Tx: 2469
grzyby.pl

Sarcoscypha coccinea (Jacq.) Sacc.

czarka szkarłatna
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈

owocnik

Owocniki pucharkowate, miseczkowate, owalne, z trzonkiem lub bez; wnętrze miseczki z hymenium (tworzy zarodniki) jaskrawo karminowoczerwone, ceglastoczerwone, brzeg długo podwinięty, jaśniejszy; po stronie zewnętrznej (płonnej) różowawe, ochrowawe i delikatnie ziarniste; 10-50(80) mm średnicy; trzonek krótki lub długi jeśli owocniki wyrastają z zagrzebanego w podłożu drewna; gruby na 2-4 mm, cynobrowoczerwony, u podstawy z białą grzybnią. Miąższ cienki, bez smaku i zapachu.
Sporocarp cupulate, cup-shaped, with or without stipe; on internal side of cup (fertile) bright karmin-red, scarlet, brick-red, margin inturned, whitish; on exterior (sterile) pink, ocher, tomentose; 10-50 mm broad; stipe short or long depending how deep wood is buried, 2-4 mm broad, cynober-red with white mycelium at the base. Flesh thin, without taste or smell.

zarodniki

Zarodniki wydłużone, elipsoidalne, gładkie, bezbarwne, z wieloma kropelkami we wnętrzu, 29-39 x 9-11(13) µm.
Spores elongated, ellipsoid, smooth, hyaline with numerous drops, 29-39 x 9-11(13) µm.

występowanie

jest w czekliście Chmiel (2006) [140]
Do 2014 roku cały rodzaj był na liście gatunków chronionych. Od tego roku ochronie podlega jedynie Sarcoscypha jurana gatunek odróżnialny jedynie po cechach mikroskopowych i to w stanie świeżym.
W szerokim ujęciu gatunek ten obejmuje wszystkie drobne gatunki rodzaju i jest pospolity, tylko z racji pory i miejsca występowania przeoczany. Jeśli chodzi o wąskie ujęcie patrz poniżej akapit uwagi.

space

space

Czerwona Lista[125] — I–o niekreślonym zagrożeniu

jadalne czy trujące? 🟡

Z uwagi na swoją jaskrawą barwę i porę występowania łatwy do zauważenia i identyfikacji. Istnieje więcej gatunków grzybów o podobnie zabarwionych miseczkowatych owocnikach np. dzieżka pomarańczowa (Aleuria aurantia) od których odróżnia się stosunkowo dużymi rozmiarami, jaskrawym zabarwieniem wnętrza miseczki i brakiem rzęsek na brzegu miseczki.
Because of its bright colour and season when appears easy to notice and identify. However there are other similarly coloured, cup-shaped fungi e.g. dzieżka pomarańczowa (Aleuria aurantia) from each differs by relatively big size, brightly coloured cup interior and a lack of hairs on cup margin.
Dawniej w tym rodzaju podawano właśnie ten jeden gatunek. Obecnie wyróżnia się kilka - zobacz klucz Baral'a [86]. W wąskim ujęciu czarka szkarłatna (Sarcoscypha coccinea) wyrasta w okresie późnojesiennym i przedwiosennym na nizinach i pogórzu, drewnie drzew liściastych takich jak buk, wiąz, leszczyna, wierzba, dąb i z rodziny różowatych. Większość znalezisk w Polsce nie należy do tego gatunku (w wąskim rozumieniu).

space

Poza tym na wapieniach i wyłącznie na lipie (Tilia) można szukać Sarcoscypha jurana.
Różnice pomiędzy tymi gatunkami są subtelne i po szczegóły odsyłam do wzmiankowanego klucza, dostępnego na stronie www.

