Rhodotus palmatus (żyłkowiec różowawy)

cechy makroskopowe

Kapelusz łososioworóżowy, mięsnoróżowy, słabo higrofaniczny, suchy bledszy; 40-150 mm średnicy, początkowo wypukły, z wiekiem coraz bardziej płaski; powierzchnia kapelusza o jaśniejszych żyłkach w formie sieci o grubych oczkach, cecha ta lepiej jest widoczna u młodych owocników; siateczka może być widoczna na całej powierzchni kapelusza lub jedynie na jego brzegu lub w centrum; powierzchnia kapelusza mniej lub bardziej ślisko-lepka; brzeg długo podwinięty, potem wyprostowany.

space

Trzon szarawy, z wiekiem z różowobrązowym lub żółtawym odcieniem, zwłaszcza w dole trzonu; 20-45 × 6-17 mm, często mniej lub bardziej ekscentryczny lub boczny, w zależności od położenia na kłodzie z której wyrasta; powierzchnia trzonu wzdłużnie włókienkowata, jedwabista.

space

Barwa wysypu zarodników ciemno ochrowo-brązowa, czasem z różowym odcieniem.

cechy mikroskopowe

Zarodniki kulistawe (Q=1.1), z licznymi cylindrycznymi brodawkami, do 0.5 µm długości, cienkościene, hialinowe, 5.5-6.5 × 5-6.5 µm.

występowanie

jest w czekliście ^[105]

Gatunek podlega ochronie ścisłej (poz. I.3 wg aktualnego rozporządzenia). Nie mają do niego zastosowania wyłączenia spod ochrony uzasadnione względami godpodarki rolnej, leśnej lub rybackiej (§7.1). Do ustawowej ochrony został włączony w 2014 roku.

Grzyb bardzo rzadki ale szeroko rozprzestrzeniony w Europie; w Polsce aktualnie znany z pojedynczych stanowisk.

space

Czerwona Lista^[125] — E–wymierający - krytycznie zagrożony

uwagi

Gatunek bardzo charakterystyczny z kombinacji cech jak wyrastanie na drewnie, boczniakowaty wygląd, różowego koloru i często siateczkowato żyłkowanej powierzchni kapelusza; trudny do przeoczenia.

wybrane okazy · selected collections ⇈

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Bujakiewicz (2002)^[1336]Bujakiewicz (2002) Rhodotus palmatus (Bull.: Fr.) R. Maire.^[1336], Bujakiewicz (2003)^[1338]Bujakiewicz (2003) Puszcza Białowieska ostoją rzadkich i zagrożonych grzybów wielkoowocnikowych.^[1338], Bujakiewicz & Nita (2004)^[1347]Bujakiewicz & Nita (2004) Żyłkowiec różowawy Rhodotus palmatus (Bull.: Fr.) R. Maire – Mieszkaniec białowieskich ostępów.^[1347], Gierczyk et al. (2013)^[1502]Gierczyk et al. (2013) XVIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej.^[1502], Gierczyk et al. (2014)^[1493]Gierczyk et al. (2014) Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.^[1493], Gierczyk et al. (2017)^[1508]Gierczyk et al. (2017) XXII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.^[1508], Gierczyk et al. (2018)^[1509]Gierczyk et al. (2018) XXIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.^[1509], Gorczak et al. (2020)^[1517]Gorczak et al. (2020) 18th Congress of European Mycologists Bioblitz 2019 – naturalists contribute to the knowledge of mycobiota and lichenobiota of Białowieża Primeval Forest.^[1517], Kałucka (2020)^[1628]Kałucka (2020) Żyłkowiec różowawy Rhodotus palmatus (Bull.) Maire.^[1628], Kaufmann (1916)^[2893]Kaufmann (1916) Die in Westpreußen gefundenen Pilze der Gattungen Pleurotus, Omphalia, Mycena, Collybia und Tricholoma.^[2893] (as Pleurotus subpalmatus), Kaufmann (1917)^[2895]Kaufmann (1917) Die rosa– oder rost-sporigen Gattungen der Blätterpilze Volvaria, Claudopus, Pluteus, Clitopilus, Nolanea, Leptonia, Entoloma.^[2895] (as Pluteus roseoalbus), Kaufmann (1918)^[2894]Kaufmann (1918) Die in Westpreußen gefundenen Pilze der braunsporigen Gattungen Pholiota, Flammula, Naucoria, Galera, Tubaria, Crepidotus.^[2894] (as Crepidotus palmatus), Kujawa (2009a)^[1753]Kujawa (2009a) Grzyby wielkoowocnikowe. W: Okołów C., Karaś M., Bołbot A. Białowieski Park Narodowy. Poznać - Zrozumieć - Zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża: 87-110^[1753], Kujawa et al. (2018)^[1797]Kujawa et al. (2018) Ile gatunków grzybów rośnie w Puszczy Białowieskiej? Wystawy grzybów źródłem nowych danych.^[1797], Kujawa et al. (2023)^[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.^[3757], Wojewoda & Karasiński (2010)^[2539]Wojewoda & Karasiński (2010) Invasive macrofungi (Ascomycota and Basidiomycota) in Poland.^[2539]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 21.12.2024 14:01 1 znaleziska Rhodotus palmatus (żyłkowiec różowawy) na terenie Polski

ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].

Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

FG21 279122 FG22 351758 364182 GC55 330824 GC65 344694

ID 279 122 oznaczenie: Rhodotus palmatus; lokalizacja: okolice Huty Krempskiej (MPN), pow. jasielski, woj. podkarpackie, FG21; data zbioru: 11 lis 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las bukowy z jodłłą, wiązem i in., na powalonym wiązie, 2 młodsze owocniki w wiązce na głównym pniu, 1 dojrzalszy na odgałęzieniu pnia; leg. det. Anna Hreczka; eksykat: nie; uwagi: fot.832761 fot.832762 fot.832763 [bf:529477] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 529477 ;

ID 330 824 oznaczenie: Rhodotus palmatus; lokalizacja: Puszcza Białowieska, 1,7 km na S od Pogorzelec, pow. hajnowski, woj. podlaskie, GC55; data zbioru: 13 wrz 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: grąd, na kłodzie Carpinus betulus, w wiązce - 2 owocniki; leg. Grazyna Domian, det. Anna Kujawa; eksykat: tak (u Ani Kujawy); uwagi: fot.1133601 fot.1133602 fot.1133603 [notatka: tak] [fotografie: tak];

ID 344 694 oznaczenie: Rhodotus palmatus; lokalizacja: Białowieża, Żebra Żubra, ca. 250 m od wejścia na kładkę, pow. hajnowski, woj. podlaskie, GC65; data zbioru: 15 wrz 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: podmokły las liściasty, na martwym, powalonym drzewie (prawdopodobnie wiąż) od spodniej strony., w grupie; leg. det. Robert Kozak; eksykat: BGF0008788; uwagi: fot.1223799 fot.1223800 [fotografie: tak];

ID 351 758 oznaczenie: Rhodotus palmatus; lokalizacja: Stasianie, podnóże Ostrej nad Jasiołką (rezerwat Przełom Jasiołki), pow. krośnieński, woj. podkarpackie, FG22; data zbioru: 24 paź 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Grąd z bukiem, jądłą, grabem, wiązem górskim, lipą, olszą szarą i jesionem wyniosłym, kłoda pozbawiona kory, prawdopodobnie wiązu górskiego, 5 owocników (2 w wiązce i 3 pojedynczo; leg. det. Anna Hreczka; eksykat: Nie, gatunek chroniony; uwagi: fot.1283421 fot.1283422 fot.1283423 fot.1283424 fot.1283425 fot.1283426 fot.1283427 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 364 182 oznaczenie: Rhodotus palmatus; lokalizacja: Stasianie, podnóże Ostrej nad Jasiołką (rezerwat Przełom Jasiołki), pow. krośnieński, woj. podkarpackie, FG22; data zbioru: 13 lis 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Grąd z bukiem, jodłą, grabem, wiązem górskim, lipą, olszą szarą i jesionem wyniosłym, trzy kłody prawie całkowicie pozbawione kory, 1 kłoda - kępka kilkudziesięciu owocników i druga kępka kilka, druga kłoda - 2 kępki po kilka owocników i trzecia kłoda 2 grupy 2 i 3owocniki; leg. det. Anna Hreczka; eksykat: Nie, gatunek chroniony; uwagi: fot.1395630 fot.1395631 fot.1395632 fot.1395633 fot.1395634 fot.1395635 fot.1395636 fot.1395637 fot.1395638 fot.1395639 fot.1395640 fot.1395641 fot.1395642 [notatka: nie] [fotografie: tak];