Pluteus podospileus (drobnołuszczak fioletowoczarniawy)

owocnik

Kapelusz ciemnobrązowy, w centrum ciemniejszy, aż czarniawy; 10-30 mm średnicy, początkowo stożkowaty, z wiekiem do płaskiego, czasem z niskim garbkiem; powierzchnia matowa, aksamitno-ziarnista, z grubszymi, czasem odstającymi włókienkami w centurm, może być słabo żyłkowana w centrum, prześwitująco prążkowany do połowy promienia.

space

Trzon biały do kremowego z powierzchnia pokrytą brązowymi włókienkami, jaśniejszymi i mniej gęstymi w górze trzonu (u formy minutissimus powierzchnia trzonu bez lub z ciemniejszymi włókienkami jedynie u jego podstawy); 18-45 × 1-3 mm, równogruby, u podstawy nieco bulwiasto zgrubiały; pełny, na starość z kanałem.

space

Pileus dark brown, in the centre darker, appearing blackish; 10-30 in diameter, initially conic, with age becoming plane, sometimes with a small umbo; surface dull, velutinous-granular, with thicker, sometimes coarse fibrils in the centre, may be slightly venose in the centre, translucent-striate half way from the margin.

space

Stipe white to cream-coloured, surface covered with brown fibrils, lighter-coloured and less close at the apex of the stipe (in the forma minutissimus surface of the stipe with darker fibrils only at its base or without); 18-45 × 1-3 mm, equal, at the base somewhat bulbous clavate; solid, in age channelled.

space

zarodniki

Wysyp zarodników czerwonawobrązowy. Zarodniki kulistawe, gładkie, 5.5-7.5 × 4.5-6 µm.

Spore print reddish-brown. Spores subglobose, smooth, 5.5-7.5 × 4.5-6 µm.

cechy mikroskopowe

Ostrze blaszki sterylne, cheilocystydy liczne, maczugowate do gruszkowatych, bezbarwne lub część z brązowawym pigmentem, 30-75 × 12-27 µm.

space

Skórka kapelusza typu ziarnisto-włoskowatego, jej strzępki o szczytowych elementach z brązowym pigmentem w pojedynczej wakuoli, kulistawe na trzoneczkach, także maczugowate i wrzecionowate. W skórce trzonu kępkami tak samo zabarwione kaulocystydy.

Lamellar edges sterile, cheilocystidia numerous, clavate to pyriform, hyaline or partly with brownish pigment, 30-75 × 12-27 µm.

space

Pileal cuticle with rounded and hyphe cells, its hyphae with endings elements with brown pigment in single vacuole, subglobose on stalks, also clavate and fusiform. In the cuticle of the stipe caulocystidia in tufts of the same colour.

występowanie

Jest w czekliście.^[105]

Rzadki. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, zwykle pojedynczo, na martwym drewnie olszy lub wierzb, opadłych gałązkach, zagrzebanych w ziemi itp., w lasach i zaroślach łęgowych.

Rare. Sporocarps grow from summer to autumn, usually solitary, on dead alder or willow wood, fallen twigs, etc., in forests and floodplane forests and shrubs.

uwagi

Pluteus podospileus f. minutissimus od formy typowej różni się gładką powierzchnię trzonu, ewentualnie z brązowymi włókienkami jedynie u podstawy. Owocniki są zwykle nieco mniejsze a kapelusz jest cieplej, ciemno czerwonobrązowo zabarwiony.

