Melanoleuca cognata (ciemnobiałka płowa)

opis

O ile z reguły gatunki ciemnobiałek są trudne do identyfikacji i wymagają odniesienia się do cech mikroskopowych, to ciemnobiałka płowa (Melanoleuca cognata) wyróżnia się wśród ciemnobiałek ciepłym ochrowobrązowym zabarwieniem blaszek, co w połączeniu z wczesnowiosenną porą pojawu czyni ją łatwą do identyfikacji już w terenie.

Kapelusz higrofaniczny, wilgotny do ciemnobrązowego, suchy jasno ochrowobrązowy, w centrum ciemniejszy; (25)40-100 mm średnicy, wypukły, zwykle z szerokim garbkiem w centrum; powierzchnia naga, wilgotna nieco lepka; brzeg początkowo podwinięty, potem prosty lub nieco wywinięty, wilgotny prześwitująco prążkowany.

space

Trzon żółtobrązowy, w górze białawy; (30)50-120 × 5-12 mm, równogruby, podstawa bulwiasto rozszerzona i przerośnięta z podłożem białą grzybnią; powierzchnia z białymi włókienkami, w górze biało kłaczkowata.

space

zarodniki

Wysyp zarodników biały, bladokremowy (ciemnokremowyżółty [133]). Zarodniki elipsoidalne, drobno brodawkowate, hialinowe, z kroplami, 7-9.5 × 4-6 µm.

występowanie

jest w czekliście ^[105]

Nieczęsta. Owocniki wyrastają wiosną, w kwietniu i maju, rzadko późną jesienią, pojedynczo lub w grupach, głównie poza lasami, na żyznych glebach, na pastwiskach, trawnikach, w parkach i sadach, także w lasach różnego typu.

jadalne czy trujące? 🟢

ważne! dla grzybiarzy

Jadalna.[105]

Edible.

wybrane okazy · selected collections ⇈

#10

jgadek.080427-1
leg. Joanna Gądek
/okolice Łękawicy/

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Brzeg & Lisiewska (2020)^[1331]Brzeg & Lisiewska (2020) Grzyby makroskopijne kampusu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Morasko w Poznaniu.^[1331], Bujakiewicz (1979)^[2635]Bujakiewicz (1979) Grzyby Babiej Góry. I. Mikoflora lasów.^[2635], Bujakiewicz (2004)^[1339]Bujakiewicz (2004) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.^[1339], Bujakiewicz (2010)^[1342]Bujakiewicz (2010) On some agarics occurring in carr forests.^[1342] (as: M. arcuata), Bujakiewicz (2018)^[1344]Bujakiewicz (2018) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.^[1344], Bujakiewicz & Kujawa (2000)^[1345]Bujakiewicz & Kujawa (2000) Macrofungi of manorial park in Turew near Poznań.^[1345], Domański (1955)^[2677]Domański (1955) Grzyby kapeluszowe (Aphyllophorales, Agaricales) zebrane w Wielkopolskim Parku Narodowym w latach 1948-1952.^[2677], Domański Z. (1965)^[2717]Domański Z. (1965) Grzyby wyższe okolic Kowańca (Gorce).^[2717], Flisińska (2004)^[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.^[1452], Friedrich & Orzechowska (2002)^[1468]Friedrich & Orzechowska (2002) Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina.^[1468], Gierczyk et al. (2009)^[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.^[1482], Gierczyk et al. (2019)^[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.^[1495], Gumińska (1972)^[2823]Gumińska (1972) Mikoflora Pienińskiego Parku Narodowego (Część II).^[2823], Kozłowska et al. (2015)^[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.^[1704], Kozłowska et al. (2019)^[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.^[1706], Kryza i Puciata (2009)^[1726]Kryza i Puciata (2009) Grzyby (Fungi) i śluzowce (Myxomycetes) rezerwatu przyrody ? Kuźnik ?. W: Owsianny P.M. (red.). Rynna Jezior Kuźnickich i rezerwat przyrody Kuźnik - bioróżnorodność, funkcjonowanie, ochrona i edukacja. Muzeum Stanisława Staszica Piła. 77-93^[1726], Kujawa (2009)^[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.^[1752], Kujawa & Gierczyk (2011)^[1772]Kujawa & Gierczyk (2011) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008.^[1772], Kujawa & Gierczyk (2013)^[1774]Kujawa & Gierczyk (2013) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011.^[1774], Kujawa & Gierczyk (2016)^[1776]Kujawa & Gierczyk (2016) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część IX. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2013.^[1776], Kujawa et al. (2019)^[1779]Kujawa et al. (2019) Grzyby Puszczy Knyszyńskiej.^[1779], Kujawa et al. (2020)^[1783]Kujawa et al. (2020) Macromycetes of the Palace Park in Poznań-Radojewo (Wielkopolska Region, Poland).^[1783], Lisiewska & Celka (1995)^[2980]Lisiewska & Celka (1995) Makromycetes parków wschodniej części Golęcińskiego Klina zieleni w Poznaniu.^[2980], Łuszczyński (2007)^[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.^[1896], Łuszczyński (2008)^[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.^[1898], Sałata (1972)^[3175]Sałata (1972) Badania nad udziałem grzybów wyższych w lasach bukowych i jodłowych na Roztoczu Środkowym.^[3175], Ślusarczyk (2021)^[2400]Ślusarczyk (2021) Materiały do znajomości mykobioty pasma Krowiarek (Sudety Wschodnie).^[2400], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)^[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.^[2488], Wojewoda et al. (2016)^[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).^[2542]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 12.11.2024 20:59 1 znaleziska Melanoleuca cognata (ciemnobiałka płowa) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