space

literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Bujakiewicz (2003)[1338]Bujakiewicz (2003) Puszcza Białowieska ostoją rzadkich i zagrożonych grzybów wielkoowocnikowych.[1338], Bujakiewicz & Kujawa (2010)[1346]Bujakiewicz & Kujawa (2010) Grzyby wielkoowocnikowe wybranych rezerwatów przyrody Puszczy Białowieskiej.[1346], Chachuła (2012)[1363]Chachuła (2012) Nowe gatunki grzybów chronionych w Pienińskim Parku Narodowym.[1363], Chlebicki (2008)[1393]Chlebicki (2008) Grzyby nadrzewne Gorców.[1393], Drobnik & Sokół (1999)[1427]Drobnik & Sokół (1999) Jeszcze o czarce szkarłatnej.[1427], Falkowski & Nowicka-Falkowska (2000)[1438]Falkowski & Nowicka-Falkowska (2000) Smardz jadalny Morchella esculenta i czarka szkarłatna Sarcoscypha coccinea w Nadbużańskim Parku Krajobrazowym.[1438], Fiedorowicz (2020)[1444]Fiedorowicz (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. W: Szymczyk R. (red.). 35 lat Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. Monografia Przyrodnicza. Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej, Kwidzyn: 64-80[1444], Fiedorowicz i in. (2000)[1446]Fiedorowicz i in. (2000) Gatunki grzybów monitorowanych w Mazurskim Parku Krajobrazowym. W: Lisiewska M., Ławrynowicz M. (red.). Monitoring grzybów. PTB, Sekcja Mikologiczna. Poznań-Toruń: 73-79[1446] (as: S.coccinea s.l.), Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495] (as?Sarcoscypha coccinea), Gumińska (2006)[1537]Gumińska (2006) Atlas grzybów Pienińskiego Parku Narodowego. Pieniński Park Narodowy, Krościenko n/D.[1537], Halama & Romański (2010)[1565]Halama & Romański (2010) Grzyby makroskopijne (macromycetes).[1565], Jadwiszczak (2008)[1599]Jadwiszczak (2008) Czarka szkarłatna.[1599], Kozik (2004)[1700]Kozik (2004) Stanowisko pochwiaka jedwabnikowego - Volvariella bombycina (Pers.: Fr.) Sing. w Uroczysku Pleśnianki (Pleśna k/Tarnowa).[1700], Kozłowska et al. (2015)[1705]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part II. A checklist of microfungi and larger Ascomycota.[1705], Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706], Kozłowska et al. (2019)[1707]Kozłowska et al. (2019) Checklist of microfungi and larger ascomycetes of Białowieża Forest.[1707], Krzysztofiak et al. (2010)[1728]Krzysztofiak et al. (2010) Świat śluzowców, grzybów i mszaków Wigierskiego Parku Narodowego.[1728], Kujawa (2005)[1750]Kujawa (2005) "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005.[1750], Kujawa (2009a)[1753]Kujawa (2009a) Grzyby wielkoowocnikowe. W: Okołów C., Karaś M., Bołbot A. Białowieski Park Narodowy. Poznać - Zrozumieć - Zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża: 87-110[1753], Kujawa & Gierczyk (2007)[1769]Kujawa & Gierczyk (2007) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Podsumowanie roku 2006.[1769], Kujawa & Gierczyk (2011)[1772]Kujawa & Gierczyk (2011) Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2008.[1772], Markowska (2004)[1941]Markowska (2004) Stan, zagrożenia i ochrona grzybów wielkoowocnikowych województwa opolskiego.[1941], Nespiak (1970)[3782]Nespiak (1970) Grzyby i grzybobranie w Puszczy Białowieskiej.[3782], Nowak & Spałek (2001)[2016]Nowak & Spałek (2001) Materials to the distribution of rare and interesting macrofungi in the Opole Silesia.[2016], Nowak i Spałek (2000)[2015]Nowak i Spałek (2000) Grzyby. W. Spałek K. (red.). Osobliwości przyrody Opola. Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Przyrody Stobrawskiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu, Opole: 11?13[2015], Spałek (1998)[2205]Spałek (1998) Chronione i rzadkie gatunki grzybów Parku Krajobrazowego “Góra Św. Anny”.[2205], Spałek (1999)[2206]Spałek (1999) Osobliwości przyrodnicze zespołu przyrodniczo-krajobrazowego “Pod Dębami”.[2206], Spałek (2009)[2211]Spałek (2009) Walory przyrodniczo-kulturowe źródła w Leśnej na Śląsku Opolskim.[2211], Stala (2013)[2217]Stala (2013) Rzadkie, ciekawe, ginące grzyby wielkoowocnikowe (Macromycetes) Stobrawskiego Parku Krajobrazowego oraz fragmentu jego otuliny.[2217], Suski (2006)[2285]Suski (2006) Stanowiska czarki szkarłatnej Sarcoscypha coccinea (Jacq.: Fr.) Lamb. i czarki austriackiej Sarcoscypha austriaca (O. Beck ex Sacc.) Boud. w okolicy Wojsławic.[2285], Ślusarczyk (2005)[2386]Ślusarczyk (2005) Grzyby.[2386], Trzeciak (2000)[2418]Trzeciak (2000) Stanowiska chronionych i rzadkich gatunków grzybów w Ciężkowicko-Rożnowskim Parku Krajobrazowym.[2418], Trzeciak & Trzeciak (2000)[2420]Trzeciak & Trzeciak (2000) Czarka szkarłatna Sarcoscypha coccinea na Obszarze Chronionego Krajobrazu Podgórza Strzyżowskiego.[2420], Wilga (2000)[2430]Wilga (2000) Kolejne stanowisko czarki szkarłatnej Sarcoscypha coccinea w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).[2430], Wilga (2000)[2432]Wilga (2000) Makrogrzyby (Macromycetes) doliny Samborowo w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).[2432], Wilga (2002)[2435]Wilga (2002) Stanowiska czarki szkarłatnej w okolicy Gdańska-Oliwy.[2435], Wilga (2002)[2437]Wilga (2002) Ginące i zagrożone gatunki grzybów wielkoowocnikowych w Lasach Oliwskich.[2437], Wilga (2004)[2445]Wilga (2004) Przyroda projektowanego rezerwatu "Dolina Mirachowskiej Strugi" na Pojezierzu Kaszubskim. Grzyby wielkoowocnikowe (macromycetes).[2445], Winnicki & Zemanek (2003)[2495]Winnicki & Zemanek (2003) Przyroda Bieszczadzkiego Parku Narodowego. XXX lat Bieszczadzkiego Parku Narodowego 1973-2003.[2495], Wojewoda (1977)[3781]Wojewoda (1977) Grzyby wielkoowocnikowe.[3781], Wojewoda (2008)[2534]Wojewoda (2008) Grzyby wielkoowocnikowe Ojcowskiego Parku Narodowego.[2534]

