Lyophyllum loricatum (kępkowiec żeberkowano-żyłkowany)

owocnik

Kapelusz ciemnooliwkowobrązowy do orzechowobrązowego, czarnobrązowy, higrofaniczny; (30)40-120 mm średnicy, początkowo półkulisty, potem wypukły do rozpostartego, czasem z niewyraźnym garbkiem; powierzchnia nierówna, pofałdowana, żyłkowana; brzeg prosty, ostry; skórka kapelusza jest bardzo zwarta i przy przełamywaniu wydaje chrzęszcząco-skrzypiący dźwięk.

space

Trzon kremowy do jasnobrązowego, z wiekiem szarobrązowy; na szczycie biało oprószony; 35-90 x 7-15 mm, cylindryczny, zwykle sąsiednie owocniki są zrośnięte podstawami; pełny.

space

Pileus dark olive-brown to nutty-brown, black-brown, hygrophanous; (30)40-120 mm in diameter, initially hemispherical, later convex to plane, sometimes distinctly umbonate; surface uneven, undulating, venose; margin straight, acute; cuticle of the cap very compact and on breaking it gives crunching sound.

space

Stipe cream-coloured to light-brown, with age grey-brown; at the apex white pruinose; 35-90 x 7-15 mm, cylindrical, usually neighbouring sporocarps fused at the base; solid.

space

zarodniki

Wysyp zarodników biały. Zarodniki gładkie, niemal kuliste, 5-6 x 4.5-5 µm.

Spore print white. Spores smooth, subglobose, 5-6 x 4.5-5 µm.

występowanie

jest w czekliście ^[105]

Częsty. Owocniki zazwyczaj wyrastają w wiązkach, od lata do jesieni, na łąkach, na brzegach lasów liściastych, w parkach i ogrodach, zwykle na nagiej ziemi lub wśród traw i ziołorośli.

Common. Clustered from summer till fall, on hardwood forests edges and paths, in parks and gardens, usually on bare soil or among grass or herbs.

jadalne czy trujące? 🟡🟢

ważne! dla grzybiarzy

Jadalny, niepolecany z uwagi na cierpki smak.

Edible, but because of acrid taste not good.

uwagi

Lyophyllum decastes (kępkowiec jasnobrązowy)

Lyophyllum fumosum (kępkowiec ciemnoszary)

Gatunek ten wyróżnia się bardzo twardą skórką kapelusza i jej higrofanicznością. Inne podobne podblaszki to kępkowiec jasnobrązowy (Lyophyllum decastes) i kępkowiec ciemnoszary (Lyophyllum fumosum) (czasem utożsamiane) generalnie wyróżniają się masywnym pokrojem. Wszystkie są jadalne.

space

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Eichler (1904)^[2750]Eichler (1904) Drugi przyczynek do flory grzybów okolic Międzyrzeca.^[2750], Flisińska (2004)^[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.^[1452], Friedrich (2020)^[1466]Friedrich (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Arboretum Przelewice, Wyd. Poligraf. ^[1466] (as: L. decastes var. loricatum), Gierczyk et al. (2013)^[1502]Gierczyk et al. (2013) XVIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej.^[1502], Gierczyk et al. (2017)^[1508]Gierczyk et al. (2017) XXII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.^[1508] (as: L. decastes var. loricatum), Kujawa et al. (2023)^[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.^[3757], Łuszczyński (2007)^[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.^[1896], Łuszczyński (2008)^[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.^[1898]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 12.11.2024 21:03 1 znaleziska Lyophyllum loricatum (kępkowiec żeberkowano-żyłkowany) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

