Od 1983r. cała rodzina podlegała ochronie gatunkowej. Od 2004r. chronione gatunki są wyspecyfikowane.
Owocnik składa się z trzonu i główki która zazwyczaj pokryta jest głębokimi jamkami z warstwą zarodnikonośną (alweole), fałdami, bruzdami. Rzadziej powierzchnia główki gładka lub owocnik miseczkowaty. Gatunki i odmiany smardzy i pokrewnych wyróżnia się zwykle na podstawie cech morfologicznych ponieważ często brak istotnych różnic w budowie mikroskopowej. Owocniki większości gatunków pojawiają się na początku wiosny. Wiele z nich preferuje siedliska wilgotne, związane z ciekami wodnymi i podmokłymi miejscami.