Pluteus podospileus f. minutissimus from typical form differs in that the surface of the stipe is smooth, sporadically with brown fibrils only at the base. Fruitbodies are usually somewhat smaller and the cap is in warmer dark red-brown colour.

wybrane okazy · selected collections ⇈

bc.940526-1a
leg. Bohdan Cienciała
/Svibice, Český Těšín, Czechy – na trocinach/

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Bas C., Kuyper Th. W., Noordeloos M.E., Vellinga E.C., 1990 — Flora Agaricina Neerlandica. Vol. 2. Pleurotaceae, Pluteaceae, Tricholomataceae. p.45 [80.2]
Skirgiełło A., 1999 — Flora Polska. Grzyby. Tom XXVII. Łuskowcowate (Pluteaceae). p.45 [57]
Breitenbach J., Kraenzlin F., 1995 — Fungi of Switzerland 4 - Agarics 2nd part p.119 [26IV]
Wojewoda W., 2003 — Checklist of polish larger basidiomycetes. [105]

dane w bazie „publikacji po 2000 r.” #[3952]
Pluteus podospileus Saccardo · synonimy: Pluteus minutissimus Maire,
publikacje: Nita i Bujakiewicz 2004, Nita i Bujakiewicz 2005, Bujakiewicz 2004 (as: P. podospileus), Bujakiewicz i Kujawa 2000, Lisiewska i Marach 2002, Nita i Bujakiewicz 2007, Miśkiewicz 2000a, Łuszczyński 2007, Łuszczyński 2008, Gierczyk i in. 2009, Kujawa 2009, Bujakiewicz i Springer 2009, Bujakiewicz i Kujawa 2010 , Nita i Bujakiewicz 2009, Nita i Stefaniak 2010, Bujakiewicz 2011, Karasiński 2009a, Kujawa i in. 2012b, Gierczyk i in. 2013, Kujawa i Gierczyk 2013a, Karasiński i in. 2015 (as: P. podospileus f. podospileus), Halama 2015, Domian i in. 2010, Kujawa i Gierczyk 2016, Bocian i in. 2018, Gierczyk i in. 2018, Gierczyk i in. 2018b (as: P. podospileus f. podospileus), Bujakiewicz 2018, Gierczyk i in. 2019a (as: P. podospileus f. podospileus), Holec i in. 2019, Holec i in. 2019a, Kujawa i in. 2019 (as: Pluteus podospileus var. podospileus), Gierczyk i Ślusarczyk 2020, Chachuła i in. 2021, Wilga i Wantoch-Rekowski 2019 (as: P. p. f. podospileus)
dane w bazie „publikacji po 2000 r.” #[3953]
Pluteus podospileus f. minutissimus (Maire) Vellinga ss. Vellinga (1990) · uwagi: brak tej formy w checklist Wojewoda (2003)
publikacje: Kujawa 2009, Bujakiewicz 2004 (as: P. minutissimus), Bujakiewicz 2006 (as: P. minutissimus), Karasiński i in. 2015 , Bujakiewicz 2018 (as: P. minutissimus), Gierczyk i in. 2019a, Kujawa i in. 2019, Gierczyk i in. 2020

znaleziska Pluteus podospileus na terenie Polski

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na dzień 2023.04.11

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

AB-55 324359 AB-85 359612 AB-93 358267 AB-94 347521 276230 AC-08 350326 CB-16 204856 DA-80 202501 181785 DE-35 275713 DE-46 229159 DE-47 221118 DE-56 241421 DE-75 190682 DE-94 190683 GC-02 256724

ID181785 Pluteus podospileus; Gdańsk Oliwa ul.Michałowskiego, pow. gdański, woj. pomorskie, DA-80; 2006.08.19; Osiedle mieszkaniowe wśród lasu buk, brzoza,klon,sosna,świerk; pień ściętej topoli kilka owocników; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Anna Kujawa; eksykat: ZBŚRiL PAN, 7/MWR/10.02.12, tak, notatka: tak Wykaz grzybów TPK Gdańsk i okolic
uwagi: fot. 394839 fot. 394840
dyskusja https://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/33/47054.html

