owocnik
Kapelusz 5-10(20) mm średnicy; żółtawy, żółtawoszary, białoszary z wiekiem ciemnieje; powierzchnia prawie do centrum karbowana, mączysta (pod lupą widoczne włoski); nie rozpływa się.
Trzon blady, często prześwitujący; 15-50 x 1-2 mm, równogruby, pusty; bardzo kruchy.
Stipe pale, often transparent; 15-50 x 1-2 mm, equal, hollow; very fragile.
zarodniki
Wysyp zarodników ciemnobrązowy do czarnego. Zarodniki elipsoidalne, z dużą porą rostkową, brązowe, gładkie, 7-9.5 x 4-5 µm.
występowanie
Jeden z najczęściej spotykanych czernidłaków. Owocniki są co prawda drobne ale dają się zauważyć bo wyrastają w w liczących nawet kilkaset egzemplarzy grupach, w lasach, na pniakach i wokół pni drzew liściastych, żywych lub martwych oraz na zagrzebanym w ziemi drewnie. W ciągu roku, od wiosny do jesieni, w jednym miejscu może być kilka rzutów owocników.
uwagi
Podobna kruchaweczka najmniejsza (Psathyrella pygmaea) ma nagi i mniej pofałdowany kapelusz, bardziej brązowy, nie wyrasta w tak licznych grupach.
wybrane okazy · selected collections ⇈
/dolina Odry-Oławy/
leg. Marek Snowarski
/Kaszuby/
- Garnweidner (1994) — Encyklopedia kieszonkowa - Grzyby. [3]
- Vesely (1972) — Prehled ceskoslovenskych hub. [11]
- Laessoe (1997) — Grzyby. Wielka księga. s.148 [15]
- Michael (1979-84) — Handbuch fur Pilzfreunde. s.IV/307 [18]
- Wojewoda (2003) — Checklist of Polish larger Basidiomycetes. · 🔗www.botany.pl [105]
publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):
Adamczyk (1995)[2590]Adamczyk (1995) Ecological groups of macrofungi in beech forests on Czqstochowa Upland, Southern Poland.[2590] (as Coprinus disseminatus), Adamczyk (2003)[1263]Adamczyk (2003) Grzyby wielkoowocnikowe zespołów Tilio-Carpinetum melittetosum i Calamagrostio-Quercetum petraeae rezerwatu leśnego Zielona Góra w północnej części Wyżyny Częstochowskiej.[1263], Adamczyk (2003)[1264]Adamczyk (2003) Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu leśnego „Ostrężnik” na obszarze projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego (Wyżyna Częstochowska).[1264], Adamczyk (2007)[1268]Adamczyk (2007) Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu Babsk w województwie łódzkim na tle przemian jego szaty roślinnej.[1268], Adamczyk (2011)[1272]Adamczyk (2011) Strukturalno-funkcjonalna charakterystyka zbiorowisk macromycetes w fitocenozach leśnych projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego.[1272], Adamczyk & Kucharski (2005)[1279]Adamczyk & Kucharski (2005) Macrofungi in different habitats of small postglacial ponds margins in the Kujawy region (Central Poland).[1279], Adamczyk et al. (2004)[1277]Adamczyk et al. (2004) Structure of macrofungus communities in different habitats of small postglacial pond margins.[1277], Adamczyk et al. (2012)[1278]Adamczyk et al. (2012) Factors shaping communities of pyrophilous macrofungi in microhabitats destroyed by illegal campfires.[1278], Adamczyk i in. (2008)[1281]Adamczyk i in. (2008) Macromycetes rezerwatu "Stara Buczyna w Rakowie" w województwie wielkopolskim. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. B., 57: 139-151[1281], Bocian et al. (2018)[1321]Bocian et al. (2018) Mycobiota lasów łęgowych nad Jeziorem Portowym (Szczecin, Miedzyodrze) - wstępne wyniki badań.[1321] (as: Coprinellus disseminatus), Brzeg & Lisiewska (2020)[1331]Brzeg & Lisiewska (2020) Grzyby makroskopijne kampusu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Morasko w Poznaniu.[1331], Bujakiewicz (2001)[1334]Bujakiewicz (2001) Macrofungi of the Querco-Ulmetum minoris association in the Ostrów Panieński reserve on the Vistula river (N Poland).