Grubość obiektów oglądanych pod mikroskopem możemy mierzyć ustawiając ostrość na górze obiektu i następnie na dole obiektu. Jednocześnie odczytujemy ze śruby mikrometrycznej mikroskopu wielkość posuwu koniecznego do takiego przeogniskowania.
Dla obiektywów suchych (bez imersji) grubość obiektu będzie wynosiła [113]:
Powyższy wzór jest nieco uproszczony bo zakłada identyczną wartość współczynnika załamania światłą dla szkiełka i medium, co z reguły nie jest prawdą. Dla uproszczenia można jednak przyjąć, że wspólny współczynnik załamania jest równy średniemu współczynnikowi załamania światła w szkle tj. 1.515.
Przy obserwacji ocznej, pod mikroskopem, z imersją i obiektywem x100 obserwowana głębia ostrości mieści się w przedziale 0.4-1µm [114]. Tym samym jest możliwy pomiar grubości mikroobiektów z dokładnością do 1-2µm.
Jak mierzyć grubość szkiełka nakrywkowego
W przypadku obiektywów nieimersyjnych o większej aperturze na jakość obrazu silnie rzutuje grubość szkiełka nakrywkowego (i medium pomiędzy nim a preparatem). Proszę zauważyć, że obiektywy te są konstruowane przy założeniu określonej grubości szkiełko+medium - zwykle zakładają 0.17mm. Wielkość ta jest wygrawerowana na obiektywie - zwykle właśnie 0.17. Obiektywy o mniejszych powiększeniach (i aperturze) mają wygrawerowaną w tym miejscu -, co oznacza, że grubość szkiełka nakrywkowego nie jest istotna, lub można obserwować nawet bez szkiełka nakrywkowego.Grubość pojedynczego szkiełka
Można mierzyć grubość szkiełka nakrywkowego bezpośrednio na preparacie (i nawet z pewnych względów jest to łatwiejsze niż "szkiełka luzem". Pomiar wykonuje się w wyżej opisany sposób, korzystając z silniejszego obiektywu, np. x20, ustawia się ostrość na górnej powierzchni (na drobinkach kurzu), następnie na dolnej (na górnej części preparatu przylegającej do spodniej strony szkiełka nakrywkowego). Wartość posuwu przy tej operacji odczytujemy ze śruby mikrometrycznej mikroskopu, służącej do ogniskowania obiektywu ("nastawiania na ostrość") i wyliczamy grubość w wyżej opisany sposób.Jak określić średnią grubość szkiełek nakrywkowych
Mierzymy zwykłą suwmiarką warsztatowym stos np. dwudziestu szkiełek nakrywkowych i wynik dzielimy przez 20 - otrzymujemy średnią grubość szkiełek. Dokładność pomiaru suwmiarką wynosi 0.1mm (w lepszych 0.05mm). Tak, że przy pomiarze grubości stosu 20 sztuk błąd określonej średniej grubości szkiełka wynosi 0.1/20 mm = 0.005mm. Przy grubości standardowych szkiełek ok. 0.15 mm to przyzwoita dokładność.Można też mierzyć śrubowym mikrometrem warsztatowym, których dokładność jest zwykle o rząd lepsza od suwmiarki.