ID190682 Pluteus podospileus; Rzerzęczyce, pow. częstochowski, woj. śląskie, DE-75; 2011.08.13; las mieszany, sosna, dąb, brzoza; na ziemi pojedynczo; leg. Krzysztof Kołodziejczyk; det. Krzysztof Kołodziejczyk; eksykat: BGF/BF/KK/110813/0002, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegląd Przyrodniczy 24(4): 10-41
uwagi: fot. 440905 fot. 440906

https://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/33/435425.html

ID190683 Pluteus podospileus; Olsztyn, rezerwat Sokole Góry, pow. częstochowski, woj. śląskie, DE-94; 2011.08.30; las bukowy; na bukowej kłodzie pojedynczo; leg. Krzysztof Kołodziejczyk; det. Krzysztof Kołodziejczyk; eksykat: BGF/BF/KK/110830/0001, tak, notatka: nie; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegląd Przyrodniczy 24(4): 10-41
uwagi: fot. 440910 fot. 440911

https://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/33/435425.html

ID202501 Pluteus podospileus f. podospileus; TPK Gdańsk Oliwa Dolina Samborowo, pow. gdański, woj. pomorskie, DA-80; 2012.07.31; Las mieszany,buk,sosna,brzoza,świerk,dąb; ławka drewniana dwa owocniki; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Anna Kujawa; eksykat: ZBŚRiL PAN, 4/MWR/28.11.13, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 506259 fot. 506260

ID204856 Pluteus podospileus; Rezerwat Czapliniec w Wierzysku, pow. kościerski, woj. pomorskie, CB-16; 2012.09.05; las bukowo-sosnowy; kłoda bukowa jeden owocnik; leg. Mirosław Wantoch-Rekowski; det. Błażej Gierczyk; eksykat: BGF/BF/MWR/120905/0001, tak, notatka: tak Spis grzybów Rezerwatu Czapliniec w Wierzysku
uwagi: fot. 515582 fot. 515583

ID221118 Pluteus podospileus; 1 km W od wsi Kotków, gm.Gorzkowice, pow. piotrkowski, woj. łódzkie, DE-47; 2013.08.25; ols; na ziemi kilka owocników w dużym rozproszeniu ( 2+1+1 ); leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 10' 10,1" N i 19st 35' 30,3" E

Prezentowany w wątku https://www.bio-forum.pl/messages/33/587924.html

ID229159 Pluteus podospileus; Radomsko, las pomiędzy linią kolejową a ul.Górnickiego; gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-46; 2013.11.02; wilgotny las liściasty -olchy, osiki, brzozy, jesiony, kruszyny; na ziemi jeden owocnik; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 6' 10" N i 19st 26' 21,5" E

fot. 627391 fot. 627392

ID241421 Pluteus podospileus; Radomsko, las pomiędzy linia kolejową a ul.Górnickiego; gm.Radomsko, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-56; 2014.06.26; kępa osik na skraju lasu mieszanego; na ziemi jeden owocnik; leg. Jacek Nowicki; det. Jacek Nowicki; eksykat: ZBŚRiL PAN, 2/JN/30.09.2015, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 6' 3,37" N i 19st 26' 37,12" E

Rozpoznanie i zdjęcia w wątku https://www.bio-forum.pl/messages/33/682476.html

ID256724 Pluteus podospileus; Puszcza Knyszyńska, około 6,5 km na NE od Supraśli, pow. białostocki, woj. podlaskie, GC-02; 2012.08.18; przydroże w lesie mieszanym; na niezidentyfikowanym pniaku, porośnietym mchem jeden owocnik; leg. Mirosław Gryc; det. Mirosław Gryc; eksykat: BGF0004160, tak, notatka: nie
uwagi: fot. 745110 fot. 745111

ID275713 Pluteus podospileus; 1 km NE od wsi Borowa, gm.Dobryszyce, pow. radomszczański, woj. łódzkie, DE-35; 2015.07.04; las liściasty -jesiony, klony, brzozy, leszczyny i inne; na ziemi, pod jesionem pośród czernidlaczków gromadnych grupka kilku owocników; leg. Jacek Nowicki; det. Mirosław Gryc; eksykat: tak, wyślę Kustoszowi Bazy Ani Kujawie, tak, notatka: nie
uwagi: 51st 11' 47" N i 19st 23' 24,4" E

https://www.bio-forum.pl/messages/33/818456.html

ID276230 Pluteus podospileus; 1,7 km NE od Dobropola Gryfińskiego, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB-94; 2015.09.12; ols źródliskowy; na drewnie liściastym pojedynczo; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: Tak, Stacja Badawcza ISRiL PAN 7/GD/15.05.2019, tak, notatka: tak
uwagi: omówiony w wątku: https://www.bio-forum.pl/messages/33/788946.html
fot. 823270