[1334], Bujakiewicz (2004)[1339]Bujakiewicz (2004) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1339], Bujakiewicz (2011)[1343]Bujakiewicz (2011) Macrofungi in the Alnetum incanae association along Jaworzyna and Skawica river valleys Western Carpathians.[1343] (as: Coprinellus disseminatus), Bujakiewicz (2018)[1344]Bujakiewicz (2018) Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego.[1344], Bujakiewicz & Kujawa (2000)[1345]Bujakiewicz & Kujawa (2000) Macrofungi of manorial park in Turew near Poznań.[1345], Bujakiewicz & Kujawa (2010)[1346]Bujakiewicz & Kujawa (2010) Grzyby wielkoowocnikowe wybranych rezerwatów przyrody Puszczy Białowieskiej.[1346] (as: Coprinellus disseminatus), Bujakiewicz & Springer (2009)[1350]Bujakiewicz & Springer (2009) Udział macromycetes w lasach łęgowych rezerwatu "Buki nad Jeziorem Lutomskim” (Nadleśnictwo Sieraków).[1350], Celka (2000)[1355]Celka (2000) Morchella esculenta Pers ex St. Amans na grodzisku w Gieczu (pow. średzki).[1355], Celka (2002)[1357]Celka (2002) Królestwo grzybów.[1357], Chachuła (2018)[1365]Chachuła (2018) Grzyby wielkoowocnkowe Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego - wstępne wyniki badań.[1365] (as: Coprinellus disseminatus), Chachuła (2020)[1370]Chachuła (2020) Grzyby wielkoowocnikowe stwierdzone na Łysej Górze w 2020 roku, Świętokrzyski Park Narodowy.[1370] (as: Coprinellus disseminatus), Chachuła (2023)[3714]Chachuła (2023) Grzyby wielkoowocnikowe stwierdzone w 2014 i 2022 roku na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego.[3714], Chachuła et al. (2015)[1372]Chachuła et al. (2015) Grzyby Cieszyna.[1372], Chachuła et al. (2021)[1375]Chachuła et al. (2021) Materiały do poznania różnorodności grzybów wielkoowocnikowych Ustronia w województwie Śląskim.[1375] (as: Coprinellus disseminatus), Domański Z. (2001)[3794]Domański Z. (2001) Grzyby Lasów Łochowskich.[3794] (as Coprinus disseminatus), Domian et al. (2022)[3712]Domian et al. (2022) Obserwacje mykologiczne członków Sekcji Różnorodność i Ochrona Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego. Część II.[3712], Fiedorowicz (2009)[1441]Fiedorowicz (2009) The participation of macromycetes in selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland).[1441], Fiedorowicz (2020)[1444]Fiedorowicz (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. W: Szymczyk R. (red.). 35 lat Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. Monografia Przyrodnicza. Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej, Kwidzyn: 64-80[1444] (as: Coprinellus disseminatus), Flisińska (2000)[3510]Flisińska (2000) Macromycetes of the Janów Forests reserve.[3510] (as Coprinus disseminatus), Flisińska (2000)[1448]Flisińska (2000) Studies on the macromycetes of the Janów Forests Landscape Park (SE Poland).[1448], Flisińska (2000)[1450]Flisińska (2000) Uwagi o grzybach wielkoowocnikowych Chełmskiego Parku Krajobrazowego.[1450], Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). T. 1 & 2.[1452], Frąckiewicz (2005)[3696]Frąckiewicz (2005) Grzybówka zgięta Mycena inclinata. Rezerwat Serniawy, sierpień 1999 r.[3696], Friedrich (2010)[1460]Friedrich (2010) Mycological relationships in lowland acidophilous beech forest (Luzulo pilosae-Fagetum) in the Puszcza Wkrzańska forest (NW Poland).[1460], Friedrich (2013)[1464]Friedrich (2013) The occurrence of Amanita strobiliformis (Paulet ex Vittad.) Bertill. In Szczecin and its distribution in Poland.[1464] (as: Coprinellus disseminatus), Friedrich (2020)[1466]Friedrich (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Arboretum Przelewice, Wyd. Poligraf. [1466] (as: Coprinellus disseminatus), Friedrich & Orzechowska (2002)[1468]Friedrich & Orzechowska (2002) Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina.[1468], Gierczyk (2022)[3842]Gierczyk (2022) Grzyby wielkoowocnikowe dawnego użytku ekologicznego „Strumień Junikowski”.