hełmówk. wierzbowa
Naucoria permixta
Naucoria pityroides
cechy makroskopowe
Owocniki niewielkie, o kapeluszu i trzonie w barwach żółtobrązowej, brązowej, czerwonobrązowej. Kapelusz higrofaniczny, gdy wilgotny to często z prążkowano prześwitującym brzegiem, suchy znacznie jaśniejszy, o powierzchni włókienkowatej lub aksamitnej, gdy wilgotna to może być nieco lepka; wypukły do rozpostartego, zwykle bez garbka w centrum. Na brzegu kapelusza i na powierzchni trzonu często dostrzegalne włókienkowate, nietrwałe, resztki osłony.
Trzon dość wysmukły, na szczycie oprószony, suchy.
Barwa wysypu zarodników ciemnobrązowa.
cechy mikroskopowe
Zarodniki stosunkowo duże, zwykle > 10 µm, migałowate lub cytrynowate, o powierzchni mniej lub bardziej szorstkiej, rzadko o gładkiej; pory rostkowej brak. Podstawki 4- lub 2-zarodnikowe. Cystydy o rozszerzonej podstawie i długiej szyjce zakończonej tępo, główkowato lub zaostrzonej. Cheilocystydy liczne. Pleurocystydy i kaulocystydy podobne do cheilocystyd.
występowanie
Grzyby stanowisk wilgotnych. Wyrastają na ziemi, szczątkach roślin i drewnie. Związane głównie z olchami (skąd synonimiczna nazwa rodzaju - Alnicola), wierzbami lub brzozami.
Gatunki w tym rodzaju nie są trywialne w oznaczaniu. Problem stwarza też różne ujmowanie gatunków i ich granic przez autorów, czasami zawiła nomenklatura oraz brak aktualnej rewizji tego rodzaju. Dlatego należy zawsze zaznaczyć na podstawie jakiego klucza i jakich opisów przeprowadzono oznaczenie.
Do oznaczenia konieczne jest określienie cech mikroskopowych:
- wielkość, szorstkość (lub gładkość - pod imersją!) zarodników, ich kształt,
- cystydy na ostrzu blaszki, obecność pleurocystyd, kaulocystydy - istotny jest kształt zwłaszcza górnego odcinka cystydy,
- skórka kapelusza w przekroju poprzecznym - typ skórki (kształt i ułożenie komórek).