Armillaria cepistipes (opieńka cebulotrzonowa)

cechy makroskopowe

Kapelusz higrofaniczny, wilgotny jasnobrązowy do brązowego, czerwonobrązowego, młody ciemniejszy, wysychając jaśniejszy; 20-40(150) mm średnicy; powierzchnia jedynie w centrum kapelusza z ciemnobrązowymi włókienkami i łuseczkami, ku brzegom naga; brzeg wyraźnie prześwitująco prążkowany.

space

Trzon 50-70(100) × 3-5(15) mm, zwężający się ku górze, z bulwiasto rozszerzoną podstawą; powierzchnia trzonu niemal naga, bez łuseczek i kłaczków (te sporadycznie), z nielicznymi żółtawymi włókienkami, jedynie u podstawy wyraźnie żółta. Pierścień cienki, bardzo słaby, nietrwały, bez łuseczek. Ryzomorfy czasem obecne u podstawy trzonu.

space

Barwa wysypu zarodników biaława.

cechy mikroskopowe

Zarodniki elipsoidalne, gładkie, hialinowe, 7-8 × 5-6 µm.

jadalne czy trujące? 🟢 🛒

dopuszczony do obrotu 🛒

ważne! dla grzybiarzy

Jadalna podobnie jak i pozostałe opieńki. Zobacz uwagi na stronie rodzaju opieńka (Armillaria).

występowanie

jest w czekliście ^[105]

Rzadka. Owocniki wyrastają pojedynczo lub w luźnych wiązkach na martwym drewnie różnych gatunków drzew i krzewów liściastych i iglastych; często na drobnych gałązkach. [105] podaje, że na buku i jesionie; pasożyt.

uwagi

Podobna opieńka żółtawa (Armillaria lutea) ma masywniejsze owocniki, o powierzchnia trzonu z żółtawymi kłaczkami, silniejszym pierścieniu i jaśniejsze, obfitsze łuseczki na powierzchni kapelusza.

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Behnke-Borowczyk et al. (2018)^[1305]Behnke-Borowczyk et al. (2018) Abundance and diversity of fungi in oak wood.^[1305], Chachuła (2023)^[3714]Chachuła (2023) Grzyby wielkoowocnikowe stwierdzone w 2014 i 2022 roku na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego.^[3714], Gierczyk et al. (2014)^[1493]Gierczyk et al. (2014) Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.^[1493], Gierczyk et al. (2015)^[1491]Gierczyk et al. (2015) XX Jubileuszowa Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.^[1491], Gierczyk et al. (2019)^[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.^[1495], Karasiński et al. (2015)^[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.^[1643], Kujawa (2009)^[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.^[1752], Kujawa et al. (2015)^[1780]Kujawa et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego. Przewodnik terenowy.^[1780], Kujawa et al. (2023)^[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.^[3757], Lech & Żółciak (2006)^[1823]Lech & Żółciak (2006) Uwarunkowania występowania opieńkowej zgnilizny korzeni w lasach Beskidu Żywieckiego.^[1823], Łakomy (2006)^[1852]Łakomy (2006) Environmental conditions of deciduous tree stumps colonization by chosen saprotrophic fungi species and Armillaria spp. Abstract of habilitation thesis.^[1852], Szczepkowski et al. (2022)^[2339]Szczepkowski et al. (2022) Fungi occurring in norway spruce wood decayed by Heterobasidion parviporum in Puszcza Borecka stands (Northeastern Poland).^[2339], Szewczyk & Łakomy (2011)^[2370]Szewczyk & Łakomy (2011) Occurrence of Armillaria species in Siemianice Experimental Forest District.^[2370], Wojewoda (2008)^[2534]Wojewoda (2008) Grzyby wielkoowocnikowe Ojcowskiego Parku Narodowego.^[2534], Żółciak (2000)^[2573]Żółciak (2000) Species of Armillaria in the Wielkopolsko-Pomorski Forest Region (NW Poland).^[2573], Żółciak (2003)^[2574]Żółciak (2003) Rozmieszczenie grzybow z rodzaju Armillaria w Polsce oraz ich rosliny zywicielskie.^[2574], Żółciak (2005)^[3852]Żółciak (2005) Identification of Armillaria species in Norway spruce stands in Poland.^[3852], Żółciak (2007)^[2575]Żółciak (2007) Armillaria species in coniferous stands.^[2575]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 21.12.2024 13:56 1 znaleziska Armillaria cepistipes (opieńka cebulotrzonowa) na terenie Polski

ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].

Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

AB94 374327 DE56 320280 EC37 326859

ID 320 280 oznaczenie: Armillaria cepistipes; lokalizacja: Radomsko, las pomiędzy ul. Górnickiego a linią kolejową, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 6' 0,0" N i 19st 26' 43,5" E], DE56; data zbioru: 23 wrz 2018; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skraj olsu przechodzącego w las mieszany -olchy, brzozy, czeremchy i inne, na ziemi i spróchniałym pniaku, grupa kilkudziesięciu owocników; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie; uwagi: [bf:1021436] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1021436 ;

ID 326 859 oznaczenie: Armillaria cepistipes; lokalizacja: ok.100m na SE od południowo-wschodniego narożnika rezerwatu Zwierzyniec, pow. makowski, woj. mazowieckie, EC37; data zbioru: 23 paź 2019; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór mieszany świerki,brzozy, na martwej gałązce, grupa kilku owocnków; leg. Romuald Tomaszewski, det. Anna Kujawa na podstawie zdjęć; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: [bf:1105354] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1105354 ;

ID 374 327 oznaczenie: Armillaria cepistipes; lokalizacja: Wzgórza Bukowe (rez. Buczynowe Wąwozy), 2,1 km NW od Dobropola Gryfińskiego, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 2 lis 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: kwaśna buczyna, na ziemi, kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1500728 fot.1500729 fot.1500730 fot.1500731 [notatka: tak] [fotografie: tak];