opis
Kapelusz jasnoochrowy do jasno-orzechowo-brązowego, powierzchnia z wiekiem pęka łuseczki odsłaniając białawą powierzchnię pomiędzy nimi; 70-120(150) mm średnicy, początkowo cylindryczno-jajowaty, potem stożkowato-dzwonowaty, w końcu płaski, z ostrym garbkiem-brodawką w centrum; brzeg ostry.
Trzon jasnoochrowy, ponad pierścieniem gładki lub drobnokosmkowaty, poniżej drobno łuszeczkowaty, łuseczki ciemniejsze, ochrowe ułożone w niewyraźne pierścienie na jaśniejszej kremowej powierzchni; 80-150 x 8-12 mm, cylindryczny, podstawa nieco rozszerzona, początkowo pełny, z wiekiem wydrążony; pierścień błoniasty, pojedynczy, nieco przesuwalny, górna powierzchnia brązowawo punktowana, dolna biaława.
Stipe light ochre, above the ring smooth or finely floccose, below minutely squamulose, scales darker, ochre laid out in indistinct rings on a lighter creamy surface; 80-150 x 8-12 mm, cylindrical, base slightly bulbous, initially solid, in age hollow; membranous ring, single, slightly moveable, upper surface brownish punctate, lower whitish.
występowanie
Rzadka. Owocniki wyrastają pojedynczo i gromadnie w świetlistych miejscach w lasach liściastych, parkach, zaroślach i wśród roślinności zielnej.
jadalne czy trujące? 🟢
uwagi
Wyróżnia się szereg drobnych gatunków wokół czubajki sutkowatej (Macrolepiota mastoidea) jak: Macrolepiota gracilenta, Macrolepiota rickenii (ta ma mieć mniejszy kapelusz i ponad 2x dłuższy od jego średnicy trzon), czy Macrolepiota affinis. Jeden z nich - czubajkę gwiaździstą (Macrolepiota konradii) - podaję w atlasie na osobnej stronie.
w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej
zapisy w GRej wg stanu na 29.04.2025 20:54 1
ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].
Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.
bez ATPOL 150545 359534 366209 AB38 337047 AB93 328644 AB94 328642 335549 373447 374601 AC03 350908 AC37 364300 AC48 363849 BC99 211904 DE45 255054 DE46 349448 DE47 362001 365041 DE95 295307
ID 150 545 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Tycówka, przysiółek Ciśca w Gminie Węgierska Górka pow. Żywiec woj. śląskie; data zbioru: 1 paź 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Górska łąka kośna, W trawie, pojedynczo 3 szt. w pobliżu siebie; leg. Ryszard Taran, det. Błażej Gierczyk; eksykat: Analizował Błażej Gierczyk; uwagi: Współrzędne: mapa.szukacz.pl 49,602895 19,088144; Wątek na Bio-forum [bf:283574] z dnia 2009.10.13 [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 283574 ;
ID 211 904 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea v. mastoidea; lokalizacja: ok. 1,6 km na NE od Radojewa, pow. Poznań, woj. wielkopolskie [N 52°30'29,31" E 16°58'05,66"], BC99; data zbioru: 18 paź 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: tyczkowina(?) sosnowa rosnąca nieopodal brzegu rzeki, na ziemi wśród ściółki z igieł sosny, kilka-kilkanaście owocników w różnym wieku; leg. Barbara Kudławiec, det. Błażej Gierczyk; eksykat: BGF/BF/BK/121018/0001; uwagi: nadl. Łopuchówko, leśn. Marianowo, oddz. 202; forma ochrony w ramach sieci Natura 2000: obszar specjalnej ochrony siedlisk SOOS Dyrektywa siedliskowa! Biedrusko; Park Krajobrazowy Biedrusko; siedlisko; fot.551477; owocniki detale budowy!; fot.551478 fot.551479 fot.551480 fot.551481 fot.551482 fot.551483 fot.551484 fot.551485 fot.551486 fot.551487 fot.551488 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 255 054 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea s.l.; lokalizacja: 800 m N od wsi Stobiecko Szlacheckie, gm.Ładzice, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 6' 36,8" N i 19st 23' 45,95" E], DE45; data zbioru: 10 paź 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: ''zachwaszczony'' czeremchą i kruszyną las sosnowy, na ziemi, jeden owocnik; leg. Jacek Nowicki, det. Błażej Gierczyk; eksykat: BGF/BF/JN/131010/0007; uwagi: [bf:617375] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 617375 ;
