do Pani A. Kujawy; uwagi: świeże kapelusze bardzo lepkie, trzony całkowicie suche; fioletowawy miąższ po pewnym czasie czerwienieje, z 30% KOH szary; stanowisko jest położone niemal na granicy województw z dokładnością do paru metrów!, bez dokładniejszych pomiarów nie ustalę, po której stronie granicy rosły te grzyby; gatunek jest na liście grzybów nieczęstych, choć nie ma ikonki GREJ fot.1187566 fot.1187567 fot.1187568 fot.1187569 fot.1187570 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 340 247 oznaczenie: Cortinarius purpurascens; • potwierdzenie ID321 695; lokalizacja: 1 km SE od wsi Galonki, gm. Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE45; data zbioru: 14 paź 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: śródpolny lasek świerkowy, na ziemi, kilkadziesiąt owocników w 2 grupach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, przy pierwotnym zgłoszeniu; uwagi: fot.1194196 fot.1194197 fot.1194198 fot.1194199; 1.11.2020; fot.1194200 fot.1194201 fot.1194202 [notatka: nie] [fotografie: tak];

opis

występowanie

uwagi

wybrane okazy · selected collections ⇈

Cortinarius purpurascens var. largusoides Cetto zasłonak purpurowiejący odm. mięsista

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

Cortinarius purpurascens var. largusoides Cetto
zasłonak purpurowiejący odm. mięsista