[3842], Gierczyk & Kujawa (2020)[1487]Gierczyk & Kujawa (2020) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Wielkopolski National Park (W Poland).[1487] (as: Coprinellus disseminatus), Gierczyk et al. (2009)[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.[1482], Gierczyk et al. (2014)[1493]Gierczyk et al. (2014) Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.[1493] (as: Coprinellus disseminatus), Gierczyk et al. (2018)[1501]Gierczyk et al. (2018) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Western Sudety Mountains and Western Sudety Foothills (SW Poland). Part 1.[1501] (as: Coprinellus disseminatus), Gierczyk et al. (2018)[1503]Gierczyk et al. (2018) Grzyby projektowanego Turnickiego Parku Narodowego i jego otuliny – wstępne wyniki badań.[1503] (as: Coprinellus disseminatus), Gierczyk et al. (2018)[1509]Gierczyk et al. (2018) XXIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.[1509] (as: Coprinellus disseminatus), Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495] (as: Coprinellus disseminatus), Gierczyk et al. (2020)[1497]Gierczyk et al. (2020) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Wielkopolski National Park (W Poland), Part 2.[1497] (as: Coprinellus disseminatus), Głowska et al. (2013)[1511]Głowska et al. (2013) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy: wstępne wyniki badań.[1511], Gorczak et al. (2023)[3717]Gorczak et al. (2023) Obserwacje mykologiczne członków Sekcji Różnorodność i Ochrona Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego. Część III.[3717], Halama & Romański (2010)[1565]Halama & Romański (2010) Grzyby makroskopijne (macromycetes).[1565] (as: Coprinellus disseminatus), Hoffeins et al. (2017)[1589]Hoffeins et al. (2017) Checklist of Macromycetes (Fungi) from the Wyskok village in Masurian Lakeland, NE Poland.[1589] (as: Coprinellus disseminatus), Jóźwiak & Wrzosek (2007/2008)[1615]Jóźwiak & Wrzosek (2007/2008) Grzyby wielkoowocnikowe zespołu przyrodniczo-krajobrazowego "Lesny Park Miejski w Mieście-Ogrodzie Podkowie Leśnej".[1615], Kałucka (2009)[1626]Kałucka (2009) Macrofungi in the secondary succession on the abandoned farmland near the Białowieża old-growth forest.[1626] (as: Coprinellus disseminatus), Karasiński et al. (2015)[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.[1643] (as: Coprinellus disseminatus), Kozłowska et al. (2015)[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.[1704] (as: Coprinellus disseminatus), Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706] (as: Coprinellus disseminatus), Kudławiec (2015)[1739]Kudławiec (2015) Materiały do bioty grzybów wielkoowocnikowych Macromycetes Nadleśnictwa Polanów.[1739], Kujawa (2008)[1751]Kujawa (2008) Badania nad różnorodnością gatunkową grzybów wielkoowocnikowych w krajobrazie rolniczym południowej Wielkopolski: wstępna charakterystyka macromycetes Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. W: Mułenko W. (red.) Mykologiczne badania terenowe. Przewodnik metodyczny. Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin: 68-75[1751], Kujawa (2009)[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.[1752] (as: Coprinellus disseminatus), Kujawa (2009a)[1753]Kujawa (2009a) Grzyby wielkoowocnikowe. W: Okołów C., Karaś M., Bołbot A. Białowieski Park Narodowy. Poznać - Zrozumieć - Zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża: 87-110[1753], Kujawa et al. (2012)[1800]Kujawa et al. (2012) Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park (NE Poland). II. Macromycetes.[1800], Kujawa et al. (2015)[1778]Kujawa et al. (2015) Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park. Park. Part IV. Macromycetes – new data and the synthesis.