ID 295 307 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Złoty Potok, pow. częstochowski, woj. śląskie, DE95; data zbioru: 22 paź 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: nieużytek przy lesie obok modrzewi, dalej buk, na ziemi, w grupie kilkunastu sztuk; leg. det. Krzysztof Kołodziejczyk; eksykat: BGF0005142; uwagi: fot.884750; fot.884747; fot.884753; [bf:884743] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 884743 ;
ID 328 642 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Puszcza Bukowa (rez. Osetno), 1,6 km na NE od Dobropola Gryfińskiego, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 2 paź 2019; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na ziemi, w grupie - kilka owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: gatunek omówiony w wątku [bf:1117634] [notatka: tak] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1117634 ;
ID 328 644 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Puszcza Bukowa (Dolina Ponikwy), 2,5 km na NW od Binowa, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB93; data zbioru: 9 paź 2019; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pobocze drogi w buczynie (w miejscu składowania drewna), na ziemi, pojedynczo; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: średnica kapelusza - 6 cm, długość trzonu - 8 cm; fot.1120110 fot.1120111 fot.1120112 fot.1120113 fot.1120114; Zarodniki: 12,6-15,6 µm x 7,8-9,8 µm średnio: 13,9 x 9,0 µm!, Q: 1,3-1,8 średnio 1,6!; fot.1120115 fot.1120116; cheilocystydy:; fot.1120117; strzępki skórki kapelusza:; fot.1120118 fot.1120119 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 335 549 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Puszcza Bukowa (rez. Trawiasta Buczyna), 1,5 km SE od Glinnej, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 14 paź 2018; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na ziemi, w grupie - kilka owocników; leg. Grazyna Domian, det. Błażej Gierczyk; eksykat: BGF0005880; uwagi: gatunek omówiony w wątku [bf:1028699] [notatka: tak] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1028699 ;
ID 337 047 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: prop. rez. Płoty w gm. Płoty, 1,2 km na NW od miejscowości Kocierz, pow. gryficki, woj. zachodniopomorskie, AB38; data zbioru: 8 paź 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pobocze drogi na zaniedbanym gnieździe odnowienia bukowego, na ziemi, pojedynczo; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1178741 fot.1178742 fot.1178743 fot.1178744 fot.1178745; zarodniki: 13-16 µm x 8,3-10 µm średnio: 14,4 x 9,1 µm!, Q: 1,4-1,8 średnio 1,6!; fot.1178746; cheilocystydy; fot.1178747 fot.1178748 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 349 448 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea s.l.; lokalizacja: 0,7 km NW od wsi Fryszerka; gm. Gomunice, pow. radomszczański, woj. łódzkie [GPS: 51st 8' 44,8" N i 19st 29' 59,5" E], DE46; data zbioru: 22 wrz 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: skraj boru sosnowego, na ziemi, pod dębem i kruszyną, grupa kilku owocników; leg. Jacek Nowicki, det. Błażej Gierczyk; eksykat: BGF0008104; uwagi: [bf:877585] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 877585 ;
ID 350 908 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Równina Wełtyńska (prop. rez. Mszar Gajki), 0,8 km na NE od osady leśnej Gajki, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AC03; data zbioru: 6 paź 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór mieszany (So, Bk, Db, Brz), na ziemi, w grupie - 2 owocniki; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1275099 fot.1275100 fot.1275101 fot.1275102; zarodniki IKI!: 12,5-15 -16! x 8,2-9,7 µm średnio 13,9 x 8,9 µm!, Q: 1,4-1,7 średnio 1,6!:; fot.1275103; cheilocystydy:; fot.1275104 fot.1275105 fot.1275106; strzępki skórki kapelusza:; fot.1275107 fot.1275108 fot.1275109 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 359 534 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea s.str.; lokalizacja: Przemyśl-Lipowica, pow. przemyski, woj. podkarpackie; data zbioru: 20 paź 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las bukowy, na ziemi, 1 okaz; leg. piotr pytel, det. Błażej Gierczyk; eksykat: BGF0009874; uwagi: współrzędne stanowiska 49.817270 22.747147;