AD18 156212 AD69 356822 CA43 184705 CA79 198351 GC01 196439

ID 156 212 oznaczenie: Melanoleuca cognata; lokalizacja: 2 km na S od Przełaz, pow. Świebodzin, woj. lubuskie, AD18; data zbioru: 21 kwi 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany(Pinus, Quercus, Fagus), na ziemi, gromadnie, kilka; leg. det. Tomasz Ślusarczyk; eksykat: tak nr. 955 w zielniku autora; uwagi: fot.306429 fot.306430 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;

ID 184 705 oznaczenie: Melanoleuca cognata; lokalizacja: Słowiński Park Narodowy, pow. łebski, woj. pomorskie, CA43; data zbioru: 25 kwi 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Nadmorski las sosnowy graniczący z łegiem olszowym od strony jeziora Łebsko, na poboczu drogi turystycznej w ściółce, trzy owocniki; leg. det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: BGF/BF/MWR/110425/0001; uwagi: fot.404950 [notatka: tak-Spis grzybów Pomorza] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24(2): 3-44;

ID 196 439 oznaczenie: Melanoleuca cognata; lokalizacja: 1,5 km na E od Ogrodniczek, pow. białostocki, woj. podlaskie, GC01; data zbioru: 28 kwi 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Brzeg jez. Komosa, porośnięty liściastymi, na wilgotnej ziemi, 3 owocniki w znacznej odległości od siebie; leg. det. Mirosław Gryc; eksykat: ZBŚRiL PAN, 2/MG/13.02.12; uwagi: fot.469824 fot.469825 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 198 351 oznaczenie: Melanoleuca cognata; lokalizacja: TPK Gdańsk Oliwa leśniczówka Renuszewo, pow. gdański, woj. pomorskie, CA79; data zbioru: 8 maj 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skraj lasu bukowego z domieszkami świerka sosny, w ziemi na miejscu składowania drewna, 4 owocniki; leg. Sueoka Yuki, det. Mirosław Wantoch-Rekowski; eksykat: tak,zostanie wysłany do Kustosza bazy; uwagi: forma ochrony Trójmiejski PK; fot.482790 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 356 822 oznaczenie: Melanoleuca cognata; lokalizacja: Ok.3 km na W od miejscowości Ługi., pow. nowosolski, woj. lubuskie, AD69; data zbioru: 9 kwi 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Bór sosnowy., Na ziemi., Jeden owocnik.; leg. Iwona Burzynska, det. Jacek Nowicki na podstawie zdjęć.; eksykat: Tak,będzie wysłany do kustosza .; uwagi: fot.1328523 fot.1328524 fot.1328525 fot.1328526 [fotografie: Tak.];