ID324359 Pluteus podospileus; Puszcza Goleniowska, 2,4 km na NE od Widzieńska, pow. goleniowski, woj. zachodniopomorskie, AB-55; 2019.07.01; bór bagienny; pokryta mszakami, leżąca wśród torfowców, turzyc i trzęślicy kłoda Brz pojedynczo; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1074816 fot. 1074817 fot. 1074818 fot. 1074819 fot. 1074820
skórka kapelusza
fot. 1074821 fot. 1074822
cheilocystydy
fot. 1074823
pleurocystydy

fot. 1074824
zarodniki: 5,1-6,4 x 4-5,4 µm, Q: 1,1-1,3 (-1,5)
fot. 1074825

ID347521 Pluteus podospileus; Puszcza Bukowa (rez. Osetno), 1,7 km na NE od Dobropola Gryfińskiego, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB-94; 2021.08.09; źródliskowy łęg olszowy; na kłodzie Alnus glutinosa pojedynczo; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1249571 fot. 1249572 fot. 1249573 fot. 1249574
zarodniki: 5,3-6,6 x 4,7-5,8 µm (średnio 5,9 x 5,2 µm), Q: 1,0-1,3 (średnio 1,1):
fot. 1249575
strzępki skórki kapelusza:
fot. 1249576
cheilocystydy:
fot. 1249577
Kaulocystydy:
fot. 1249578

ID350326 Pluteus podospileus; Pojezierze Choszczeńskie - Dolina Iny (prop. rez. Nosowo), 1,4 km na SW od Nosowa, pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie, AC-08; 2021.09.25; łęg źródliskowy; na gałązce Populus pojedynczo; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1269544 fot. 1269545 fot. 1269546
zarodniki: 6,5-7,7 x 5,1-6,2 µm (średnio 7,0 x 5,6 µm), Q: 1,2-1,5 (średnio 1,3):
fot. 1269547
cheilocystydy:
fot. 1269548 fot. 1269549
strzępki skórki:
fot. 1269550 fot. 1269551

ID358267 Pluteus podospileus; Puszcza Bukowa (prop. rez. Dolina Ponikwy), 2,5 km na NW od Binowa, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie, AB-93; 2022.05.25; żyzna buczyna na brzegu źródliska; na ziemi zasobnej w szczątki roślinne pojedynczo; leg. Grazyna Domian; det. Grazyna Domian; eksykat: tak, tak, notatka: tak
uwagi: fot. 1343694
średnica kapelusza 4 cm, długość trzonu 5,5 cm:
fot. 1343695 fot. 1343696
zarodniki: 6,4-8,5 x 5,3-6,8 µm (średnio 7,5 x 6,2 µm), Q: 1,1-1,5 (średnio 1,2):
fot. 1343697
skórka kapelusza:
fot. 1343698
cheilocystydy:
fot. 1343699 fot. 1343700
pleurocystydy:
fot. 1343701
caulocystydy:
fot. 1343702

ID359612 Pluteus podospileus; Reptowo 0,5km na W od dworca, Nadl.Kliniska,Leśn.Niedźwiedź,odz.769, gm.Kobylanka, pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie, AB-85; 2022.07.31; ols bagienny z brzozami; leżąca zmurszała gałąź olszy czarnej (Alnus glutinosa) jeden owocnik; leg. Marcin Lożek, Jacek Drozda; det. Marcin Lożek; eksykat: tak, tak, wątek, notatka: tak
uwagi: wątek https://www.bio-forum.pl/messages/33/1358624.html
Drobnołuszczak fioletowoczarniawyfot. 1359330