ID 362 001 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: 1,5 km NE od wsi Wąglin; gm. Gomunice, pow. radomszczański, woj. łódzkie [GPS: 51,1528 19,5807], DE47; data zbioru: 1 paź 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: przyleśna łąka, na ziemi, kilkanaście owocników w trzech grupach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Błażejowi Gierczykowi; uwagi: fot.1379156 fot.1379157 fot.1379158 fot.1379159; Czubajki te znajdowałem już w tym miejscu wcześniej, m.in. w 2014 r >>> [bf:715006] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 715006 ;
ID 363 849 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Równina Gorzowska (prop. rez. Lilie Wodne w Barlineckim PK), 3,3 km SE od Moczydła, pow. myśliborski, woj. zachodniopomorskie, AC48; data zbioru: 26 paź 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: kwaśna buczyna, na ziemi, pojedynczo; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1393292 fot.1393293 fot.1393294 fot.1393295; Zarodniki: -11,8!12,7-15,3 x 8,4-10,5 µm średnio 13,9 x 9,3 µm!, Q: 1,4-1,6 średnio 1,5!:; fot.1393296; cheilocystydy:; fot.1393297 fot.1393298; strzępki osłony skórki kapelusza: fot.1393299 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 364 300 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Równina Pyrzycka (Barlinecki PK, prop. rez. Wilcze Jary), 0,4 km E od nowego Cmentarza Komunalnego w Barlinku (pomiędzy ul. Szosową i Fabryczną), pow. myśliborski, woj. zachodniopomorskie, AC37; data zbioru: 30 wrz 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór sosnowy mieszany, na ziemi, 2 owocniki; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1397115 fot.1397116 fot.1397117 fot.1397118; Zarodniki: 11,4-15,3 -16,5! x 8,4-10,4 µm średnio 13,3 x 9,2 µm!, Q: 1,3-1,7 średnio 1,4!:; fot.1397119; cheilocystydy:; fot.1397120 fot.1397121; strzępki skórki kapelusza:; fot.1397122 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 365 041 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: 1 km E od wsi Wąglin; gm. Gomunice, pow. radomszczański, woj. łódzkie [GPS: 51,1431 19,5856], DE47; data zbioru: 13 lis 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany -brzoza, robinia, sosna, na ziemi, jeden owocnik; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Błażejowi Gierczykowi; uwagi: fot.1402068 fot.1402069 fot.1402070 [notatka: nie] [fotografie: tak];
ID 366 209 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea s. lato; lokalizacja: 2km na zach od Wapowiec, pow. przemyski, woj. podkarpackie; data zbioru: 27 wrz 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las bukowy , żródlisko z trawami i turzycami, na ziemi, 1 owocnik; leg. piotr pytel, det. Błażej Gierczyk; eksykat: BGF0010337; uwagi: współ , stan. 49.817921 22.627499 [bf:1375426]; związane wątki bio-forum.pl: 1375426 ;
ID 373 447 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Wzgórza Bukowe (rez. Trawiasta Buczyna), 2 km na SE od Glinnej, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 17 paź 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na ziemi, pojedynczo; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1493376 fot.1493377 fot.1493378 fot.1493379; zarodniki: 14,1-18,7 -19,2! x 8,2-9,8 -10,1! µm średnio 16,3 x 9,0 µm!, Q: 1,6-2,0 średnio 1,8!: fot.1493380; cheilocystydy: fot.1493381; fot.1493382; fot.1493383; strzępki skórki kapelusza: fot.1493384; fot.1493385 [notatka: tak] [fotografie: tak];
ID 374 601 oznaczenie: Macrolepiota mastoidea; lokalizacja: Wzgórza Bukowe (rez. Źródliskowa Buczyna), 1,2 km NW od Glinnej, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 10 lis 2023; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzna buczyna, na ziemi, kilka owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1503240 fot.1503241 fot.1503242 fot.1503243; zarodniki: 11,7-15,7 x 7,5-10,4 µm średnio 13,9 x 9,1 µm!, Q: 1,3-1,7 średnio 1,5!: fot.1503244; cheilocystydy: fot.1503245; strzępki skórki kapelusza: fot.1503246 [notatka: tak] [fotografie: tak];