[1778], Kujawa et al. (2017)[1781]Kujawa et al. (2017) Różnorodność wielkoowocnikowych grzybów agarykoidalnych, boletoidalnych i hypogeicznych Puszczy Białowieskiej – założenia projektu i wstępne wyniki.[1781] (as: Coprinellus disseminatus), Kujawa et al. (2019)[1779]Kujawa et al. (2019) Grzyby Puszczy Knyszyńskiej.[1779] (as: Coprinellus disseminatus), Kujawa et al. (2020)[1783]Kujawa et al. (2020) Macromycetes of the Palace Park in Poznań-Radojewo (Wielkopolska Region, Poland).[1783] (as: Coprinellus disseminatus), Kujawa et al. (2023)[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.[3757], Kwiatkowska (2017)[1821]Kwiatkowska (2017) Macromycetes parku w Małkocinie (NW Polska).[1821] (as: Coprinellus domesticus), Lisiewska (2000)[1838]Lisiewska (2000) Udział bioekologicznych grup macromycetes w zbiorowiskach acidofilnych dąbrów na Płycie Krotoszyńskiej w południowej Wielkopolsce.[1838], Lisiewska (2004)[1839]Lisiewska (2004) Zmiany w składzie gatunkowym i ilościowości macromycetes Arboretum Kórnickiego po 25 latach.[1839], Lisiewska & Galas-Świdurska (2005)[1843]Lisiewska & Galas-Świdurska (2005) Podstawczaki (Basidiomycetes) Ogrodu Dendrologicznego Akademii Rolniczej w Poznaniu.[1843], Lisiewska & Król (2007)[1844]Lisiewska & Król (2007) Macromycetes na tle fitocenoz lasów dębowych rezerwatu "Czmoń" (centralna Wielkopolska).[1844], Lisiewska & Malinger (2001)[1846]Lisiewska & Malinger (2001) Macromycetes w różnych postaciach grądu środkowoeuropejskiego na terenie uroczyska Marcelin w Poznaniu.[1846], Lisiewska & Reszel (2000)[1848]Lisiewska & Reszel (2000) Macromycetes na tle zróżnicowania acidofilnych dąbrów środkowej części uroczyska Teresiny (nadleśnictwo Krotoszyn).[1848], Lisiewska & Strakulska (2002)[1849]Lisiewska & Strakulska (2002) Biodiversity of macrofungi of selected field afforestations in the Agroecological Landscape Park near Turew (central Wielkopolska).[1849], Ławrynowicz (2000)[1858]Ławrynowicz (2000) Grzyby Borów Tucholskich. Macromycetes Parku Narodowego Bory Tucholskie.[1858], Ławrynowicz & Stasińska (2000)[1871]Ławrynowicz & Stasińska (2000) Macromycetes of the Stellario-Carpinetum in the Iński Landscape Park (NW Poland) - monitoring studies.[1871], Ławrynowicz & Szkodzik (2002)[1872]Ławrynowicz & Szkodzik (2002) Różnorodność macromycetes Rezerwatu "Kręgi Kamienne" w Odrach w Borach Tucholskich.[1872], Ławrynowicz et al. (2002)[1863]Ławrynowicz et al. (2002) Macrofungi of Aceri-Tilietum and Tilio-Carpinetum in the "Dolina Rzeki Brdy” nature reserve in the Bory Tucholskie (NW Poland).[1863], Ławrynowicz i in. (2002a)[1864]Ławrynowicz i in. (2002a) Obserwacje mikologiczne w rezerwacie ? Dolina rzeki Brdy ? w Borach Tucholskich. W: Ławrynowicz M., Rózga B. (red.) Tucholski Park Krajobrazowy 1985-2000 stan poznania. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 384-405[1864], Łuszczyński (2007)[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.[1896], Łuszczyński (2008)[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.[1898], Maciejczyk et al. (2015)[1931]Maciejczyk et al. (2015) Phosphorus Profile of Basidiomycetes.[1931] (as: Coprinellus disseminatus), Nita i Bujakiewicz (2005)[2010]Nita i Bujakiewicz (2005) Grzyby wielkoowocnikowe w fitocenozach łęgu wiązowego Querco-Ulmetum minoris i olsu Carici elongatae-Alnetum w Lesie Złotowskim (Pomorze Zachodnie). Bad. Fizjogr. Pol. Zach. B, 54: 7-33[2010], Pietras et al. (2016)[2079]Pietras et al. (2016) Grzyby wielkoowocnikowe.[2079] (as: Coprinellus disseminatus), Piętka & Grzywacz (2018)[2098]Piętka & Grzywacz (2018) Grzyby wielkoowocnikowe stwierdzone na olszy czarnej Alnus glutinosa (L.) Gaertn. w drzewostanach olszowych wykazujących objawy zamierania.