Mycenastrum corium (grzybogwiazd skórzasty)

opis

Owocniki półpodziemne, kuliste, jajowate, gruszkowate, spłaszczone, zmienne w kształcie; duże, 80-150(200) mm średnicy, z grubym, korzeniastym sznurem grzybni u nasady. Otarta powierzchnia młodego owocnika jasnofioletowa.

space

Osłona wewnętrzna (endoperydium) bardzo gruba, do 5 mm, początkowo mięsiste i miękkie, z wiekiem twardnieje, skórzaste, twardo korkowate, łamliwe; szarobrązowe, czekoladowe. Dojrzałe pęka od szczytu na kilka odgętych gwiaździsto, ± nieregularnych płatów, następnie odłamujących się. Trwałe, dojrzałe i suche owocniki mogą przetrwać także kolejny sezon.

space

Sporocarps semi-hypogeous, spherical, ovoid, pyriform, compressed, variable in stature; large, 80-150(200) in diameter, with thick, rooting mycelial strand at the base. Injured surface of a young sporocarp light violet-coloured.

space

Innermost layer (endoperidium) very thick, up to 5 mm, initially succulent and soft, with age thoughens, membranous, hard corky, brittle; grey-brown, chocolate-brown. Mature splits open from the top into several radially deflected, ± irregular lobes, later coming away. Strong, mature and dry sporocarps can also see the next season.

space

zarodniki

Zarodniki kuliste, brodawkowane, brązowe, 8-13 µm średnicy. Komórki włośni mocne, grubościenne, z licznymi szerokimi i ostrymi wyrostkami, powyginane, czasem rozgałęzione, hialinowe, rzadko z przegrodami, 800 × 9-12 µm. Nibywłośni brak.

Spores globose, verrucose, brown, 8-13 µm in diameter. Threads of capillitium strong, thick-walled, with numerous broad and acute outgrowths, flexuous, sometimes branched, hyaline, seldom with septa, 800 × 9-12 µm. pseudocapillitium absent.

występowanie

Jest w czekliście. ^[105]

Rzadki. W Polsce znaleziono ok. 20 stanowisk. Owocniki wyrastają na glebach różnego rodzaju ale zwykle w miejscach bogatych w materię organiczną - składowiska słomy, odpadów w gospodarstwach rolnych, wokół kompostników, także na łąkach, pastwiskach i skrajach lasów, zaroślach robinii. Na większości stanowisk efemerycznie.

Rare. In Poland approx. 20 sites have been found. Sporocarps grow on different types of soils but usually in places rich in organic matter - straw storage yards, landfills in farmsteads, around compost-heaps, also on meadows, pasturelands and edges of forests, black locust shrubbery. On most of sites ephemerally.

Czerwona Lista^[125] — V–narażony na wymarcie

uwagi

Grzyb dość charakterystyczny z racji rozmiarów i bardzo grubej, trwałej osłony a mikroskopowo dzięki "kolczastej" włośni. Do rodzaju Mycenastrum należy tylko ten jeden gatunek, rozpowszechniony na całej Ziemi, częstszy w cieplejszym klimacie.

Fungus quite characteristic due to its size and very thick, strong veil and microscopically due to "echinulate" capillitium. To the genus Mycenastrum belongs only this species, found throughout the globe, more often in warmer climates.

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Rudnicka-Jezierska W., 1991 — Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). [14]
Hagara, L., Antonin, V., Baier, J., 1999 — Houby. [49]
Dermek A., 1988 — Grzyby znane i mniej znane. [9]
http://www.grzyby.pl/discus/messages/33/238.html
Wojewoda W., 2003 — Checklist of polish larger basidiomycetes. [105]
Wojewoda, W., Ławrynowicz, M., 2006 — Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. [125]

dane w bazie „publikacje po 2000 r.”
Mycenastrum corium (Guers.) Desv.
· publikacje: Flisińska 2004 · Friedrich 2011 · Gierczyk i Kujawa 2020 · Gierczyk i in. 2015 · Gierczyk i Ślusarczyk 2020 · Gierczyk i in. 2018a · Halama 2015 · Karasiński i in. 2015 · Kozłowska i in. 2015 · Kozłowska i in. 2019 · Kujawa 2001 · Kujawa 2005 · Kujawa 2008 · Kujawa 2009 · Kujawa i in. 2004 · Kujawa i Gierczyk 2010 · Kujawa i Gierczyk 2011 · Kujawa i Gierczyk 2011a · Kujawa i Gierczyk 2012 · Kujawa i Gierczyk 2013a · Kujawa i Gierczyk 2016 · Kujawa i Kujawa 2019 · Ławrynowicz i Radwański 2006 · Łuszczyńska i Łuszczyński 2004 · Puciata i Ruta 2008 · Waldon-Rudzionek i Rudzionek 2019 · Waldon-Rudzionek i Rudzionek 2022 · Wilga i Wantoch-Rekowski 2019 · Wojewoda i Karasiński 2010