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 01.12.2024 06:42 1 znaleziska Sarcoscypha coccinea (czarka szkarłatna) na terenie Polski

ID na żółtym tle, to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację ze statusem przyjęty [tj. wpis poprawny pod względem formalnym].

Poniżej są pokazane fotografie załączone do wpisu GRej. Po kliknięciu na ID wpisu, w rekordzie GRej czasem mogą być pokazane fotografie z wątku bio-forum.pl związanego z tym wpisem; w tym wypadku bez 100% pewności, czy dotyczą one wpisu. Aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

FE13 13417 129743 129744 130679 158153 158156 158157 158158 FG21 29404 FG22 30281

ID 13 417 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; lokalizacja: wąwóz (z wyciągiem) na skraju dzielnicy Puław - Włostowic, FE13; data zbioru: 8 kwi 2005; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: żyzny grąd liściasty porastający dno i ściany wąwozu o podłożu wapiennym (w bocznych odnogach głównego wąwozu), na martwych gałązkach drzew liściastych, pojedynczo i małymi skupieniami (po 2-6 sztuk), łącznie 200-300 szt; leg. Bogusław Mazurek, det. Anna Kujawa, Bogusław Mazurek; oznaczone jako Sarcoscypha coccinea - Czarka szkarłatna; eksykat: tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/BM/12.04.05; uwagi: [notatka: Notes 3 – 08.04.2005 - 1] [fotografie: [bf:9331]]; publikacja: Kujawa 2005. "Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych" - nowa forma gromadzenia danych mikologicznych pochodzących od amatorów. Podsumowanie roku 2005. Przegl. Przyr. 16 (3-4): 17-52; związane wątki bio-forum.pl: 9331 ;

