grzyby rurkowe dla grzybiarza

grzyby rurkowe

Tylopilus felleus (goryczak żółciowy) · potocznie zazwyczaj zwany "szatanem", nie jest trujący lecz niejadalny z racji niezwykle gorzkiego smaku; podobny do prawdziwka ale różni się między innymi różowawą barwą dojrzałych porów

Grzyby rurkowe, potocznie, a dość pokracznie, określane też są jako "grzyby z sitkiem" lub jeszcze gorzej "grzyby z gąbką pod kapeluszem".

Owocniki tych grzybów, pod spodem kapelusza mają otworki — pory, są to zakończenia rurek tworzących hymenofor (miejsce gdzie są produkowane "nasionka grzyba" - zarodniki).

space

prawdziwki

Boletus edulis (borowik szlachetny) · jest najchętniej zbieranym grzybem

Boletus reticulatus (borowik usiatkowany) · wyrasta wiosną i latem, równy, jeśli nie lepszy, od borowika szlachetnego

Prawdziwek to potoczna nazwa obejmująca kilka gatunków borowików o brązowym kapeluszu oraz białym i niezmiennym miąższu. Miąższ pozostaje jasny zarówno na cięciu, w miejscu uciśnięcia, jak i w procesie przetwarzanie - suszenia, gotowania, marynowania. Rurki hymenoforu są początkowo białe, z wiekiem oliwkowożółte.

space

Prawdziwki są cenione w kuchni z uwagi na charakterystyczny, smakowity aromat (zwłaszcza suszu) i przyjemną, zwartą konsystencję miąższu.

o prawdziwku i jego odmianach ⇒

o „szatanie”, goryczaku i borowiku szatańskim ⇒

o kolorowych borowikach ⇒

podgrzybki

Imleria badia (podgrzyb brunatny) · to dobry, często spotykany grzyb jadalny

Cyanoboletus pulverulentus (sinoborowik klinowotrzonowy) · zwany też borowikiem omglonym, zwykle nie jest odróżniany przez grzybiarzy do innych "zajączków", wszystkie części owocnika przy uciśnięciu silnie sinieją

Gatunki rodzaju podgrzybek (Xerocomus) z punktu widzenia grzybiarzy można podzielić na dwie grupy.

space

zajączki

Xerocomus subtomentosus (podgrzybek zajączek) — podgrzybek zajączek (Xerocomus subtomentosus) · to nieczęsty dość dobry grzyb jadalny

Xerocomellus chrysenteron (suchogrzybek złotopory) · (podgrzybek złotawy), "zajączek" przez większość grzybiarzy nie odróżniany do podgrzybka zajączka; pospolity, łatwo pleśnieje i nienajlepszy w smaku choć młode egzemplarze są niczego sobie

Druga grupa podgrzybków to „zajączki” — znajduje się w niej kilku dość podobnych gatunków podgrzybków. Nie są wysoko cenione przez zbieraczy. Mają stosunkowo miękki, słabiej lub intensywniej żółty miąższ, który mniej lub bardziej sinieje. Powierzchnia kapelusza „zajączków” jest matowa, z wiekiem coraz bardziej aksamitna/zamszowa w dotyku i często spękana.

space

Szeregowi "pożeracze podgrzybków" nie odróżnią w swoich zbiorach i zjedzą w jednym sosie z banalnym podgrzybkiem złotawym, takie rzadkie gatunki grzybów jak np. poroblaszek żółtoczerwony (Phylloporus pelletieri) (młode owocniki), sinoborowik klinowotrzonowy (Cyanoboletus pulverulentus) (o ile nie wystraszą się silnego sinienia), czy nawet złociec czerwonawy (Buchwaldoboletus lignicola).

space

maślaki

Suillus grevillei (maślak żółty) · dobry jadalny maślak żółty rośnie pospolicie i w dużej liczbie pod modrzewiami

Suillus luteus (maślak zwyczajny) — równie częsty, dobry maślak zwyczajny wyrasta pod sosną

Suillus bovinus (maślak sitarz) — pospolity, związany z sosną maślak sitarz to podły grzyb jadalny, z uwagi na gumiasty miąższ

Wszystkie maślaki to dobre grzyby jadalne.

space

Patrząc konsumpcyjnie na maślaki powstaje kwestia — czy zdzierać lepką, śluzowatą skórkę, czy nie. To sprawa tradycji, ale też ma ona pewien wymiar praktyczny.

space

Nie wszystkim odpowiada też dość śluzowata konsystencja jaką przyjmie potrawa z nieobranych maślaków.

Maślak pstry (Suillus variegatus), "jakubek", z racji barwy nazywany także "miodówką", jest nietypowym „niemaślaczym” maślakiem, bo o niemal suchej powierzchni kapelusza. Tylko w czasie naprawdę deszczowej pogody może być ona ześluzowaciała.

space

koźlarze

Leccinum scabrum (koźlarz babka) · jest najczęściej występującym koźlarzem, zawsze wyrasta w pobliżu brzóz i ma niezmienny, biały na przekroju miąższ

Leccinellum pseudoscabrum (koźlarek grabowy) · to inny chętnie częsty przedstawiciel grupy brązowych i szarych koźlarzy o czerniejącym na przekroju miąższu

Leccinum versipelle (koźlarz pomarańczowożółty) · młode owocniki pod brzozą

Wszystkie koźlarze to dobre grzyby jadalne. Trzon jest zwykle uznawany za zbyt twardy aby nadawał się do konsumpcji. Istotnie jest dość drewniany. Ale ususzony i drobno pokruszony, albo pokrojony na cienkie plastry, dobrze sprawdza się w potrawach z udziałem grzybów.

space

Z grzybiarskiego punktu widzenia gatunki koźlarzy można podzielić na dwie grupy.

Porphyrellus porphyrosporus (grzybiec purpurowozarodnikowy)

Pierwsze to o brązowych lub szarych kapeluszach, tu należy najczęściej spotykany koźlarz babka (Leccinum scabrum) i dość charakterystyczny koźlarek grabowy (Leccinellum pseudoscabrum).

space

Podobny do koźlarzy grzybiec purpurowozarodnikowy (Porphyrellus porphyrosporus) rośnie na południu Polski i przypomina koźlarze, nie jest jadalny z uwagi na bardzo nieprzyjemny smak i zapach, zwłaszcza w potrawie.