AB65 362535 AB94 349515 AC24 351933 DA90 375461 DC28 338827 DE46 305983 DE65 326974 EC04 336420 EC46 302823

ID 302 823 oznaczenie: Lyophyllum loricatum; lokalizacja: Krasne,gm.Krasne, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC46; data zbioru: 23 lip 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Dawny park pałacowy, na ziemi, Grupa pozrastanych owocników; leg. det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: fot.934491 fot.934492 fot.934493 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 305 983 oznaczenie: Lyophyllum loricatum; lokalizacja: 1 km SW od wsi Blok Dobryszyce, gm.Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie [51st 6' 51,8" N i 19st 26' 20,25" E], DE46; data zbioru: 24 wrz 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pas lasu liściastego -dęby ( rodzime i czerwone ), brzozy, rzadziej inne, na ziemi, w pasie ppoż, ponad 20 owocników w kilku wiązkach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie; uwagi: fot.950116 fot.950117 fot.950118 fot.950119 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 326 974 oznaczenie: Lyophyllum loricatum; lokalizacja: 1 km NE od wsi Teklinów; gm.Kruszyna, pow. częstochowski, woj. śląskie [50st 59' 50,3" N i 19st 22' 17" E], DE65; data zbioru: 29 wrz 2019; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: bór sosnowy z domieszką brzóz i dębów, na ziemi, na skraju dróżki, grupa kilkudziesięciu owocników w dwóch wiązkach; leg. det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy, Ani Kujawie; uwagi: fot.1107167 fot.1107168 fot.1107169; siedlisko; fot.1107170 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 336 420 oznaczenie: Lyophyllum loricatum; lokalizacja: ok.500m na W od nieczynnej gajówki w miejscowości Jarzynny Kierz,gm Chorzele z, pow. przasnyski, woj. mazowieckie, EC04; data zbioru: 1 paź 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pas brzeziny w borze mieszanym, ziemia, wiązka kilku owocników; leg. det. Romuald Tomaszewski; eksykat: tak,zostanie przesłany do kustosza bazy; uwagi: fot.1174423 fot.1174424 fot.1174425 [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 338 827 oznaczenie: Lyophyllum loricatum; lokalizacja: las ok 0,5km na pd od Konopat, gm. Lubowidz, pow. Żuromin, woj. mazowieckie, DC28; data zbioru: 10 paź 2020; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las sosnowy z domieszką brzóz, na drodze gruntowej, dwie kępki po kilkadziesiąt owocników, mocno zrośniętych podstawami trzonów; leg. Michał Plakwicz, det. Romuald Tomaszewski; eksykat: TAK, prześlę do Pani A. Kujawy; uwagi: skórka kapelusza świeżych owocników gruba, twarda i chrzęszcząca przy przełamywaniu; miąższ w kapeluszu i trzonie dość łykowaty; wysyp biały; gatunek omówiony na bio-forum w wątku [bf:1176933]; fot.1187527 fot.1187528 fot.1187529 fot.1187530 [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 1176933 ;

ID 349 515 oznaczenie: Lyophyllum loricatum; lokalizacja: Puszcza Bukowa (rez. Osetno), 1,9 km na SW od Kołbacza, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB94; data zbioru: 31 sie 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: pobocze drogi w buczynie, na ziemi, w wiązkach - ok. 30 owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: fot.1263503 fot.1263504 fot.1263505 fot.1263506; zarodniki: 5,2-6,2 x 5,1-5,9 µm średnio 5,7 x 5,4 µm!, Q: 1,0-1,1; fot.1263507; podstawki:; fot.1263508; strzępki skórki kapelusza:; fot.1263509 [notatka: tak] [fotografie: tak];

ID 351 933 oznaczenie: Lyophyllum loricatum; lokalizacja: Pojezierze Myśliborskie (prop. rez. Dziczy Las), 2,5 km na SE od Górnowa, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AC24; data zbioru: 23 paź 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: droga żużlowa w buczynie, na ziemi/żużlu, w wiązce - kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak; uwagi: Miżąsz zwarty, skórka gruba chrzęści przy przełamywaniu, smak nieco piekący; fot.1285678 fot.1285679 fot.1285680 fot.1285681; zarodniki: 5,6-6,3 -6,8! x 5-6,3 µm średnio 5,9 x 5,6 µm!, Q: 1,0-1,2 średnio 1,1!:; fot.1285682 [notatka: tak] [fotografie: tak];

ID 362 535 oznaczenie: Lyophyllum loricatum; lokalizacja: Goleniów, ul.Kostytucji 3 Maja, pow. goleniowski, woj. zachodniopomorskie, AB65; data zbioru: 14 paź 2022; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: zieleniec między blokami, trawa Kl, Lp, lilaki, trawnik, 2 kępy; leg. det. Marcin Sławomir Lożek; eksykat: tak; uwagi: Kępkowiec żeberkowano-żyłkowany fot.1383391 fot.1383392 fot.1383393; Miąższ b.zawarty, skórka przy przełamaniu chrzęści, smak łagodny , po dłuższej chwili krótko lekko ostry/piękący; 50m dalej dwie kępy. [notatka: tak] [fotografie: tak];

ID 375 461 oznaczenie: Lyophyllum loricatum; lokalizacja: Straszyn, trawnik hotelu Cztery Pory Roku, pow. gdański, woj. pomorskie, DA90; data zbioru: 13 paź 2024; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: trawnik, świerk, cis, jałowiec, na ziemii, 6 w wiązce; leg. det. Marian Sęktas; eksykat: Tak u Błażeja Gierczyka;