Strona główna o fotografowaniu grzybów
W czasie robienia zdjęcia podejmujemy, obok kompozycji kadru, jeszcze jedną podstawową decyzję. Decydujemy w jakiej skali odwzorowania wykonujemy zdjęcie. Innymi słowy w jakim zmniejszeniu (lub powiększeniu) jest zobrazowany obiekt w kadrze aparatu fotograficznego.
Zakres swobody w określaniu skali odwzorowania
Swoboda w wyborze skali odwzorowania jest określona przez dwa czynniki. Jednym są "możliwości makro" obiektywu. W języku marketingu fotografii określane przez to z jak bliska można jeszcze ostro fotografować. Precyzyjnie ujmując możliwości makrofotograficzne są określone przez to w jakiej największej skali może obiektyw odwzorować obiekt na błonie filmu lub na powierzchni detektora CCD w aparacie cyfrowymoraz fizyczny rozmiar kadru (np. 36x24mm w "normalnej" fotografii analogowej) lub rozmiar czipa CCD.
To w jakiej skali odwzorowania została wykonane zdjęcie określam mianem pierwotnej skali odwzorowania. Jest to stosunek wymiaru (np. w mm) obiektu - do wymiaru (np. w mm) jego obrazu na błonie lub powierzchni czipa CCD. Np. obraz grzyba o wysokości 20 mm jest rzutowany na CCD jako obraz o wysokości 2 mm. Pierwotna skala odwzorowania to 1:10 (dziesięciokrotne zmniejszenie).
Mówiąc o skali odwzorowania będę miał na myśli stosunek danego wymiaru obiektu do tego samego wymiaru w obrazie obiektu na monitorze komputera, odbitce papierowej czy innym medium. Np. grzyb o wysokości 20 mm jest wyświetlany na monitorze i ma tam 80 mm wysokości. Skala odwzorowania to 4:1.
Znajomość pierwotnej skali odwzorowania nie jest niezbędna do wyliczenia skali odwzorowania np. na monitorze. Jest jednak przydatna w pewnych obliczeniach i szacowaniu jak drobne szczegóły mogą być zarejestrowane na fotografii. Np. jeśli obiektyw makro w największym zbliżeniu odwzorowuje obiekt w skali 1:1 (np. Micro Nikkor f60/2.8) a CCD ma fizyczne wymiary 23.7mm × 15.6mm (aparat cyfrowy Nikon D1x) to grzybek o wysokości 11mm zajmie około połowy kadru i będzie miał w pliku wysokość ok. 2000 pikseli, a jeden piksel odpowiada wtedy 23.7mm/4016 = 0.0059mm obiektu.
Pierwotna skala odwzorowania czyni różnicę
Poniższe zdjęcia przedstawiają ujęcie owocników boczniaka płucnego (Pleurotus pulmonarius) wykonane w małej skali - ujmuje dużo z obiektu - pień drzewa z kilkoma wiązkami owocników. Takie ujęcie umożliwia, przy maksymalnym powiększeniu obrazu (bez jego zmniejszania) pokazania fragmentu jednej z wiązek.
Nie można powiększać fotografii w nieskończoność
To co szczególnie ciekawe to zestawienie pokazujące obraz tego samego fragmentu uzyskany z pierwszego zdjęcia (tutaj musiało zostać użyte maksymalne dostępne powiększenie z pierwszego zdjęcia tj. niezmniejszanie uzyskanego obrazu). Oraz obraz z drugiej fotografii (stosownie pomniejszony).
Proszę zwrócić uwagę, że na drugim obrazku, mimo tej samej skali odwzorowania (na ekranie), widać znacznie więcej detali. Na prawym zdjęciu, pod kapeluszami widać wyraźnie blaszki. Ilustruje to wagę wykonywania fotografii w różnej pierwotnej skali odwzorowania ponieważ konieczność dużych powiększeń uzyskanego obrazu obniża jego jakość - dostrzegalność detali.
Kończąc
Pierwotna skala odwzorowania winna być dostosowana do tego jakie szczegóły budowy zamierzamy pokazać (nie można powiększać w nieskończoność zachowując jednocześnie detale budowy). Korzystając z jednej fotografii nie ma możliwości czytelnego pokazania znacznie różniących się rozmiarami szczegółów budowy. Należy wykonać kilka ujęć w różnej skali odwzorowania np. widok ogólny w małej skali, detale budowy w dużej skali odwzorowania.Uwaga. Zdjęcia z tej strony, poza pomniejszeniem, nie były poddawane innej obróbce celem rzetelniejszego porównania wyników.
Zdjęcia zostały wykonane aparatem cyfrowym Nikon D1x do plików RAW.