(w wątku bio-forum.pl 9331)
(w wątku bio-forum.pl 9331)
(w wątku bio-forum.pl 9331)
(w wątku bio-forum.pl 9331)
(w wątku bio-forum.pl 9331)

ID 29 404 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; lokalizacja: między Chyrową a Polanami powiat jasielski, FG21; data zbioru: 2 kwi 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: : las mieszany, leszczyna, olcha, grab, sosna i in. w pobliżu strumienia, przy samej drodze, na opadłych gałązkach, pojedynczo i po kilka w grupie, ok. 30-40 widocznych owocników na przestrzeni 20 m; leg. Anna Hreczka, det. Anna Kujawa; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/AH/6.04.06; uwagi: fot.30556 fot.30557 fot.30558 fot.30559 [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70;

ID 30 281 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; lokalizacja: Mszana - skrzyżowanie, FG22; data zbioru: 23 kwi 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las mieszany, sosna, jodła, jodła, jesion, grab, olcha, zdziczała jabłoń, na opadłych gałązkach, w grupie po kilkadziesiąt - cztery stanowiska, na przestrzeni kilku kilometrów także po kilka i pojedynczo; leg. det. Anna Hreczka; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/AH/11.05.06; uwagi: Praktycznie można je spotkać wzdłuż całego szlaku w lesie i na obrzeżach! Mszana skrzyżowanie - Chyrowa. Bardzo duża liczba owocników. fot.32215\ [notatka: nie] [fotografie: tak];

ID 129 743 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; lokalizacja: Puławy 4km 300m na SE od centrum miasta, FE13; data zbioru: 18 kwi 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Wąwóz 1E - żyzny grąd dębowo-grabowy z dużą domieszką innych gatunków porastający dno i ściany wąwozu o podłożu wapiennym (w bocznej odnodze głównego wąwozu), Pojedynczo i małymi skupieniami na martwych gałązkach drzew liściastych, ok. 50 szt.; leg. det. Bogusław Mazurek; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 4/BM/30.04.09; uwagi: Kilkadziesiąt metrów w dół wąwozu stanowisko S. austriaca [notatka: tak, Notes 3] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;

ID 129 744 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; • potwierdzenie ID13 417; lokalizacja: Puławy 4km 600m na SE od centrum miasta, FE13; data zbioru: 3 kwi 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Wąwóz 1A - żyzny grąd dębowo-grabowy z dużą domieszką innych gatunków porastający dno i ściany wąwozu o podłożu wapiennym (w bocznej odnodze głównego wąwozu), Pojedynczo i małymi skupieniami na martwych gałązkach drzew liściastych, ok. 100 szt; leg. det. Bogusław Mazurek; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 5/BM/30.04.09; uwagi: Potwierdzenie stanowiska z 2005.05.04 - ID: 13417 [notatka: tak, Notes 3] [fotografie: nie]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;

ID 130 679 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; lokalizacja: Parchatka, gm. Kazimierz Dolny, Kazimierski Park Krajobrazowy, FE13; data zbioru: 30 mar 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Wąwóz nr 2 - grąd dębowo-grabowy z dużą domieszką innych gatunków porastający dno i zbocza wąwozu, na dnie wąwozu, Pojedynczo i małymi skupieniami na martwych gałązkach drzew liściastych, 1 szt. (ok. 50 szt.); leg. det. Bogusław Mazurek; eksykat: TAK, będzie w Stacji ZBŚRiL PAN; uwagi: Wąwóz nr 2 - na końcu miejscowości jadąc od strony Puław - wąwóz w kierunku na Dębniak i Kulawe Pola; Sprawdzono ok. 100-150 m wąwozu w górę od pierwszej, małej odnogi w prawo w odnodze brak Sarcoscypha!.; 1 szt. to eksykat oznaczony jako S. coccinea, natomiast ok. 50 szt.! oznacza, że tyle owocników Sarcoscypha sp. naliczono na zbadanym odcinku. Patrz zgłoszenie ID: 130678 [notatka: Tak, Notes nr 3] [fotografie: nie];