znaleziska Mycenastrum corium na terenie Polski

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na dzień 2023.09.12

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

334805 197707 AB-65 360659 AB-83 362187 360898 BC-28 25139 52941 BC-98 204225 105701 155233 CA-80 360187 CC-15 298602 CC-21 272148 313762 CC-23 164183 CC-83 195218 CD-09 245444 DA-80 331029 243466 233795 DC-30 233662 DD-85 287038 EC-46 326092 FB-76 286688

ID25139 Mycenastrum corium; 3km na zachód od Dziembowa powiat pilski, województwo Wielkopolskie, BC-28; ok. 1996; łąka pastwisko; na ziemi pojedynczy; leg. Robert Puciata; det. Robert Puciata; eksykat: nie, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52, Puciata R., Ruta R. 2008. Stanowiska grzybogwiazda skórzastego Mycenastrum corium (Guers) Desv. w okolicach Dziembówka w Dolinie Noteci oraz uwagi o walorach przyrodniczych Dziembowskich Torfianek. Chrońmy przyr. Ojcz. 65(2): 87-92
uwagi:
fot. 25576

ID52941 Mycenastrum corium; 3km na zachód od Dziembowa powiat pilski, województwo Wielkopolskie, BC-28; 2006.10.10; Koszona łąka; na ziemi Dwa owocnikij jeden całkowicie zniszczony; leg. Robert Puciata; det. Robert Puciata; eksykat: tak - u Roberta Puciaty (E198) i w Stacji ZBŚRiL PAN (2/RP/16.01.07), tak; publikacja: Puciata R., Ruta R. 2008. Stanowiska grzybogwiazda skórzastego Mycenastrum corium (Guers) Desv. w okolicach Dziembówka w Dolinie Noteci oraz uwagi o walorach przyrodniczych Dziembowskich Torfianek. Chrońmy przyr. Ojcz. 65(2): 87-92. Kujawa A., Gierczyk B. 2010. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część. III. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2007. Przegląd Przyrodniczy 21(1): 8-53
uwagi: Na tym stanowisku, porzedni raz znalazłem go w połowie lat dziewięćdziesiątych fot. 72999

Uwaga Anny Kujawy:
Stanowisko zgłoszone powtórnie (pierwszy raz 12.11.2005, ID: 25139), uzupełnione o suchy okaz.
Jest to jedyne znane w Polsce stanowisko, na którym obecnośc Mycenastrum została potwierdzona po około 20 latach od pierwszego znalezienia.

ID105701 Mycenastrum corium; Stare miasto, Poznań, woj. Wielkopolskie, BC-98; 2007.07.16; Trawnik między blokami, w pobliżu kilka drzew oraz krzewów liściastych; Na ziemi Jeden owocnik; leg. Adrian Szymkiewicz; det. Anna Kujawa; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 2/AS/8.05.08 i u znalazcy, tak, notatka: tak; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IV. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008. Przegląd Przyrodniczy 22(1): 17-83
uwagi: fot. 181164

ID155233 Mycenastrum corium; Stare miasto, Piątkowo, pow. Poznański, woj. Wielkopolska, BC-98; 2009.07.17; Trawnik między blokami, w pobliżu kilka drzew oraz krzewów liściastych; Na ziemi Po kilka owocników na trawniku; leg. Adrian Szymkiewicz; det. Adrian Szymkiewicz; eksykat: przy poprzednim zgłoszeniu, tak, notatka: tak; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68
uwagi: Grzybogwiazda znalazłem na kilku trawnikach, łącznie w ok 7 miejscach. Potwierdzenie stanowiska ID: 105701

fot. 303184 fot. 303185

ID164183 Mycenastrum corium; Rezerwat Skarpy Ślesińskie, pow. nakielski, woj. kujawsko-pomorskie, CC-23; 2010.04.17; murawa kserotermiczna; na ziemi 2 owocniki; leg. Barbara Waldon, Bogdan Rudzionek; det. Anna Kujawa; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 3/BR/14.06.10, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59
uwagi: fot. 334337 fot. 334338 fot. 334339

ID195218 Mycenastrum corium; Gniezno, ul. Cieszkowskiego, pow. miasto Gniezno, woj. wielkopolskie, CC-83; 2011.04.22; między chodnikiem, a trawnikiem, przy studzience telekomunikacyjnej; na ziemi dwa owocniki; leg. Barbara Kudławiec; det. Adrian Szymkiewicz; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 3/BK/2.02.12, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegląd Przyrodniczy 24(4): 10-41
uwagi: zwróciłam na nie uwagę dzięki wyraźnie rdzawej barwie wysypanego z owocników proszku zarodników, gdy podeszłam bliżej, okazało się, że to jakieś grzyby :)

stanowisko
fot. 463935 fot. 463936 fot. 463937

ID197707 Mycenastrum corium; Gniezno, pow. Gnieźnieński, woj. Wielkopolskie; 2010.08.19; Park z drzewami liściastymi i sosną; Na ziemi Pojedynczo; leg. Adrian Szymkiewicz; det. Adrian Szymkiewicz; eksykat: Tak, u znalazcy E-20100819-001 oraz wysłany do Anny Kujawy, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 478155 fot. 478156

ID204225 Mycenastrum corium; Poznań, Piątkowo, pow. poznański, woj. wielkopolskie, BC-98; 2012.07.03; trawnik osiedlowy; Na ziemi W grupie, około 10 owocników; leg. Adrian Szymkiewicz; det. Adrian Szymkiewicz; eksykat: Tak, u znalazcy E-20120703-001 oraz ZBŚRiL PAN 1/AS/12.05.2016, tak, notatka: tak
uwagi: Grzybogwiazdy obserwuję na Piątkowie od 2008 roku, pojawiają się na kilku trawnikach na Piątkowie w Poznaniu.
fot. 512941 fot. 512942

ID233662 Mycenastrum corium; Toruń, pow. toruński, woj. kujawsko-pomorskie, DC-30; 2012.08.20; trawnik osiedlowy, bardzo suche miejsce; na ziemi jeden owocnik; leg. Grzegorz & Kajetan Neubauer; det. Grzegorz & Kajetan Neubauer; eksykat: TAK, wyślę, tak, notatka: nie
uwagi: Osiedle Rubinkowo.
fot. 656720 fot. 656721 fot. 656722 fot. 656723

ID233795 Mycenastrum corium; Gdańsk ul. Abrahama, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, DA-80; 2014.03.14; szpaler lip; ziemia jeden owocnik; leg. M.Wilga; det. Anna Kujawa; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy AK, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 657111 fot. 657112

ID243466 (potwierdzenie 233795) Mycenastrum corium; Gdańsk Oliwa ul. Abrahama, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, DA-80; 2014.08.06; aleja lipowa; ziemia dwa owocniki; leg. M. Wilga; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza Bazy AK, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 693552

ID245444 Mycenastrum corium; Teresewo, pow. koniński, woj. wielkopolskie, CD-09; 2014.08.26; prześwietlony sad; ziemia 6 owocników; leg. Grzegorz & Kajetan Neubauer; det. Grzegorz & Kajetan Neubauer; eksykat: TAK, wyślę, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 700626 fot. 700627 fot. 700628 fot. 700629
siedlisko:
fot. 700630

ID272148 Mycenastrum corium; Stawy Smogulec, pow. wągrowiecki, woj. wielkopolskie, CC-21; 2015.11.14; grobla stawu; na ziemi 1 owocnik; leg. Barbara Waldon-Rudzionek, Bogdan Rudzionek; det. Anna Kujawa; eksykat: tak, w Stacji ZBŚRiL, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 805316

ID286688 Mycenastrum corium; Osowiec Twierdza Leśna Polana Biebrzański PN, pow. moniecki, woj. podlaskie, FB-76; 2016.05.27; skraj lasu, pastwisko-wybieg dla koni; ziemia kilkanaście owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. B. Gierczyk; eksykat: tak, zostanie wysłany do Kustosza Bazy BG, tak, notatka: https://www.bio-forum.pl/messages/33/847690.html
uwagi: fot. 860020 fot. 860021

ID287038 Mycenastrum corium; Pabianice, ul. Zamkowa 1, pow. pabianicki, woj. łódzkie, DD-85; 2016.07.18; trawnik przed kościołem; z ziemi kilka owocników obok siebie; leg. Beata Łyszkowska; det. Beata Łyszkowska; eksykat: BGF0006576, tak, notatka: nie
uwagi: https://www.bio-forum.pl/messages/33/860158.html

ID298602 Mycenastrum corium; Mochle, pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie, CC-15; 2017.04.20; Skraj pastwiska, w pobliżu miejsca składowania słomy i zabudowań.; Próchniczna ziemia. Grupka kilku owocników.; leg. Przemysław Drzewiecki; det. Przemysław Drzewiecki; eksykat: Tak - zostanie przesłany kustoszowi B. Gierczykowi., tak, notatka: nie
uwagi: fot. 914692 fot. 914693

ID313762 (potwierdzenie 272148) Mycenastrum corium; Stawy Smogulec, pow. wągrowiecki, woj. wielkopolskie, CC-21; 2018.04.14; grobla stawu; na ziemi jeden owocnik; leg. Barbara Waldon-Rudzionek, Bogdan Rudzionek; det. Anna Kujawa; eksykat: tak, w Stacji ZBŚRiL, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 993391

ID326092 Mycenastrum corium; Krasne,gm.Krasne (park), pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC-46; 2019.09.24; parkowy; ziemia klika owocników; leg. Romuald Tomaszewski; det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy, tak, notatka: nie
uwagi: https://www.bio-forum.pl/messages/33/1096793.html

ID331029 Mycenastrum corium; Gdańsk Oliwa ul. Droszyńskiego, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, DA-80; 2020.04.22; zieleniec; trwanik, ziemia kilka owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak, BG, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 1135657

ID334805 Mycenastrum corium; Łódź, okolice ul. Rabindranatha Tagore, pow. Łódzki, woj. Łódzkie; 2020.08.25; Trawnik + drzewa liściaste; W trawie Pojedynczy; leg. Aleksandra Alicja Łopato; det. Aleksandra Alicja; , tak, notatka: Dojrzały owocnik o średnicy 10-15 cm. Brązowa, gładka, gruba, krucha skóra, otwarta na kształt nieregularnej gwiazdy, wewnątrz brązowe zarodniki. Specyficzny, czosnkowy (?) zapach.
uwagi: fot. 1161934 fot. 1161935

ID360187 Mycenastrum corium; Gdańsk-Chełm, ul. Jabłońskiego 14, pow. Gdańsk, woj. pomorskie, CA-80; 2022.08.21; na pozbawionym roślinności trawniku osiedlowym, jarząb; na ziemi 5 owocników; leg. Marian Sęktas; det. Marian Sęktas; eksykat: TAK, zostanie przesłany do kustosza bazy, tak, notatka: nie
uwagi: Zebrany i przebadany owocnik jest z 21.08, ale pierwsze owocniki pojawiły się na początku lipca 2022fot. 1364024 fot. 1364025 fot. 1364026 fot. 1364027 fot. 1364028 fot. 1364029 fot. 1364030 fot. 1364031 fot. 1364032

ID360659 Mycenastrum corium; Goleniów, pow. goleniowski, woj. zachodniopomorskie, AB-65; 2022.09.08; ekstensywny, trawiasty zieleniec na małej skarpie pod blokiem, Brz,Lp; gleba trzy owocniki częściowo rozdeptane; leg. Marcin Sławomir Lożek; det. Marcin Sławomir Lożek; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: Grzybogwiazd skórzasty
fot. 1368986 fot. 1368987 fot. 1368988 fot. 1368989 fot. 1368990
zarodniki fot. 1368991 fot. 1368992
włośnia fot. 1368993 fot. 1368994

ID360898 Mycenastrum corium; Szczecin Podjuchy - osiedle między ul. Metalową, Krzemienną i Floriana Szarego, pow. Szczecin, woj. zachodniopomorskie, AB-83; 2022.07.27; trawnik osiedlowy; na ziemi w grupie - 5 rozdeptanych owocników; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1370178 fot. 1370179 fot. 1370180 fot. 1370181 fot. 1370182
zarodniki: 8,8 - 12µm, średnio 11,1µm:
fot. 1370183
włośnia: fot. 1370184 fot. 1370185

ID362187 Mycenastrum corium; Szczecin Zdroje, ul. Leszczynowa, teren Stacji benzynowej, pow. Szczecin, woj. zachodniopomorskie, AB-83; 2022.09.22; trawnik przy stacji benzynowej; na ziemi 3 owocniki; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: Brak zdjęć z terenu - pobrany owocnik fotografowałam dopiero po powrocie do domu:
fot. 1381018 fot. 1381019 fot. 1381020
Zarodniki: 8,6-11,7 µm (średnio 10,3 µm):
fot. 1381021 fot. 1381022