[2098] (as: Coprinellus disseminatus), Rutkowski et al. (2014)[2186]Rutkowski et al. (2014) Grzyby i śluzowce.[2186], Stasińska (2008)[2229]Stasińska (2008) Macromycetes torfowiska Reptowo (Pomorze Zachodnie).[2229], Stasińska (2012)[2235]Stasińska (2012) Materiały do poznania macromycetes rezerwatu "Źródlisko Skrzypowe".[2235], Stasińska et al. (2024)[3924]Stasińska et al. (2024) Różnorodność grzybów wielkoowocnikowych na obszarach objętych ochroną na przykładzie rezerwatu Paraszyńskie Wąwozy (Pomorze, północno-zachodnia Polska).[3924], Stokłosa i in. (2019)[2272]Stokłosa i in. (2019) Grzyby wielkoowocnikowe (Macromycetes) kompleksów lesnych. W: Ratyńska H. (red.). Przyroda parku nad Starym Kanałem Bydgoskim. Monografia przyrodnicza. Wyd. UKW, Bydgoszcz: 124-140.[2272] (as: Coprinellus disseminatus), Szczepkowski (2007)[2295]Szczepkowski (2007) Macromycetes in the Dendrological Park of the Warsaw Agricultural University .[2295], Szczepkowski (2017)[2304]Szczepkowski (2017) Grzyby wielkoowocnikowe w Gucinie.[2304] (as: Coprinellus disseminatus), Szczepkowski et al. (2022)[2331]Szczepkowski et al. (2022) Macrofungal diversity of greenhouses at the Warsaw University Botanic Garden.[2331] (as: Coprinellus disseminatus), Szewczyk (2019)[2364]Szewczyk (2019) Przyroda gminy Oborniki Śląskie.[2364] (as: Coprinellus disseminatus), Szkodzik (2005)[2371]Szkodzik (2005) Macromycetes in communities of Abies alba on its range border in Central Poland.[2371], Ślusarczyk (2019)[2393]Ślusarczyk (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.[2393] (as: Coprinellus disseminatus), Ślusarczyk (2021)[2400]Ślusarczyk (2021) Materiały do znajomości mykobioty pasma Krowiarek (Sudety Wschodnie).[2400] (as: Coprinellus disseminatus), Turnau (1981)[3312]Turnau (1981) Macromycetes on fly-ash heap at Skawina.[3312] (as Coprinus disseminatus), Wilga (1997)[3343]Wilga (1997) Perspektywy egzystencji grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) w Lasach Oliwskich ze specjalnym uwzględnieniem gatunków chronionych i rzadkich.[3343] (as Coprinus disseminatus), Wilga (2000)[2432]Wilga (2000) Makrogrzyby (Macromycetes) doliny Samborowo w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).[2432], Wilga (2000a)[2431]Wilga (2000a) Grzyby makroskopowe (Macromycetes) występujące na obszarze Gdańska. Acta Bot. Cassubica 1: 105-111[2431], Wilga (2001a)[2434]Wilga (2001a) Przyczynek do poznania grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) w dawnej Puszczy Sztumskiej (województwo pomorskie). Acta Bot. Cassubica 2: 143-147[2434], Wilga (2004)[2441]Wilga (2004) Grzyby wielkoowcnikowe (macromycetes) Doliny Zielonej (Lasy Oliwskie).[2441], Wilga (2005e)[2451]Wilga (2005e) Szlak Królewski w Lasach Oliwskich. Przewodnik turystyczny. Politechnika Gdańska: 7-68[2451], Wilga (2016)[3812]Wilga (2016) Cuda oliwskiej przyrody. Grzyby.[3812] (as Coprinus disseminatus), Wilga & Wantoch-Rekowski (2011)[2475]Wilga & Wantoch-Rekowski (2011) Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu przyrody „Zamkowa Góra” w Kaszubskim Parku Krajobrazowym (Pojezierze Kaszubskie).[2475], Wilga & Wantoch-Rekowski (2018)[2487]Wilga & Wantoch-Rekowski (2018) Grzyby wielkoowocnikowe i śluzowce Ogrodu Roślin Leczniczych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.[2487], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.[2488], Wojewoda (2002)[2506]Wojewoda (2002) Grzyby wielkoowocnikowe Arboretum Bolestraszyce.[2506], Wojewoda (2005)[2524]Wojewoda (2005) Grzyby Krzemionek Podgórskich.[2524], Wojewoda et al. (2016)[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).[2542] (as: Coprinellus domesticus), Zieliński et al. (2006)[2567]Zieliński et al. (2006) Wapiennik w Inwałdzie. Ścieżka przyrodnicza.[2567]