ID 158 153 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; lokalizacja: Puławy 4km 700m na SE od centrum miasta, pow. Puławy, woj. lubelskie, FE13; data zbioru: 20 lis 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Wąwóz 1Md (góra-przed pierwszym rozwidleniem) - żyzny grąd dębowo-grabowy z dużą domieszką innych gatunków porastający dno i ściany wąwozu o podłożu wapiennym, Na patyczku lisciastego (dołączony do eksykatu), 1 młody owocnik; leg. det. Bogusław Mazurek; eksykat: TAK, będzie w Stacji ZBŚRiL PAN; uwagi: Owocnik oznaczany po podhodowaniu na balkonie i w domu w dniu 2010.01.03; [bf:296532] [notatka: Tak, Notes 3 index 20091120-17] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 296532 ;

(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)
(w wątku bio-forum.pl 296532)

ID 158 156 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; lokalizacja: Puławy 4km 400m na SE od centrum miasta, pow. Puławy, woj. lubelskie, FE13; data zbioru: 29 lis 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Wąwóz 1 ((parking k. wyciągu – sama góra wąwozu) - żyzny grąd dębowo-grabowy z dużą domieszką innych gatunków porastający dno i ściany wąwozu o podłożu wapiennym, Głównie na 1 pokaźnej gałęzi lisciastego (przy eksykacie), kilka sztuk na patyczkach drzew lisciatych, Ok. 40-50 owocników.; leg. det. Bogusław Mazurek; eksykat: TAK, będzie w Stacji ZBŚRiL PAN; uwagi: Owocnik oznaczany po podhodowaniu na balkonie i w domu w dniu 2010.01.13; [bf:296532] [notatka: Tak, Notes 3, index 20091129-04] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 296532 ;

ID 158 157 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; • potwierdzenie ID129 744; lokalizacja: Puławy 4km 600m na SE od centrum miasta, pow. Puławy, woj. lubelskie, FE13; data zbioru: 29 lis 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Wąwóz 1A - żyzny grąd dębowo-grabowy z dużą domieszką innych gatunków porastający dno i ściany wąwozu o podłożu wapiennym, Na patykach drzew lisciastych (przy eksykacie), Ok. 20-30 owocników; leg. det. Bogusław Mazurek; eksykat: TAK, będzie w Stacji ZBŚRiL PAN; uwagi: Potwierdzenie stanowiska z 2005.05.04 - ID: 13417,; 2009.04.03 - ID: 129744; Liczne stanowisko wiosennej czarki szkarłatnej. Obecnie nie znalazłem w tym miejscu ani jednego owocnika. Natomiast teraz jesienne pokazały się od 40 do 80 m powyżej stanowiska wiosennego wiosną ich tam nie znajdowałem!; Owocnik oznaczany po podhodowaniu na balkonie i w domu w dniu 2010.01.13; [bf:296532] [notatka: TAK, Notes 3, index 20091129-03] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 296532 ;

ID 158 158 oznaczenie: Sarcoscypha coccinea; • potwierdzenie ID129 743; lokalizacja: Puławy 4km 300m na SE od centrum miasta, pow. Puławy, woj. lubelskie, FE13; data zbioru: 29 lis 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: W1E (dół-środek wąwozu) żyzny grąd dębowo-grabowy z dużą domieszką innych gatunków porastający dno i ściany wąwozu o podłożu wapiennym, Pojedynczo i małymi skupieniami na martwych gałązkach i patykach drzew liściastych (przy eksykacie), Ok. 400-600 owocników (policzone tylko w miejscach odgarnięcia liści, w rzeczywistości może ich być dużo, dużo więcej; leg. det. Bogusław Mazurek; eksykat: TAK, będzie w Stacji ZBŚRiL PAN; uwagi: Potwierdzenie stanowiska ID: 129743 z 2009.04.18; Na wiosennym stanowisku czarki szkarłatnej - było ich wtedy ok. 50 szt!; Owocnik oznaczany po podhodowaniu na balkonie i w domu w dniu 2010.01.13; [bf:296532] [notatka: TAK, Notes 3, index 20091129-02] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 296532 ;

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji