Atlas grzybiarza. Prawdziwki

Prawdziwek to potocznie nazwa obejmująca kilka gatunków borowików.

Prawdziwki są cenione w kuchni z uwagi na charakterystyczny, przyjemny aromat i smak jaki posiadają, zwłaszcza gdy zachowane są w formie suszu.

borowik szlachetny (Boletus edulis)

Pospolity. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo lub w grupach zarówno w lasach iglastych jak i w liściastych.

Kapelusz do 25 cm średnicy; zmiennej barwy, okryty ściółką może być nawet białawy, zwykle jednak brązowy do ciemnobrązowego z ciepłymi czerwonobrązowymi tonami. Kształt kapelusza najpierw półkulisty, z wiekiem wypukły; powierzchnia przy wilgotnej pogodzie i u młodych owocników nieco lepka, w dotyku nie jest zamszowa.

Pory i rurki początkowo białawe, w miarę dojrzewania żółte i następnie oliwkowozielone; uciśnięte nie przebarwiają się. Trzon mniej lub bardziej maczugowato rozszerzony u podstawy, białawy do jasnobrązowego, dolna część jaśniejsza; mniej lub bardziej wyraźna biaława siateczka jest lepiej dostrzegalna w jego górnej części. Miąższ biały i zwarty; na cięciu niezmienny; zapach niezbyt silny, przyjemny; smak łagodny, przyjemny, orzechowy. Zapach suszu intensywny, charakterystyczny, przyjemny. Prawdziwek to król grzybów jadalnych. Swoją pozycję zawdzięcza wspaniałemu aromatowi - jaki posiada po wysuszeniu. Swój charakterystyczny i przyjemny aromat nadaje potrawom - stąd używany jest jako przyprawa lub główny składnika sosów i zupy grzybowej. Ma też duże walory "towarowe" - owocniki są duże, o zwartym i ciężkim miąższu. Miąższ jest niezmienny przy przetwarzaniu, pozostaje biały - co jest korzystnie postrzegane przez konsumentów. Przy tym jest pospolity - więc względnie łatwy do znalezienia.

Przez początkujących zbieraczy może być mylony z łudząco podobnym goryczakiem żółciowym (Tylopilus felleus) - zwłaszcza z jego młodymi egzemplarzami o jeszcze białych porach. Dojrzałe pory goryczaka mają barwę jasnoróżową. Młode egzemplarze goryczaka, które mają jeszcze białe pory, najłatwiej odróżnić po trzonie z silną ciemną siateczką o dużych oczkach; skórka kapelusza goryczaka jest wyraźnie matowa, zamszowa w dotyku. Niezawodna jest też próba smakowa, chyba że jest się rzadkim przypadkiem osoby nie odczuwającej gorzkiego smaku. Miąższ goryczaka ma silny gorzki smak, który nie zanika przy suszeniu lub gotowaniu i psuje smak całej potrawy. Goryczak żółciowy nie jest grzybem trującym, pomyłka nie jest więc groźna dla życia, jednak całkowicie psuje smak potrawy.

borowik sosnowy (Boletus pinophilus)

Gatunek ten jest zwykle ujmowany tylko w randze odmiany borowika szlachetnego. Wyrasta pod sosnami i ma kapelusz ciemniejszy od borowika szlachetnego, o zasadniczej barwie ciemnobrązowej w ciepłych czerwonobrązowych tonach.

borowik ciemnobrązowy (Boletus aereus)

To gatunek wybitnie ciepłolubny, w Polsce bardzo trudny do znalezienia. Kapelusz jest ciemnobrązowy.

borowik usiatkowany (Boletus reticulatus)

Odróżnia się od borowika szlachetnego aksamitną w dotyku powierzchnią kapelusza i tym, że pojawia się wcześniej niż borowik szlachetny (Boletus edulis) bo już w maju lub w czerwcu.

Borowik usiatkowany jest równie dobrym grzybem jadalnym jak borowik szlachetny. Susz ma taki sam przyjemny aromat a miąższ nie ciemnieje podczas przetwarzania.